«Δεν κινείται φύλλο». Αυτή τη φράση χρησιμοποίησε τραπεζικό στέλεχος για να περιγράψει την πορεία των καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες μετά το ξέσπασμα της πανδημίας και ενώ βρισκόμαστε ήδη στο τέλος του δεύτερου καλύτερου τουριστικού, με βάση τα προ κορωνοϊού δεδομένα, μήνα του καλοκαιριού. Η κάθετη πτώση των αφίξεων ξένων επισκεπτών είναι εμφανής στις εισροές χρημάτων στους λογαριασμούς των επιχειρήσεων, εξέλιξη που θα επηρεάσει αναπόφευκτα τα σχετικά μεγέθη στο σύνολο της χρονιάς.
Γιατί ανεβαίνουν τα υπόλοιπα
Οι τουριστικές εισπράξεις τα τελευταία χρόνια διαμορφώνονταν στα επίπεδα των 18 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση, ενώ εφέτος στο καλύτερο σενάριο θα φτάσουν τα 5 δισ. ευρώ. Η μείωση αυτή εκτιμάται ότι θα ανακόψει τον ρυθμό ανόδου των καταθετικών υπολοίπων, η μεταβολή των οποίων πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας τοποθετούνταν με βάση τους στόχους των τραπεζών στα επίπεδα των 10-12 δισ. ευρώ για το 2020. Πλέον, η εκτίμηση αυτή έχει αναθεωρηθεί περίπου στο μισό, δηλαδή στα 6 δισ. ευρώ περίπου. Πρόκειται για μια μείωση 30% σε σχέση με την αντίστοιχη ετήσια μεταβολή του 2019 (+8,63 δισ. ευρώ). Μέχρι στιγμής πάντως οι καταθέσεις είναι σημαντικά αυξημένες σε σχέση με το τέλος της περυσινής χρονιάς. Συγκεκριμένα, με βάση τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος διαμορφώνονταν στα τέλη Μαΐου στα 148 δισ. ευρώ, ενισχυμένες το 2020 κατά 5 δισ. ευρώ περίπου. Ανοδος των μεγεθών, σύμφωνα με εκτιμήσεις τραπεζικών στελεχών, καταγράφηκε και τον προηγούμενο μήνα.
Ωστόσο, ήταν πολύ χαμηλότερη της επίδοσης του περυσινού Ιουνίου, κατά τη διάρκεια του οποίου τα υπόλοιπα είχαν αυξηθεί κατά 1,7 δισ. ευρώ.
Σταθερά τα μερίδια αγοράς
Οι καθοριστικοί παράγοντες που συνέβαλαν στην ενίσχυση των μεγεθών ήταν δύο: Πρώτον, οι μεταβιβάσεις από το κράτος προς τον ιδιωτικό τομέα, στο πλαίσιο των μέτρων στήριξης που έχουν ληφθεί για την άμβλυνση των επιπτώσεων της κρίσης του κορωνοϊού.
Δεύτερον, το μαζικό κύμα αποεπένδυσης από αμοιβαία κεφάλαια από το τέλος Φεβρουαρίου έως και τις αρχές Απριλίου, που επανέφερε τουλάχιστον 600 εκατ. ευρώ σε τραπεζικούς λογαριασμούς.
Αλλους λόγους στους οποίους αποδίδεται η θετική κίνηση των μεγεθών αποτελούν ο περιορισμός των δαπανών από Ελληνες στο εξωτερικό, η μείωση των εισαγωγών από τις επιχειρήσεις και η αυξημένη χρήση καρτών από τους καταναλωτές.
Κατά τα άλλα, οι μετακινήσεις καταθέσεων από τράπεζα σε τράπεζα, έχουν σχεδόν εκλείψει, καθώς οι καθαρές αποδόσεις βρίσκονται λίγο πάνω από το 0%.
Διστακτικοί εμφανίζονται οι καταθέτες και στην τοποθέτηση σε επενδυτικά προγράμματα, όπως τα αμοιβαία. Σύμφωνα με γενικό διευθυντή συστημικού ομίλου, «ο κόσμος λόγω της αβεβαιότητας για την εξέλιξη της τρέχουσας κρίσης και των εισοδημάτων του προτιμά να έχει παρκαρισμένα τα χρήματά του σε άτοκους λογαριασμούς καταθέσεων».
Χαμένοι όσοι πούλησαν
Οσοι πάντως επέλεξαν να ρευστοποιήσουν τις τοποθετήσεις τους σε αμοιβαία κεφάλαια τις πρώτες εβδομάδες μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, είναι αναμφίβολα χαμένοι. Κι αυτό διότι πούλησαν στη χειρότερη δυνατή στιγμή, στο χαμηλό των αγορών, «κλειδώνοντας» τη χασούρα τους και δεν καρπώθηκαν την άνοδο που ακολούθησε.
Από την άλλη, υπάρχουν και οι πιο ψύχραιμοι, λίγοι στον αριθμό, οι οποίοι έσπευσαν να επανατοποθετηθούν σε μετοχές και ομόλογα. Μάλιστα, η πλειονότητά τους επιλέγει χαρτοφυλάκια με ελαφρώς μεγαλύτερο ρίσκο σε σχέση με αυτά που διατηρούσε πριν από την κρίση. Είναι ενδεχομένως και ένας τρόπος να μαζευτούν οι απώλειες του πρώτου τετραμήνου του 2020.
