Ανακοινώθηκε την 13η Αυγούστου ότι επανέρχονται στις ελληνικές φυλακές τα μέτρα που είχαν ληφθεί την περίοδο του lockdown, με απαγόρευση επισκεπτηρίων, αδειών κρατουμένων, μεταγωγών κλπ.

Η ανησυχία είναι εύλογη για το τι θα ακολουθήσει:

Θα ανασταλεί πάλι η λειτουργία των ποινικών δικαστηρίων; Έχει νόημα να επανέλθει η αναστολή όπως είχε επιβληθεί;

Τι βιώσαμε από 13 Μαρτίου έως 2 Ιουλίου 2020;

Η λειτουργία των ποινικών δικαστηρίων ανεστάλη.

Αποσύρθηκαν εκατοντάδες υποθέσεις προσωρινά κρατούμενων (μέχρι να φτάσουν στο ανώτατο όριο της προσωρινής κράτησης που για τους περισσότερους είναι 18 μήνες) και αποσύρθηκαν ΟΛΕΣ οι υποθέσεις σε δεύτερο βαθμό, ακόμη και αν αφορούσαν σε κρατούμενους. (Εννοείται ότι ανεστάλη και η λειτουργία του Πενταμελούς Αναστολών, η οποία – στην πράξη – συνεχίστηκε και όταν επαναλειτούργησαν τα δικαστήρια αφού σε περίπου 100 αιτήσεις που συζητήθηκαν τον Ιούλιο σε Αθήνα και Πειραιά έγιναν δεκτές δύο.

Εν τω μεταξύ οι συλλήψεις, ανακρίσεις, προφυλακίσεις συνεχίζονταν με αμείωτο ρυθμό και με την ίδια αυστηρότητα.

Αποτέλεσμα: Οι ελληνικές φυλακές, κατά την περίοδο του lockdown, είναι οι μοναδικές στην Ευρώπη που ο αριθμός των κρατουμένων όχι μόνο δεν μειώθηκε, ούτε έμεινε έστω σταθερός, αλλά αυξήθηκε!

Ενώ λοιπόν σε όλες τις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες ψηφίστηκαν μέτρα αποσυμφόρησης των φυλακών, στην Ελλάδα, παρότι τα προαναγγείλαμε (μέχρι και σχετικές διατάξεις διαβάσαμε), «τα πήραμε πίσω».

Μόνο εμείς ασκούμε αντεγκληματική πολιτική, οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι δεν ξέρουν…

ΠΡΟΤΑΣΗ:

Το πρόβλημα του υπερπληθυσμού των κρατουμένων είναι δεδομένο και, ενόψει των ιστορικά πρωτόγνωρων υγειονομικών συνθηκών, θα πρέπει να αντιμετωπισθεί.

Θα πρέπει να επανεξετασθεί η ψήφιση διάταξης περί αποφυλάκισης για όσους απομένει διάστημα μέχρι 12 μήνες για την συμπλήρωση του πραγματικού χρόνου έκτισης.

Επιπλέον, σε κάθε περίπτωση: Είναι απολύτως αναγκαίο να ΕΞΑΙΡΕΘΟΥΝ από την αναστολή λειτουργίας οι υποθέσεις στις οποίες υπάρχουν ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΙ.

Με τον τρόπο αυτόν δίνεται η δυνατότητα να συνεχιστεί η συνήθης ομαλή λειτουργία του σωφρονιστικού συστήματος, αφού θα εκδικάζονται οι υποθέσεις προσωρινά κρατουμένων (σε οποιοδήποτε μήνα της κράτησης) και οι εφέσεις των πρωτοδίκως καταδικασθέντων. Η ροή δηλαδή εκτέλεσης ενταλμάτων, προφυλακίσεων, φυλακίσεων, χορήγησης ανασταλτικών, μείωσης ποινών, αποφυλακίσεων θα είναι η ΚΑΝΟΝΙΚΗ. Διαφορετικά, το μόνο που θα συμβαίνει είναι η συνεχής αύξηση του πληθυσμού των φυλακών!

