Σήμερα, την πρώτη ημέρα του Αυγούστου, του μήνα της Παναγίας, η Εκκλησία εορτάζει την Πρόοδο του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού, δηλαδή την έξοδο του Τιμίου Σταυρού από το παλάτι (ή κατ’ άλλους από το σκευοφυλάκιο της Μεγάλης Εκκλησίας) στην Πόλη.
Πρόκειται για εορτή που συμπίπτει με την πρώτη ημέρα της νηστείας της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και θεσπίστηκε σε ανάμνηση της απαλλαγής των Βυζαντινών, με τη βοήθεια του Τιμίου Σταυρού, από την επιδρομή των Σαρακηνών επί αυτοκράτορα Μανουήλ Κομνηνού.
Στην Κωνσταντινούπολη κατά την εορτή αυτή γινόταν λιτάνευση (πρόοδος) του Τιμίου Σταυρού.
Ο Σ. Ευστρατιάδης για το γεγονός αυτό γράφει τα εξής:
«Κατά την ημέραν ταύτην εξήγετο εκ του σκευοφυλακίου της μεγάλης εκκλησίας ο τίμιος σταυρός, περιήγετο ανά την πόλιν και εξετίθετο εις διαφόρους ναούς προς προσκύνησιν και αγιασμόν των πιστών και πάλιν απετίθετο εις το σκευοφυλάκιον».
Οι υπόλοιπες εορτές που είναι αφιερωμένες στον Τίμιο Σταυρό είναι οι ακόλουθες:
α) Εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού (14 Σεπτεμβρίου)
β) Εορτή της Σταυροπροσκυνήσεως (Κυριακή Γ’ Νηστειών).
γ) Μνήμη του εν ουρανώ φανέντος σημείου του Τιμίου Σταυρού (7 Μαΐου) την εποχή του Κωνστάντιου (337-361), γιου του Μ. Κωνσταντίνου.
δ) Τέλος, αφιερωμένες στον Τίμιο Σταυρό (όλο το έτος) είναι δύο ημέρες της εβδομάδας, η Τετάρτη και η Παρασκευή.
(Πηγή πληροφοριών: dogma.gr)
