Ηχηρό μήνυμα κατά των τουρκικών προκλήσεων έστειλε ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, λίγο πριν υποδεχτεί την Άνγκελα Μέρκελ, στον  πύργο Μπρεγκανσόν,  λίγο έξω από την Τουλούζη.

Με την ΕΕ να περιορίζεται σε έκφραση της αλληλεγγύης της προς την Ελλάδα, και την Γερμανική προεδρία να συνεχίζει τις προτροπές για διάλογο, οι επόμενες εβδομάδες -μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου οπότε και θα συνεδριάσει του Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ώστε σε επίπεδο κορυφής να εξετάσει τις ευρωτουρκικές σχέσεις- αναμένονται δύσκολες.

Η Αθήνα αποδέχεται το διάλογο, ξεκαθαρίζει ωστόσο και δια στόματος πρωθυπουργού ότι προϋπόθεση είναι η Τουρκία να πάψει να προκαλεί ένταση στην περιοχή.

Μακρόν : Παράγοντας αποσταθεροποίησης η πολιτική επεκτατισμού του Ερντογάν

Η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο αναμένεται να απασχολήσει τη συνάντηση Μακρόν – Μέρκελ, στη Γαλλία, αν και είναι ένα θέμα που «χωρίζει» τις δύο χώρες.

Λίγο πριν τη συνάντηση, ο κ. Μακρόν, φρόντισε να στείλει ηχηρό μήνυμα κατά των τουρκικών προκλήσεων, καθώς σε συνέντευξή του, που δημοσιεύεται σήμερα  κατηγορεί τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ότι ασκεί «πολιτική επεκτατισμού», η οποία «αναμιγνύει τον εθνικισμό και τον ισλαμισμό» και η οποία όχι μόνο δεν είναι «συμβατή με τα ευρωπαϊκά συμφέροντα», αλλά απεναντίας είναι «παράγοντας αποσταθεροποίησης» της Ευρώπης.

«Η Ευρώπη χρειάζεται να δει τα γεγονότα και να αναλάβει τις ευθύνες της», τονίζει ο Μακρόν προσθέτοντας: «Δεν τάσσομαι υπέρ της κλιμάκωσης. Ομως, από την άλλη πλευρά, δεν πιστεύω σε μια ανίσχυρη διπλωματία. Στείλαμε το μήνυμα ότι η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη έχει νόημα».

Ο πρόεδρος Ερντογάν αποκάλεσε χθες Τετάρτη «πειρατεία» τις ενέργειες χωρών στην άλλη πλευρά των τουρκικών ακτών στη Μεσόγειο, την ώρα που οι μονομερείς έρευνες για υδρογονάνθρακες στις οποίες προχωρά η Αγκυρα έχουν κλιμακώσει την ένταση, ειδικά με την Ελλάδα. Χωρίς να την κατονομάσει, ο Ερντογάν καταφέρθηκε παράλληλα εναντίον της κυβέρνησης της Γαλλίας, καθώς οι σχέσεις της Αγκυρας και του Παρισιού γίνονται ολοένα περισσότερο τεταμένες τελευταία.

Η Γαλλία ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα την ανάπτυξη στην ανατολική Μεσόγειο δύο πολεμικών πλοίων και δύο αεροσκαφών, σε ένδειξη έμπρακτης υποστήριξης στην Αθήνα, κάτι που φέρεται να προκάλεσε ορισμένη ενόχληση στη γερμανική κυβέρνηση, μολονότι το Ελιζέ διαβεβαιώνει πως δεν υπάρχει «καμία θεμελιώδης διαφωνία» ανάμεσα στο Παρίσι και το Βερολίνο.

Ο Ερντογάν, παρά τις σκληρές διατυπώσεις του, εμφανίστηκε έτοιμος για διάλογο, συμπληρώνοντας ωστόσο πως αναμένει από τους συνομιλητές του «βήματα» προκειμένου «να μπορέσουν να μειωθούν οι εντάσεις».

Πιέσεις για διμερή διάλογο

Την ίδια ώρα η γερμανική προεδρία της ΕΕ, φαίνεται πως δε θέλει να επιβληθούν κυρώσεις στην Άγκυρα.  Τηρεί πολιτική ίσων αποστάσεων απέναντι σε Ελλάδα και Τουρκία, για την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, και «σπρώχνει» την Αθήνα σε διμερείς διαπραγματεύσεις.

Σε παρέμβασή της στην ειδική σύνοδο της ΕΕ ( που είχε ως κύριο θέμα τη Λευκορωσία), δήλωσε πως η Γερμανία ενεργοποιείται προς την κατεύθυνση διαλόγου σε ό,τι αφορά στις διαφωνίες για τη χάραξη των θαλάσσιων συνόρων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας κι επισήμανε ότι πρέπει να ξαναρχίσει αυτός ο διάλογος που είχε σταματήσει το 2016.

Τέλος, παρέπεμψε στη Σύνοδο Κορυφής των ηγετών της Ε.Ε τον Σεπτέμβριο αναφέροντας ότι η Σύνοδος θα εμβαθύνει στις σχέσεις με την Τουρκία.

«Δύο μέτρα και δύο σταθμά»

Είχε προηγηθεί παρέμβαση του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος αναφέρθηκε στα δύο μέτρα και δύο σταθμά της ΕΕ, δηλώνοντας ότι η Ελλάδα είναι έτοιμη για διάλογο ωστόσο προϋπόθεση είναι η Τουρκία να πάψει να προκαλεί ένταση στην περιοχή.

