Παράθυρο για σύνταξη έως και 12 χρόνια νωρίτερα άνοιξε ο πρόσφατος ασφαλιστικός νόμος Βρούτση για περισσότερες από 15.000 μητέρες με τη χρήση των διατάξεων της διαδοχικής ασφάλισης.
Την ίδια ώρα – με βάση την ισχύουσα νομοθεσία – χιλιάδες μητέρες με ανήλικο τέκνο μπορούν να αξιοποιήσουν τα μεταβατικά όρια ηλικίας για να κλειδώσουν το δικαίωμα συνταξιοδότησης πριν από τα 67 και πριν από τα 62 μέσα στο 2020.
Αυτές οι κατηγορίες είναι:
- Στο ΙΚΑ το ανήλικο τέκνο πρέπει να υπάρχει ως το 2012 και η ασφαλισμένη να έχει 5.500 ημέρες ασφάλισης ως το 2012.
- Στα Ταμεία ΔΕΚΟ – Τραπεζών το ανήλικο χρειάζεται ως το 2012 και οι ασφαλισμένες να έχουν 25ετία ως το 2012.
- Στο Δημόσιο η σύνταξη με ανήλικο τέκνο ισχύει και για τους δύο γονείς και εφαρμόζεται ακόμη και αν το τέκνο γεννήθηκε μετά το 2012, αρκεί οι γονείς να είχαν 25ετία ως το 2012. Τονίζεται ότι οι ηλικίες συνταξιοδότησης διαφέρουν σε ΙΚΑ, σε ΔΕΚΟ – Τράπεζες και στο Δημόσιο.
Οσον αφορά την ευκαιρία «πρόωρης» συνταξιοδότησης που παρέχει ο νόμος Βρούτση, αυτή αφορά τις παλιές ασφαλισμένες, που πρωτοασφαλίστηκαν πριν από τις 31/12/1992, και μπορεί να αξιοποιηθεί από μητέρες που ως σήμερα έχουν περάσει το μεγαλύτερο μέρος της ασφάλισής τους σε φορείς ελευθέρων επαγγελματιών, όπως ΟΑΕΕ-ΤΕΒΕ, ΟΑΕΕ-ΤΣΑ, ΟΑΕΕ-ΤΑΕ, ΕΤΑΑ-ΤΣΜΕ∆Ε.
Οι ασφαλισμένες αυτής της κατηγορίας θα πρέπει υποχρεωτικά κατά την ημερομηνία ενηλικίωσης του τελευταίου τέκνου τους, η οποία δεν μπορεί να είναι μετά τις 31/12/2012, να έχουν συμπληρώσει σε όλους τους φορείς ασφάλισης συνολικά 5.500 ένσημα ή 18,4 έτη ασφάλισης. Στην πράξη, για να πληρούν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης θα πρέπει να συνυπάρχει πριν από το 2013 η ανηλικότητα του παιδιού και ο χρόνος ασφάλισης των 5.500 ημερών, ανεξάρτητα του Ταμείου όπου ήταν ασφαλισμένες εκείνη τη στιγμή.
Ειδικά για τις μητέρες των οποίων τα παιδιά ενηλικιώθηκαν μετά την 1/1/2011, υπάρχει και η δυνατότητα εξαγοράς πλασματικών ετών ασφάλισης όπως για παράδειγμα για σπουδές, κενά ασφάλισης, επιδοτούμενη ανεργία κ.ά., ώστε να συμπληρώνουν τα απαιτούμενα ένσημα των 5.500 ημερών ασφάλισης.
Προϋπόθεση είναι ότι πρέπει να καταστεί τελευταίος φορέας ασφάλισης το πρώην ΙΚΑ, δηλαδή ο κλάδος μισθωτών του ΕΦΚΑ. Σύμφωνα με τον νέο ασφαλιστικό νόμο που ισχύει από τον περασμένο Φεβρουάριο, για να κριθεί το αίτημα με τις προϋποθέσεις του τελευταίου φορέα ασφάλισης, εν προκειμένω από το πρ. ΙΚΑ όπου ισχύουν οι ευνοϊκές διατάξεις για τις μητέρες ανηλίκων, θα πρέπει να συμπληρώνονται στο πρ. ΙΚΑ συνολικά 1.000 ημέρες ασφάλισης, εκ των οποίων οι 300 την τελευταία 5ετία πριν από την αίτηση. Συνεπώς, θα πρέπει να αποκτηθεί ξανά ασφαλιστικός δεσμός με το ΙΚΑ μέχρι τη συμπλήρωση των εν λόγω ορίων.
Οι ασφαλισμένες που θα κάνουν χρήση της ρύθμισης για έξοδο με διαδοχική ασφάλιση μπορούν να συνταξιοδοτηθούν στην ηλικία κατά την οποία θεμελιώνουν αναδρομικά δικαίωμα, ακολουθώντας τη νομοθεσία του πρώην ΙΚΑ και τις αλλαγές των πρόσφατων νόμων του 2010, του 2012 και του 2015.
