Ενας κύκλος δικαστικών διεκδικήσεων για τα αναδρομικά των συνταξιούχων έκλεισε με την πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας και ένας νέος ανοίγει με τον τρόπου που επέλεξε η κυβέρνηση να την εφαρμόσει.
Η καταβολή των αναδρομικών σε περιορισμένο αριθμό δικαιούχων, αποκλείοντας ουσιαστικά τους χαμηλοσυνταξιούχους, την οποία υιοθέτησε η κυβέρνηση μέσω της σχετικής τροπολογίας που ψήφισε στη Βουλή, κατ’ ουσίαν «σπρώχνει» έναν μεγάλο αριθμό απομάχων σε νέες δικαστικές προσφυγές.
Ηδη, δικηγόροι που εξειδικεύονται σε συνταξιοδοτικά θέματα επισημαίνουν την ανάγκη προσφυγών των συνταξιούχων προκειμένου να διατηρήσουν «ζωντανή» τη διεκδίκηση των περικοπών των συντάξεων που αφορούν το επίμαχο εντεκάμηνο μεταξύ Ιουνίου 2015 και Μαΐου 2016.
Η κυβέρνηση επέλεξε να περιορίσει τα αναδρομικά μόνο για τις κύριες συντάξεις ιδιωτικού και δημόσιου τομέα (όταν εκδοθεί η απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου), αποκλείοντας τα ποσά που αφορούν περικοπές στα δώρα και τις επικουρικές συντάξεις. Η απόφαση ελήφθη ερμηνεύοντας τις πρόσφατες αποφάσεις του ΣτΕ, οι οποίες – κατά τους νομικούς της συμβούλους – αφορούν μόνο τις επιστροφές αναδρομικών ποσών σε κύριες συντάξεις. Μάλιστα κυβερνητικοί αξιωματούχοι επισημαίνουν ότι η απόφαση αφορούσε μόνο όσους είχαν προσφύγει στη Δικαιοσύνη, με την απόφασή τους να επεκτείνεται σε όλους.
Στα 1,4 δισ. ευρώ οι επιστροφές
Με τη συγκεκριμένη ερμηνεία τα ποσά που θα επιστραφούν φθάνουν το ύψος των 1,4 δισ. ευρώ (αντί των 3,9 δισ. που ήταν το συνολικό ποσό όλων των περικοπών για το εντεκάμηνο) και αποφασίστηκε να καταβληθούν εφάπαξ, εντός του επόμενου εξαμήνου.
Οι πρώτες εκτιμήσεις δείχνουν ότι εκτός αναδρομικών μένει περίπου το 60% των συνταξιούχων και κυρίως οι χαμηλοσυνταξιούχοι και οι αγρότες. «Αναδρομικά θα λάβουν όσοι είχαν άθροισμα κύριας και επικουρικής σύνταξης πάνω από 1.000 ευρώ» σημειώνει ο πρώην υπουργός Εργασίας κ. Γ. Κουτρουμάνης επισημαίνοντας ότι πρόκειται περίπου για 900.000 συνταξιούχους, ενώ αποκλείονται περίπου 1,5 εκατομμύριο χαμηλοσυνταξιούχοι. Ο κ. Κουτρουμάνης εκτιμά ότι καλύτερη λύση θα ήταν η απόδοση των αναδρομικών σε όλους με δόσεις «σε βάθος τριών ετών», παρά αυτή που τελικώς επιλέχθηκε. Προέβλεψε δε ότι το «θέμα αυτό θα ανοίξει εκ νέου».
Οξύτερες εκφράσεις χρησιμοποιεί ο δικηγόρος κ. Λουκάς Αποστολίδηςπου χειρίστηκε την αγωγή την οποία πιλοτικά δίκασε το ΣτΕ. Χαρακτηρίζει ως «νομικό πραξικόπημα» την κυβερνητική ερμηνεία και υλοποίηση της απόφασης και σημειώνει πως «η πολιτική εξουσία οφείλει να μην κρίνει εκ νέου τις δικαστικές αποφάσεις». Εκτιμά δε ότι «ο δικαστικός αγώνας θα συνεχιστεί» και όσοι δεν έχουν ασκήσει αγωγές θα προσφύγουν στη Δικαιοσύνη.
