Μετά την έκρηξη της 4ης Αυγούστου στη Βηρυτό που συγκλόνισε ολόκληρο τον κόσμο, τo πρακτορείο ειδήσεων Reuters ξεγυμνώνει το σάπιο πολιτικό σύστημα της χώρας: ο πρωθυπουργός και ο πρόεδρος είχαν ειδοποιηθεί ήδη δύο εβδομάδες νωρίτερα για τον κίνδυνο έκρηξης του φορτίου των 2.750 τόνων νιτρικής αμμωνίας που βρισκόταν στις αποθήκες του λιμανιού από αξιωματούχους ασφαλείας της χώρας.
Ηταν σε απόλυτη γνώση πως το υλικό αυτό θα ισοπέδωνε τη μισή πρωτεύουσα σε περίπτωση που εκρήγνυτο, όπως προκύπτει από σχετική έκθεση της Γενικής Διεύθυνσης Κρατικής Ασφάλειας, η οποία περιελάμβανε αναφορά σε ιδιωτική επιστολή που εστάλη στον πρωθυπουργό Χασάν Ντιάμπ και στον πρόεδρο Μισέλ Αούν με τη σχετική προειδοποίηση.
Ξεκίνησε το γαϊτανάκι αποποίησης ευθυνών
Δεν έκαναν το παραμικρό παρά μόνο παρέπεμψαν την αναφορά για το μέλλον. Η έκρηξη των χημικών σκόρπισε τον όλεθρο, με τουλάχιστον – ως τώρα – 220 νεκρούς, 110 αγνοουμένους και πάνω από 6.000 τραυματίες. Αν και είναι πολύ νωρίς για ασφαλή συμπεράσματα, ήδη στη χώρα έχει ξεκινήσει ένα γαϊτανάκι αποποίησης ευθυνών και επίρριψής τους σε άλλους. Ταυτόχρονα η μάχη για το ποιος θα ηγηθεί της κατεστραμμένης χώρας καλά κρατεί.
Ηνωμένες Πολιτείες, Γαλλία (η επίσκεψη του Εμανουέλ Μακρόν δεν ήταν τυχαία), αλλά και χώρες του Κόλπου μαζί με τους σουνίτες και τους χριστιανούς συμμάχους τους μέσα στον Λίβανο επιθυμούν να εκδιώξουν τη σιιτική φιλο-ιρανική οργάνωση της Χεζμπολάχ που έχει τον έλεγχο του παιχνιδιού, ώστε να αναλάβει μια νέα κυβέρνηση που θα διαχειριστεί τη χώρα που έχει ήδη καταρρεύσει.
Υπό το βάρος της λαϊκής οργής και μέσα σε ένα εκρηκτικό κλίμα βίαιων διαδηλώσεων με έναν νεκρό και δεκάδες τραυματίες, ο τεχνοκράτης πρωθυπουργός Ντιάμπ αναγκάστηκε σε παραίτηση, την οποία συνόδευσε με ένα δριμύ κατηγορώ για τους προκατόχους του και για τη διαφθορά που χαρακτήρισε μεγαλύτερη από το κράτος.
Το ζήτημα των εκλογών και της Χεζμπολάχ
Την ίδια ώρα σε εξέλιξη βρίσκεται πρωτοβουλία για τις παραιτήσεις του 1/3 των βουλευτών ώστε να οδηγηθεί γρηγορότερα η χώρα στις κάλπες, ωστόσο όλα τα ενδεχόμενα παραμένουν ανοιχτά και πολλά είναι τα ερωτήματα για το μέλλον. Οπως το εάν ο Λίβανος οδηγηθεί σε μια τεχνοκρατική κυβέρνηση, ικανή να τον θέσει σε σταθερή πορεία χωρίς τη Χεζμπολάχ ως βασικό παράγοντα στην πολιτική ζωή. Ομως τυχόν απόπειρα για περιθωριοποίηση τηςΧεζμπολάχθα οδηγήσει τη χώρα σε νέες περιπέτειες.
