Έκρυθμη παραμένει η κατάσταση στη Λευκορωσία, όπου κλιμακώνονται οι κινητοποιήσεις ενάντια στην επανεκλογή του προέδρου Αλεξάντρ Λουκασένκο.
Ο ίδιος, δήλωσε σήμερα ότι προσφέρεται να παραδώσει την εξουσία έπειτα από δημοψήφισμα, σε μια προφανή προσπάθειά του να κατευνάσει τις μαζικές διαμαρτυρίες και απεργίες που θέτουν την μεγαλύτερη πρόκληση στην παραμονή του στην εξουσία εδώ και 26 χρόνια.
Ο ισχυρός άνδρας της χώρας έκανε την πρόταση αυτή, η οποία, όπως επέμεινε, δεν θα υλοποιηθεί όσο τελεί υπό πίεση από τους διαδηλωτές, μετά την δήλωση της αντιπολιτευόμενης πολιτικού που έχει φύγει στο εξωτερικό, της Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια, ότι προτίθεται να ηγηθεί της χώρας.
Σε μια ένδειξη ότι γίνεται ολοένα και πιο ευάλωτος, ο Λουκασένκο αντιμετώπισε πλήθος συνθημάτων υπέρ της παραίτησής του κατά τη διάρκεια ομιλίας του προς τους εργαζόμενους σε ένα από τα μεγάλα κρατικά βιομηχανικά εργοστάσια που αποτελούσαν μέχρι τώρα το καύχημα του σοβιετικού στυλ οικονομικού μοντέλου του και σημαντική βάση υποστήριξής του.
Η Ρωσία έχει δηλώσει στον Λουκασένκο ότι προτίθεται να προσφέρει στρατιωτική βοήθεια στη Λευκορωσία στην περίπτωση εξωτερικής απειλής. Ο Λευκορώσος πρόεδρος αντιμετωπίζει εξάλλου την απειλή κυρώσεων από την ΕΕ μετά την αιματηρή καταστολή των διαμαρτυριών στη χώρα του έπειτα από την επανεκλογή του την περασμένη εβδομάδα στην προεδρία, την οποία, όπως καταγγέλλουν οι διαδηλωτές, εξασφάλισε με νοθεία. Εκείνος αρνείται ότι έχασε και επικαλείται τα επίσημα αποτελέσματα που του δίνουν ποσοστό λίγο πάνω από το 80% των ψήφων.
«Δεν είμαι άγιος»
Ο Λουκασένκο δήλωσε σήμερα επίσης προς τους εργάτες ότι δεν θα γίνουν νέες προεδρικές εκλογές, όπως ζητεί η αντιπολίτευση, μέχρι να τον σκοτώσουν.
Επίσης πρότεινε αλλαγή του Συντάγματος, σε μια εμφανή παραχώρησή του, η οποία ωστόσο δεν φαίνεται ικανή να ικανοποιήσει τους διαδηλωτές.
«Θα θέσουμε τις αλλαγές σε δημοψήφισμα και θα παραδώσω τις συνταγματικές μου εξουσίες. Όχι όμως υπό πίεση ούτε εξαιτίας του δρόμου», σημείωσε ο Λουκασένκο, σύμφωνα με τις δηλώσεις του που επικαλείται το επίσημο πρακτορείο ειδήσεων Belta.
«Ναι, δεν είμαι άγιος. Ξέρετε την σκληρή μου πλευρά. Δεν είμαι αιώνιος. Αλλά αν ρίξετε τον πρώτο πρόεδρο, θα συμπαρασύρετε τις γειτονικές χώρες και τα πάντα», τόνισε.
Τιχανόφσκαγια: Είμαι έτοιμη να πάρω την ευθύνη
Μιλώντας σε βιντεοσκοπημένο μήνυμά της από την Λιθουανία, η πολιτικός της αντιπολίτευσης Τιχανόφσκαγια κάλεσε τους αξιωματικούς επιβολής της ασφάλειας και του νόμου να αλλάξουν πλευρές, σημειώνοντας ότι, αν το κάνουν τώρα, θα τους συγχωρεθούν παρελθούσες συμπεριφορές.
«Είμαι έτοιμη να πάρω την ευθύνη και να ενεργήσω ως εθνική ηγέτης κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου», δήλωσε η Τιχανόφσκαγια, σημειώνοντας ότι έχει ζωτική σημασία να αξιοποιηθεί στο έπακρο η ορμή που υπάρχει έπειτα από μια εβδομάδα κινητοποιήσεων.