Το επιχείρημα ότι «δεν μπορεί να εφαρμοστεί η εκδίκαση όλων των υποθέσεων στις οποίες υπάρχουν κρατούμενοι, διότι έτσι παραβιάζεται το lockdown κι τα υγειονομικά μέτρα», λυπάμαι που το λέω αλλά δεν ευσταθεί.

Δεν ευσταθεί γιατί η αναστολή δεν ήταν ποτέ απόλυτη: δηλαδή και τον Απρίλιο και τον Μάιο διεξήχθησαν δίκες με δεκάδες κατηγορούμενους, δικηγόρους και αστυνομικούς στην ίδια αίθουσα! Άρα για ποια υγειονομική προφύλαξη μιλάμε! Μάλλον κοροϊδεύουμε τους εαυτούς μας.

Εφόσον λοιπόν, ακόμη και σε συνθήκες lockdown, έτσι κι αλλιώς θα διεξάγονται κάποιες δίκες που προσεγγίζουν το 18μηνο της προσωρινής κράτησης, ας επιτρέψουμε – στο επόμενο lockdown – να γίνονται και οι λοιπές δίκες που αφορούν σε κρατούμενους και μόνο. Αντί να γίνονται 2 δίκες στο Εφετείο Αθηνών πχ θα γίνονται 14, κατανεμημένες στις αντίθετες πλευρές του ισογείου, του πρώτου, δεύτερου, τέταρτου και έκτου ορόφου και ίσως στο πίσω υπόγειο των αστικών.

Διαφορετικά, με το να αποσύρονται όλες οι άλλες δηλαδή, δημιουργείται έμφραγμα και στις φυλακές και στις Εισαγγελίες, αλλά και μετατοπίζεται η εκδίκασή τους μαζί με όλες τις υπόλοιπες, οδηγώντας προοδευτικά σε μεγαλύτερη συσσώρευση πληθυσμού στα δικαστήρια.

Τον παραλογισμό αυτόν τον ζήσαμε:

Τα Εφετεία τον Μάιο και τον Ιούνιο ήταν άδεια. Πολλές δίκες (με μεγάλο αριθμό κατηγορουμένων 20,30,40 κλπ ) στις οποίες υπήρχαν κρατούμενοι αποσύρθηκαν. Γιατί;

Δεν είναι προτιμότερο να διεξάγονται οι δίκες αυτές σε ένα Εφετείο που ΔΕΝ λειτουργεί κανονικά και δεν κατακλύζεται από κόσμο;

Με την απόσυρση τι πετύχαμε; Να στριμωχτούμε τον Ιούλιο και τον Σεπτέμβριο!

Να μην διεξάγονται οι δίκες σε ένα Εφετείο με περιορισμένο αριθμό εισερχομένων αλλά να πηγαίνουμε τον Ιούλιο στο Εφετείο Αθηνών με ΟΛΕΣ τις αίθουσες γεμάτες! Όλους τους ορόφους και τους ανελκυστήρες με κόσμο – χωρίς βέβαια να έχει ανακαλυφθεί εμβόλιο!

Αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι τα φλέγοντα ζητήματα είναι η έκρυθμη κατάσταση στο Αιγαίο και η ταχεία εξάπλωση του ιού αλλά δεν πρέπει να λησμονούμε και την φράση του Ντοστογέφσκι ότι: «ο πολιτισμός μας ως κοινωνία φαίνεται από τον τρόπο που φερόμαστε στον κατηγορούμενο», (ο οποίος, σημειωτέον, ειδικά στην Ελλάδα, είναι προσωρινά κρατούμενος επί πολλούς μήνες χωρίς να έχει ακόμη δικαστεί!).

Το να απαγορεύουμε επισκεπτήρια (χορήγηση δηλαδή τροφίμων και ρούχων) άδειες, μεταγωγές και να θάβουμε στο σκοτάδι τους κρατούμενους δεν μας τιμά.

Τουλάχιστον ας τους δώσουμε την ευκαιρία να διεξάγονται οι δίκες τους! Ή έστω ας επανεξετάσουμε το ενδεχόμενο της ψήφισης μέτρου για την αποφυλάκιση εκείνων που είναι στο τελευταίο έτος της υποχρεωτικής πραγματικής έκτισης.

Ο κ. Σταύρος Γεωργόπουλος είναι δικηγόρος.