Πολλοί αναρωτιούνται επίσης αν θα υπάρξει επιστροφή στον βίαιο σεκταρισμό ο οποίος οδήγησε στον εμφύλιο πόλεμο, στην τρέχουσα διαφθορά και στον οικονομικό στραγγαλισμό. Ζητούμενο παραμένουν και οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις που θα έχει η καταστροφική έκρηξη στο λιμάνι για την ίδια Χεζμπολάχ αλλά και την ευρύτερη Μέση Ανατολή. Προς το παρόν σε αυτό το στάδιο είναι αδύνατον να γίνουν προβλέψεις, πολύ δε περισσότερο όταν υπάρχουν ακόμη δεκάδες αγνοούμενοι και παγιδευμένοι κάτω από ερείπια. Αναμφίβολα οι συνέπειες θα είναι μακροχρόνιες για τη χώρα που βρίσκεται ήδη σε πολιτική αναταραχή και σε μια άνευ προηγουμένου οικονομική κρίση.
«Οι άνθρωποι θα υποφέρουν, οι άνθρωποι πεινούν» αναφέρει στους «Financial Times» η Γιασμίνα, μια νεαρή Λιβανέζα που πιστεύει ότι η κατάσταση θα χειροτερέψει το επόμενο διάστημα και θεωρεί δεδομένο ότι η λαϊκή οργή απέναντι στην άρχουσα ελίτ, η οποία για πολλούς ευθύνεται για την έκρηξη, θα κορυφωθεί.
Δυσοίωνες προβλέψεις από την Παγκόσμια Τράπεζα
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας για τον Λίβανο, η τρέχουσα οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση θα μπορούσε να θέσει περισσότερα από 155.000 νοικοκυριά κάτω από το ακραίο όριο της φτώχειας και 356.000 νοικοκυριά κάτω από το όριο της φτώχειας. Την ίδια ώρα το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Σίτισης του ΟΗΕ προειδοποίησε ότι η σοβαρή ζημιά στο λιμάνι της Βηρυτού θα μπορούσε να περιορίσει τη ροή του εφοδιασμού τροφίμων και να ωθήσει τις τιμές σε δυσθεώρητα ύψη.
«Αλάτι στις πληγές μιας κατεστραμμένης χώρας»
Από τις καταστροφές που προκάλεσε στη Βηρυτό η έκρηξη της 4ης Αυγούστου. Κάποιοι βλέπουν στα ερείπια τη δυνατότητα για μια πολιτική αλλαγή στον Λίβανο
Ο γνωστός δημοσιογράφος Αλί Χασέμ – γνώστης της Μέσης Ανατολής – σχολιάζει στο Al Monitor: «Η έκρηξη στο λιμάνι της Βηρυτού έριξε αλάτι στις πληγές της κατεστραμμένης χώρας που βρίσκεται ήδη στη μέση της χειρότερης οικονομικής της κρίσης, μιας πολιτικής αντιπαράθεσης χωρίς καμία λύση στον ορίζοντα, για να μην αναφέρουμε τις τρομερές κοινωνικές δυσκολίες και το χάος που ξέσπασε από την πανδημία του κορωνοϊού».
«Ο αντίκτυπος της έκρηξης μπορεί να έχει το βάρος ενός εμφυλίου πολέμου που δεν έγινε. Θα μπορούσε να είναι είτε το Τσερνομπίλ του Λιβάνου είτε η νέα ευκαιρία της χώρας που θα επιχειρήσει ένα νέο κοινωνικο-πολιτικό συμβόλαιο. Το τελευταίο δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς διεθνή και περιφερειακή υποστήριξη ώστε να ανοίξει ο δρόμος για μια πραγματική αλλαγή στην πολιτική αρένα. Εκεί θα μπορούσαν να εμφανιστούν νέα πρόσωπα και να επιτευχθεί μια νέα διευθέτηση μεταξύ των πολιτικών φατριών και των νεοεισερχομένων μετά τις πρόσφατες διαμαρτυρίες» καταλήγει ο Χασέμ.