Η επικεφαλής της αντιπολίτευσης ζήτησε επίσης τη δημιουργία ενός νομικού μηχανισμού που θα διασφαλίσει τη διεξαγωγή νέων δίκαιων προεδρικών εκλογών.
Το βίντεο με το μήνυμά της δόθηκε στην δημοσιότητα την ώρα που το πρακτορείο ειδήσεων Interfax μετέδιδε ότι το προσωπικό του κρατικού δικτύου BT έχει κατέβει σε απεργία, μετά την παραίτηση δημοσίως την περασμένη εβδομάδα ορισμένων παρουσιαστών και μελών του προσωπικού σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους διαδηλωτές.
Το δίκτυο έδειχνε σήμερα το πρωί επαναλήψεις προτού μεταδώσει ένα νέο δελτίο ειδήσεων. Βίντεο που αναρτήθηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δείχνουν ότι το BT έδειξε κάποια στιγμή πλάνα από ένα άδειο στούντιο με λευκούς καναπέδες έχοντας μουσική υπόκρουση.
Το Reuters δεν μπόρεσε να επιβεβαιώσει από ανεξάρτητη πηγή την πληροφορία αυτή, ενώ μέχρι στιγμής δεν έχει καταστεί δυνατή η επικοινωνία για κάποιο σχόλιο με το δίκτυο.
Απεργίες και διαδηλώσεις
Χιλιάδες διαδηλωτές πραγματοποίησαν πορεία στο Μινσκ με προορισμό εργοστάσιο στο οποίο μετέβη με ελικόπτερο ο Λουκασένκο για να μιλήσει προς τους εργάτες που απεργούν.
Εκεί τον περίμεναν αποδοκιμασίες και μια σκληρή υποδοχή.
«Ευχαριστώ τα είπα όλα. Μπορείτε να (συνεχίσετε να) φωνάζετε ‘παραιτήσου’», είπε, ενώ αγωνιζόταν να ακουστεί η φωνή του εν μέσω των συνθημάτων του πλήθους που ζητούσε την παραίτησή του.
Στη συνέχεια έφυγε, ενώ το πλήθος συνέχισε να φωνάζει: «Παραιτήσου».
Το μέσο Tut.By μετέδωσε ότι εργαζόμενοι στην Μπελαρουσκάλι, μια από τις μεγαλύτερες μονάδες παραγωγής ποτάσας στον κόσμο, απείλησαν επίσης να σταματήσουν την παραγωγή. Η κρατική εταιρεία, η οποία αποτελεί σημαντική πηγή εισοδήματος σε δολάρια για τη Λευκορωσία, ανακοίνωσε ότι το εργοστάσιό της εξακολουθεί να λειτουργεί.
Η Τιχανόφσκαγια είναι μια πρώην καθηγήτρια αγγλικών, η οποία έγινε μια από τις πιο εξέχουσες φυσιογνωμίες της αντιπολίτευσης στη Λευκορωσία. Έφυγε στο εξωτερικό την περασμένη εβδομάδα, λέγοντας ότι το κάνει για την ασφάλεια των παιδιών της, αλλά γρήγορα άρχισε να δίδει στην δημοσιότητα βίντεο στα οποία καλούσε τους συμπολίτες της να συνεχίσουν τις αντικυβερνητικές διαμαρτυρίες.
Οι μαζικές κινητοποιήσεις στη Λευκορωσία εξαπλώθηκαν σε τμήματα της κοινωνίας που συνήθως θεωρούνταν πιστά στον πρόεδρο, καθώς εργάτες μεγάλων κρατικών εργοστασίων πραγματοποίησαν απεργιακές κινητοποιήσεις και κάποιοι αστυνομικοί και δημοσιογράφοι κρατικών μέσων υποστήριξαν τους διαδηλωτές.
Οι διεθνείς αντιδράσεις
Το Κρεμλίνο ανακοίνωσε εξάλλου χθες, Κυριακή, ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δήλωσε στον Λουκασένκο ότι η Μόσχα προτίθεται να βοηθήσει την Λευκορωσία στο πλαίσιο ενός συλλογικού στρατιωτικού συμφώνου, αν αυτό κριθεί απαραίτητο, και ότι ασκούνται πιέσεις από το εξωτερικό στη χώρα, χωρίς ωστόσο να διευκρινίσει από ποιους.
Οι ηγέτες της ΕΕ αναμένεται εξάλλου να στείλουν παράλληλα μήνυμα αλληλεγγύης στους διαδηλωτές στην Λευκορωσία κατά τη διάρκεια έκτακτης βιντεοδιάσκεψης που θα πραγματοποιήσουν την Τετάρτη.