Οι υπόλοιπες αξιώσεις
Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί και η πρόβλεψη στη διάταξη της κυβέρνησης ότι με την καταβολή των αναδρομικών – σε όσους τα λάβουν – αποσβήνονται οι υπόλοιπες αξιώσεις. Πέραν του γεγονότος ότι η ρύθμιση αυτή ερμηνεύεται ως «έμμεσος διακανονισμός», ταυτόχρονα δημιουργεί δύο κατηγορίες συνταξιούχων, ως προς τα αναδρομικά. Την πρώτη αυτών που είχαν προσφύγει στη Δικαιοσύνη και θα λάβουν το σύνολο των διεκδικήσεων και όσων δεν προσέφυγαν και θα απολέσουν τη δυνατότητα διεκδίκησης των δώρων και των περικοπών των επικουρικών. «Αυτό αναιρεί τον λόγο διεξαγωγής της πιλοτικής δίκης, στόχευε στην ίδια αντιμετώπιση όλων των συνταξιούχων» σημειώνει ο ειδικός σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης δικηγόρος κ. Δ. Μπούρλος.
Πόσα χρήματα παίρνουν και πόσα χάνουν
Στον αποκλεισμό των δύο τρίτων των συνταξιούχων από τα αναδρομικά, αλλά και στο «κούρεμα» των ποσών που θα λάβουν, ακόμη και όσοι τελικώς πάρουν μέρος των διεκδικήσεών τους, οδηγεί ο τρόπος υλοποίησης της απόφασης του ΣτΕ που επέλεξε η κυβέρνηση.
Τα υπό διεκδίκηση αναδρομικά αφορούσαν τις περικοπές των νόμων 4093/2012 (περικοπή σύνταξης στο άθροισμα κύριας και επικουρικής σύνταξης πάνω από 1.000 μεικτά και περικοπή δώρων και επιδομάτων) και 4051/2012 (περικοπή κύριων συντάξεων πάνω από 1.300 ευρώ). Το συνολικό ποσό ανέρχεται στα 3,9 δισ. ευρώ.
Με την τροπολογία της κυβέρνησης θα καταβληθούν εντός εξαμήνου 900 εκατομμύρια μόνο για τις περικοπές στις κύριες συντάξεις. Δεν προβλέπεται καταβολή για τις περικοπές των δώρων και των επιδομάτων, ούτε για τις επικουρικές συντάξεις, παρ’ όλο που οι αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας το 2015 τις είχαν κρίνει αντισυνταγματικές.
Αντιδράσεις για τον τρόπο υλοποίησης της απόφασης εκφράζονται από τα κόμματα της αντιπολίτευσης με τον ΣΥΡΙΖΑ να μιλάει για «ωμό εμπαιγμό» και το Κίνημα Αλλαγής για «εξαπάτηση των συνταξιούχων».
Ακολουθούν ορισμένες ενδεικτικές περιπτώσεις συνταξιούχων με τα ποσά που απώλεσαν και τα ποσά που θα λάβουν.
- Συνταξιούχος τέως ΟΓΑ με σύνταξη 330 ευρώ. Θα έπρεπε να λάβει 605 ευρώ λόγω της περικοπής των δώρων και θα λάβει 0 ευρώ.
- Συνταξιούχος με κύρια σύνταξη 900 ευρώ. Θα έπρεπε να λάβει 733 ευρώ λόγω της περικοπής των δώρων με τον νόμο 4093/2012 και θα λάβει 0 ευρώ.
- Συνταξιούχος με κύρια σύνταξη 800 ευρώ και επικουρική σύνταξη 200 ευρώ. Θα έπρεπε να λάβει 1.319 ευρώ λόγω της περικοπής των δώρων και της επικουρικής του σύνταξης με τον νόμο 4093/2012 και θα λάβει 0 ευρώ.
- Συνταξιούχος με κύρια σύνταξη 1.500 ευρώ και επικουρική σύνταξη 350 ευρώ. Θα έπρεπε να λάβει 4.443 ευρώ λόγω της περικοπής των δώρων και της επικουρικής του σύνταξης με τον νόμο 4093/2012 και θα πάρει 2.299 ευρώ.
- Συνταξιούχος του ΤΣΜΕΔΕ με κύρια σύνταξη στις 2.094,9 ευρώ. Η περικοπή είναι 233,6 ευρώ μηνιαίως.
Το συνολικό ποσό που θα λάβει είναι 2.569,6 ευρώ. - Συνταξιούχος του ΤΣΑΥ με μεικτή κύρια σύνταξη στα 1.899,1 ευρώ. Η περικοπή είναι 206,4 ευρώ τον μήνα. Το συνολικό ποσό που θα λάβει είναι 2.270,4 ευρώ.
- Συνταξιούχος του ΙΚΑ με κύρια σύνταξη στα 1.389,1 ευρώ. Η περικοπή είναι 140,66 ευρώ τον μήνα. Το συνολικό ποσό που θα λάβει είναι 1.547,26 ευρώ.
- Συνταξιούχος του ΙΚΑ με κύρια σύνταξη στα 1.041 ευρώ. Η περικοπή είναι 52,05 ευρώ τον μήνα. Το συνολικό ποσό που θα λάβει είναι 572,55 ευρώ.
