Σήματα αποκλιμάκωσης της έντασης εκπέμπονται τις τελευταίες ώρες από την Άγκυρα στον απόηχο -για ακόμη μια φορά- των τηλεφωνικών επικοινωνιών της γερμανίδας καγκελαρίου, Άνγκελα Μέρκελ, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Ταγίπ Ερντογάν, καθώς και μετά από παρεμβάσεις των ΗΠΑ και της Γαλλίας.
Παρά το γεγονός ότι το τουρκικό ερευνητικό σκάφος Oruc Reis συνεχίζει να βρίσκεται για ακόμη μια ημέρα εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, κάνοντας ελιγμούς και αλλάζοντας διαρκώς πορεία, η κατάσταση φαίνεται να βαίνει προς εκτόνωση και ο Ερντογάν να επιλέγει τον «δρόμο» των διερευνητικών επαφών με την Αθήνα.
Τα τελευταία 24ωρα, ο τούρκος πρόεδρος απευθύνθηκε τόσο σε κορυφαίους παράγοντες της ευρωπαϊκής σκηνής -τόσο στην Άνγκελα Μέρκελ και τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, όσο και στο εσωτερικό του κόμματος και της χώρας του- με ρητορική υπέρ της επίλυσης των διαφορών με την Ελλάδα μέσω της διαδικασίας του διαλόγου, αλλά και με αναφορές και πράξεις που καταδεικνύουν την προσήλωσή του στην επιθετική συμπεριφορά που έχει πυροδοτήσει ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Την πρόθεση αυτή του «σουλτάνου» επιχείρησε μάλιστα να διασφαλίσει το Βερολίνο κατά τη διάρκεια του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εξ’ ου και οι αντιδράσεις στο ζήτημα των τουρκικών ενεργειών στην Ανατολική Μεσόγειο ήταν «χλιαρές», με αποτέλεσμα η Αθήνα να εκφράσει την έντονη αντίδρασή της.
Πληροφορίες μάλιστα γερμανικών μέσων τοποθετούν την έναρξη των διερευνητικών επαφών αμέσως μετά τις 23 Αυγούστου, ημερομηνία κατά την οποία ο Ταγίπ Ερντογάν -όπως έχει ο ίδιος προαναγγείλει- θα έχει τηλεφωνική επικοινωνία με την Άνγκελα Μέρκελ, αμέσως δηλαδή μετά την ολοκλήρωση των παράνομων δραστηριοτήτων του Oruc Reis.
Το κρίσιμο ερώτημα βέβαια σε αυτό το σημείο είναι πώς θα έχει διαμορφωθεί η κατάσταση στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου μέχρι τότε, με τον κίνδυνο ατυχήματος να ελλοχεύει καθημερινά, αν κρίνει κανείς κιόλας από τους επικίνδυνους ελιγμούς που πραγματοποιούν τα τουρκικά πολεμικά πλοία, με πιο πρόσφατο το παράδειγμα της φρεγάτας «Kemal Reis».
Σε καθημερινή βάση μάλιστα -προφανώς και σε μια προσπάθεια να πείσουν το εσωτερικό- τούρκοι αξιωματούχοι στέλνουν το μήνυμα πως οποιαδήποτε παρενόχληση του Oruc Reis δεν θα μείνει αναπάντητη. Όπως υπογράμμισε στο in.gr ο εκτελεστικός διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων, Κωνσταντίνος Φίλης, «δέκα ημέρες με τεντωμένα τα νεύρα είναι πολλές».
«Ο διεθνής παράγοντας θα πρέπει να λάβει τα μέτρα του και να γνωρίζει πως αυτό το δεκαήμερο -αν και εφόσον επιτρέψει στην Τουρκία να ενεργεί πάνω στην ελληνική υφαλοκρηπίδα- όλα μπορεί να συμβούν» πρόσθεσε.
Ο ρόλος «γεφυροποιού» της Γερμανίας
Με δεδομένο ότι η Γερμανία δεν επιθυμεί σε καμιά περίπτωση περαιτέρω κλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο, ειδικά τώρα που ασκεί την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κομβικό ρόλο στην επαναπροσέγγιση Αθήνας – Άγκυρας ούτως ώστε να υπάρξει δυνατότητα οι δύο πλευρές να ξεκινήσουν διερευνητικές επαφές έπαιξε η στάση του Βερολίνου και η πρωτοβουλία της Άνγκελα Μέρκελ να συνομιλήσεις με τους κ.κ. Μητσοτάκη και Ερντογάν.
Η γερμανική πλευρά κρατά ίσες αποστάσεις και ζητά να διεξαχθεί «απευθείας διάλογος» μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. «Οι προκλήσεις πρέπει να τερματιστούν. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι μια πολιτική λύση, μέσω απευθείας διαλόγου μεταξύ των εμπλεκομένων πλευρών» δήλωσε τις προηγούμενες ημέρες ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Χάικο Μάας.
Στο πλαίσιο αυτό, δε, μπορεί να ενταχθεί η άρνηση του Βερολίνου να υιοθετηθεί από το Συμβούλιο των ΥΠΕΞ της ΕΕ σκληρή στάση κατά της Άγκυρας για τις παράνομες ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο, υπό τον φόβο ότι μια τέτοια απόφαση θα τορπίλιζε τις προσπάθειες αποκλιμάκωσης.
Σύμφωνα με πολιτικούς αναλυτές, ήταν στο χέρι των υπουργών Εξωτερικών να αποφασίσουν στη χθεσινή τους τηλεδιάσκεψη μέτρα κατά της Τουρκίας. Ήδη, τον Ιούλιο ο επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ, είχε ανακοινώσει κυρώσεις σε περίπτωση που η Άκυρα συνέχιζε τις «παράνομες», όπως τις είχε χαρακτηρίσει, γεωτρήσεις.
Κανάλια επικοινωνίας
Σύμφωνα με πληροφορίες, γέφυρες επικοινωνίας αναμένεται να υπάρξουν σε πρώτη φάση σε επίπεδο συμβούλων.
Συγκεκριμένα, όπως συνέβη και κατά την τριμερή του Βερολίνου, καθοριστικό ρόλο θα παίξουν η διπλωματική σύμβουλος του Κυριάκου Μητσοτάκη, Ελένη Σουρανή, από την ελληνική πλευρά και ο εκπρόσωπος της τουρκικής προεδρίας, Ιμπραχίμ Καλίν, από την άλλη.
Όπως αναφέρουν πηγές, αναμένεται τηλεφωνική επικοινωνία ανάμεσά τους μέσα στο επόμενο διάστημα, ενώ στην παρούσα φάση δεν προβλέπεται δια ζώσης συνάντηση. Πάντως, η ελληνική πλευρά συνεχίζει να θέτει συγκεκριμένες προϋποθέσεις για διάλογο: Να μην εξαντλήσει η Τουρκία τον χρόνο της NAVTEX και να αποσυρθεί το Oruc Reis και ο στρατιωτικός στολίσκος που το συνοδεύει.