Στο πλαίσιο αυτό, οι μητέρες που συμπλήρωσαν τις 5.500 ημέρες ασφάλισης και παράλληλα είχαν ανήλικο παιδί μπορούν να συνταξιοδοτηθούν:
- Στην ηλικία των 50 ετών με μειωμένη σύνταξη και των 55 με πλήρη, εφόσον η συμπλήρωση των 5.500 ενσήμων έγινε μέχρι τις 31/12/2010 (και εφόσον τότε είχαν ανήλικο παιδί) και το όριο ηλικίας έχει συμπληρωθεί μέχρι τις 18/8/2015.
- Στην ηλικία των 52 ετών με μειωμένη σύνταξη και των 57 με πλήρη, εφόσον η συμπλήρωση των 5.500 ενσήμων έγινε μέχρι τις 31/12/2011 (και εφόσον τότε είχαν ανήλικο παιδί) και το όριο ηλικίας έχει συμπληρωθεί μέχρι τις 18/8/2015.
- Στην ηλικία των 55 ετών με μειωμένη σύνταξη και των 60 με πλήρη, εφόσον η συμπλήρωση των 5.500 ενσήμων έγινε μέχρι τις 31/12/2012 (και εφόσον τότε είχαν ανήλικο παιδί) και το όριο ηλικίας έχει συμπληρωθεί μέχρι τις 18/8/2015.
Παραδείγματα:
1 Μηχανικός ασφαλισμένη στο ΕΤΑΑ-ΤΣΜΕ∆Ε, μητέρα 2 παιδιών που γεννήθηκαν το 1993 και το 1996, είναι σήμερα 56 ετών. Εχει συμπληρώσει μέχρι σήμερα 26 χρόνια στο ΤΣΜΕ∆Ε, ενώ είχε και στο ΙΚΑ από το 1992 έως το 1994 συνολικά 600 ένσημα ΙΚΑ. Μπορεί να συνταξιοδοτηθεί;
Απ.: Η ασφαλισμένη του παραδείγματος μπορεί να καταστήσει τελευταίο φορέα το ΙΚΑ αλλάζοντας την ασφάλισή της σε μισθωτή εργασία αφού «κλείσει τα βιβλία της» για 400 ημέρες (1 έτος και 4 μήνες). Ετσι αρμόδιος φορέας για την απονομή της σύνταξης θα είναι το πρώην ΙΚΑ και τότε, έχοντας συμπληρώσει 5.500 ημέρες ασφάλισης το 2011 και εφόσον παράλληλα υπήρχε ανηλικότητα τέκνου, θεμελίωσε δικαίωμα ως μητέρα με το όριο που ίσχυε το 2011, δηλαδή τα 52. Καθώς συμπλήρωσε τα 52 το 2016, το όριο ηλικίας της είναι 56 ετών και 9 μηνών και θα μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με μειωμένη σύνταξη μόλις συμπληρώσει τα 400 ένσημα ΙΚΑ. Σε αντίθετη περίπτωση θα έπρεπε να συνταξιοδοτηθεί σε ηλικία 62 ετών με συνολικά 40 έτη ασφάλισης.
2 Ασφαλισμένη στον ΟΑΕΕ, μητέρα ενός παιδιού που γεννήθηκε το 1992, είναι σήμερα 59 ετών. Εχει συμπληρώσει μέχρι σήμερα 25 χρόνια στο ΤΕΒΕ, ενώ είχε και στο ΙΚΑ από το 1984 έως το 1989 συνολικά 900 ένσημα ΙΚΑ. Μπορεί να συνταξιοδοτηθεί;
Απ.: Η ασφαλισμένη του παραδείγματος μπορεί να καταστήσει τελευταίο φορέα το ΙΚΑ αλλάζοντας την ασφάλισή της σε μισθωτή για 300 ημέρες (1 έτος). Ετσι αρμόδιος φορέας για την απονομή της σύνταξης θα είναι το πρώην ΙΚΑ και τότε, έχοντας συμπληρώσει 5.500 ημέρες ασφάλισης το 2010 και παράλληλα υπήρχε ανηλικότητα τέκνου, θεμελίωσε δικαίωμα ως μητέρα με το όριο που ίσχυε το 2010. Καθώς συμπλήρωσε τα 55 το 2016, το όριο ηλικίας της είναι 56 ετών και 9 μηνών και θα μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με πλήρη σύνταξη μόλις συμπληρώσει τα 300 ένσημα ΙΚΑ. Σε αντίθετη περίπτωση θα έπρεπε να συνταξιοδοτηθεί σε ηλικία 62 ετών, με συνολικά 40 έτη ασφάλισης, ή αλλιώς να περιμένει για τα 67.