Παράλληλα συμφώνησε με την τοποθέτηση του Νίκου Αναστασιάδη που σύγκρινε τη στάση της Ευρώπης απέναντι στη Λευκορωσία και την Τουρκία. Όπως υπογράμμισε η προσέγγιση της Ε.Ε. σε ότι αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος Δικαίου δεν μπορεί να είναι διαφορετική για τη Λευκορωσία και διαφορετική για την Τουρκία.

Στη συζήτηση που ακολούθησε για τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, ο Πρωθυπουργός αναφέρθηκε στη συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ της Ελλάδας με την Αίγυπτο, μια «απόλυτα νόμιμη και υποδειγματική συμφωνία», όπως είπε.

Ο κ. Μητσοτάκης επανέλαβε ότι η Τουρκία «αυτή τη στιγμή παραβιάζει συστηματικά όλους τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου», ενώ παρουσίασε στους Ευρωπαίους ομολόγους του, τα πραγματικά περιστατικά που εκτυλίχθηκαν στην περιοχή της παράνομης τουρκικής NAVTEX, αναλύοντας τους κινδύνους για την ασφάλεια της ίδιας της Ευρώπης.

Ο Πρωθυπουργός επανέλαβε ότι η Ελλάδα ποτέ δεν αρνήθηκε τον διάλογο με την Τουρκία. «Όχι, όμως», όπως τόνισε, «όσο υπάρχει ένταση στη θάλασσα, την ξηρά και τον αέρα και, πάντως, μόνο για τη μία διαφορά μας που είναι η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών».

«Δεν θα αποδεχτούμε τετελεσμένα»

Σε συνέντευξή του στο CNN, εξάλλου ο έλληνας πρωθυπουργός, σημείωσε πως η συμπεριφορά της γείτονος δεν απειλεί μόνο τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας και της Κύπρου αλλά τη συνολική σταθερότητα στην ανατολική Μεσόγειο. Εξ ου και είναι επίσης μεγάλο θέμα ανησυχίας για την Ευρώπη στο σύνολό της και το ΝΑΤΟ. Είμαστε σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ αλλά η Τουρκία δεν συμπεριφέρεται με τρόπο που θα περίμενε κανείς από έναν σύμμαχο.

«Έθεσα το θέμα στον γγ του ΝΑΤΟ (Γενς Στόλτενμπεργκ) και θα το θέσω ξανά. Θα πρέπει να αποφεύγουμε τις μονομερείς ενέργειες που επιτείνουν τις εντάσεις. Αλλά πρέπει να επαναλάβω ότι η Ελλάδα ποτέ δεν κλιμάκωσε πρώτη».

Όπως είπε ο ίδιος, αν η Τουρκία συνεχίσει αυτή την πορεία νομίζω ότι οι κυρώσεις θα είναι το μοναδικό εργαλείο που θα έχουμε για να την αποτρέψουμε από το να συνεχίσει αυτού του είδους τις πολιτικές.

«Πραγματικά ελπίζω να μην συμβεί αυτό, ελπίζω η Ελλάδα να γινόταν μια γέφυρα και να βοηθούσε την Τουρκία να προσεγγίσει την Ευρώπη και να εγκαθιδρύσει μια πιο εποικοδομητική σχέση. Αυτό ακριβώς πρότεινα στον πρόεδρο Ερντογάν όταν τον συνάντησα για πρώτη φορά, πέρσι τον Σεπτέμβριο, αλλά δυστυχώς τα πράγματα έκτοτε πήραν την κατηφόρα».

Κούσιος: Αναποτελεσματικός ο κατευνασμός της Τουρκίας

Yπάρχει κοινή προσέγγιση και συντονισμός Ελλάδας – Κύπρου, τόνισε μιλώντας στο ραδιόφωνο του Σκάι, ο κύπριος κυβερνητικός εκπρόσωπος Κυριάκος Κούσιος.

Όπως σημείωσε, αν και η χθεσινή έκτακτη Σύνοδος Κορυφής είχε αντικείμενο την κρίση στην Λευκορωσία, εντούτοις πολλοί ευρωπαίοι ηγέτες πήραν το μέρος της Ελλάδας και της Κύπρου για την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο.

«Για πρώτη φορά οι ευρωπαίοι εταίροι μας άρχισαν να αντιλαμβάνονται ότι οι έκνομες συμπεριφορές της Τουρκίας δεν μπορούν να περνούν απαρατήρητες καθώς και ότι η πολιτική κατευνασμού της Τουρκίας δεν έχει αποτέλεσμα», είπε.

Ερωτηθείς αν εκτιμά ότι θα επιβληθούν κυρώσεις στην Τουρκία για την συμπεριφορά της, ενόψει και άτυπου Συμβουλίου Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ στις 27 Αυγούστου και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 24 και 25 Σεπτεμβρίου ο κ. Κούσιος τόνισε ότι όλα είναι στο τραπέζι. Οι προθέσεις Ελλάδας- Κύπρου, επισήμανε είναι να υπάρξουν μετρά αποτρεπτικά, που θα έχουν κόστος για την Τουρκία  και θα εμποδίσουν τις παράνομες ενέργειες της.