«Ο λαός της Λευκορωσίας έχει το δικαίωμα να αποφασίζει το μέλλον του και να εκλέγει ελεύθερα τον ηγέτη του. Η βία εναντίον των διαδηλωτών είναι απαράδεκτη», τόνισε ο Μισέλ στον λογαριασμό του στο Twitter.
I will call a meeting of the members of the European Council this Wednesday 12h00 to discuss the situation in #Belarus
The people of Belarus have the right to decide on their future and freely elect their leader
Violence against protesters is unacceptable and cannot be allowed
— Charles Michel (@eucopresident) August 17, 2020
Η ΕΕ έχει ξεκινήσει διαδικασία επιβολής κυρώσεων εναντίον Λευκορώσων αξιωματούχων που ευθύνονται για τη νοθεία στις προεδρικές εκλογές της 9η Αυγούστου, αλλά και για τη βίαιη καταστολή των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων. Η Γερμανία, μάλιστα η οποία ασκεί την προεδρία της ΕΕ το τρέχον εξάμηνο, απείλησε σήμερα να επεκτείνει τις κυρώσεις αυτές.
Την ίδια ώρα η Βρετανία ένωσε σήμερα και αυτή την φωνή της με μια σειρά από καταδίκες από δυτικές χώρες.
«Ο κόσμος παρακολούθησε με φρίκη τη βία που χρησιμοποίησαν οι αρχές της Λευκορωσίας για να καταστείλουν τις ειρηνικές διαμαρτυρίες που ακολούθησαν αυτή τη δόλια προεδρική εκλογή», δήλωσε ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Ντόμινικ Ράαμπ.
Το ΝΑΤΟ παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις
Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ δήλωσε σήμερα ότι η Συμμαχία παραμένει σε επαγρύπνηση λόγω των εξελίξεων στη Λευκορωσία και είναι έτοιμη να προστατεύσει τους συμμάχους της, όμως δεν συνιστά απειλή για το Μινσκ.
«Οι Σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις στη Λευκορωσία» ανέφερε σε μια ανακοίνωσή του.
«Το ΝΑΤΟ δεν συνιστά απειλή για τη Λευκορωσία και δεν έχει συγκεντρώσει στρατιωτικές δυνάμεις στην περιοχή», επανάλαβε. «Παραμένουμε σε επαγρύπνηση, αυστηρά αμυντική, και είμαστε έτοιμοι να αποτρέψουμε οποιαδήποτε επιθετική ενέργεια απέναντι στους Συμμάχους στο ΝΑΤΟ», πρόσθεσε.
Τραμπ: Είναι μια φρικτή κατάσταση
Στο ίδιο μήκος κύματος, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε σήμερα ότι «παρακολουθεί στενά» την κατάσταση στη Λευκορωσία.
Η Ουάσινγκτον έχει ήδη ζητήσει να γίνουν σεβαστές οι «ελευθερίες» των διαδηλωτών της πρώην σοβιετικής δημοκρατίας και προέτρεψε την κυβέρνηση να ξεκινήσει διάλογο με τους εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών.
«Είναι μια φρικτή κατάσταση», είπε ο Τραμπ, μιλώντας στους δημοσιογράφους στους κήπους του Λευκού Οίκου, λίγο πριν αναχωρήσει για τη Μινεσότα και το Ουισκόνσιν. «Θα παρακολουθήσουμε πολύ στενά» τις εξελίξεις, πρόσθεσε, χωρίς περισσότερες διευκρινίσεις.
Ανακάλεσε τον πρεσβευτή της η Ουκρανία
Το Κίεβο, με αφορμή τις τελευταίες εξελίξεις στη Λευκορωσία, ανακάλεσε σήμερα τον πρεσβευτή της χώρας από το Μίνσκ για διαβουλεύσεις.
Ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών Ντμίτρι Κουλέμπα με δηλώσεις του αναφέρει ότι ανακάλεσε τον πρέσβη της χώρας στην Λευκορωσία για διαβουλεύσεις σε σχέση με τα γεγονότα που διαδραματίσθηκαν μετά τις πρόσφατες προεδρικές εκλογές, για να αξιολογήσει τις προοπτικές των σχέσεων Ουκρανίας –Λευκορωσίας στη νέα πραγματικότητα.
Στις δηλώσεις του ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών επισημαίνει ότι το Κίεβο « για πρώτη φορά στην ιστορία κάνει ένα τέτοιο βήμα στις σχέσεις με την Λευκορωσία και το κάνει αυτό αποκλειστικά εξαιτίας των ανεπίτρεπτων ενεργειών του Μίνσκ».
Με πληροφορίες ΑΠΕ-ΜΠΕ