Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της σύγχρονης ζωής είναι η «ταχύτητα». Ταχύτητα σε όλα: στην επικοινωνία, στο φαγητό, στην εξυπηρέτηση και φυσικά στις μετακινήσεις.
Για τη συντριπτική πλειοψηφία των ταξιδιωτών «όμορφο ταξίδι» είναι το «γρήγορο ταξίδι» και όποιο μέσο δεν μπόρεσε να ακολουθήσει τον νέο αυτόν κανόνα, μοιραία, έμεινε πίσω.
Αυτό υπέστησαν και τα διακρατικά ταξίδια με τρένο, που κάποιες δεκαετίες πρωτύτερα αποτελούσαν ιδανικό κ τρόπο μετακίνησης για όσους αναζητούσαν ένα πιο ρομαντικό ή/και περιπετειώδη τρόπο να ταξιδέψουν.
Έτσι, τα ευρωπαϊκά τρένα με τις περίφημες κλινάμαξες, με τους τυχερούς τους επιβάτες να τρώνε και να κοιμούνται μέσα σε αυτά, ουσιαστικά τα τελευταία χρόνια φυτοζωούσαν.
Η άνοδος των φθηνών αερογραμμών προσέλκυσε ακόμα περισσότερους ταξιδιώτες κι έτσι ο γερμανικός σιδηρόδρομος Deutche Bahn αποφάσισε να τερματίσει το δρομολόγιο που ένωνε το Παρίσι με το Βερολίνο δημιουργώντας έτσι ένα ντόμινο ακυρώσεων δρομολογίων σε ολόκληρη την Ευρώπη, νεκρώνοντας πχ. σχεδόν ολόκληρο του γαλλικό σιδηροδρομικό δίκτυο.
Ήρθε η πανδημία του Κορωνοϊού αλλά και η οικολογική ευαισθητοποίηση, και καθώς η Ευρώπη προσπαθεί να ισορροπήσει μεταξύ του Covid-19 που είναι ακόμα εδώ και της ανάγκης όμως για επιστροφή σε μια πιο κανονική ζωή με ελεύθερες και πιο «πράσινες»μετακινήσεις, στις ευρωπαϊκές σιδηρογραμμές εμφανίζεται και πάλι σφιγμός.
Το τρένο γίνεται και πάλι ελκυστικό για τους ταξιδιώτες, αλλά και τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και οι βασικότεροι λόγοι είναι οι καθόλου ελκυστικές ουρές στα αεροδρόμια αλλά και η σταδιακή συνειδητοποίηση ότι ιδιαίτερα για σύντομες αεροπορικές πτήσεις, η επιβάρυνση του περιβάλλοντος είναι δυσανάλογα μεγάλη σε σχέση με τις υπηρεσίες που αυτές προσφέρουν.
Όπως αναφέρει ο Guardian, τις τελευταίες εβδομάδες υπήρξε μια σειρά από ανακοινώσεις για την έναρξη νέων σιδηροδρομικών δρομολογίων. Την περασμένη Πέμπτη, η σουηδική κυβέρνηση δήλωσε ότι θα χρηματοδοτήσει δύο νέες διαδρομές για να συνδέσει την πρωτεύουσα της Στοκχόλμη, με το Μάλμε, το Αμβούργο και τις Βρυξέλλες.
Λίγες ημέρες νωρίτερα, ο γάλλος υπουργός Μεταφορών, Ζαν – Μπατίστ Τζεμπαρί δήλωσε ότι το νυκτερινό δρομολόγιο μεταξύ Παρισίου και Νίκαιας αναβιώνει, ακολουθώντας έτσι την υπόσχεση που έδωσε ο Εμάνουελ Μακρόν για μια γενικότερη αναδιαμόρφωση των νυκτερινών τραίνων του γαλλικού σιδηροδρόμου.
Πρώτοι πάντως προς την κατεύθυνση αυτή κινήθηκαν, ήδη από το 2016, οι αυστριακοί σιδηρόδρομοι (ÖBB), που αγόρασαν από τους αντίστοιχους γερμανικούς 42 κλινάμαξες, δίνοντας ξανά ζωή στα μισά νυκτερινά τπυς δρομολόγια και επενενώνοντας με την Αυστρία, το Αμβούργο, το Βερολίνο, το Μόναχο και το Ντίσελντορφ.
Στο Βέλγιο παρά την πρόσφατη αύξηση των κρουσμάτων κοροναϊού, η γραμμή μεταξύ Βρυξελλών και Βιέννης, που είχε ανοίξει τον Φεβρουάριο, επιστρέφει τον Σεπτέμβριο.
Το ξύπνημα της αγάπης για τα τρένα επεκτείνεται και στην Ανατολική Ευρώπη με τη λειτουργία μιας νέας καλοκαιρινής νυχτερινής γραμμής που ενώνει την Τσεχία, τη Σλοβακία, την Ουγγαρία, τη Σλοβενία και την Κροατία. Μάλιστα, λόγω ζήτησης, τα δρομολόγια της γραμμής αυτής έγιναν καθημερινά.
Στους ίδιους ρυθμούς, το δρομολόγιο μεταξύ νότιας Γερμανίας και του Σάλτςμπουργκ της Αυστρίας, που προοριζόταν να λειτουργήσει μόνο για τους καλοκαιρινούς μήνες, αποφασίστηκε, λόγω ζήτησης, να διατηρηθεί μέχρι τον Νοέμβριο.
«Αυτό που μου λένε οι επισκέπτες της ιστοσελίδας μου είναι ότι έχουν ταυτόχρονα κουραστεί από τα αεροδρόμια αλλά και ότι θέλουν να μειώσουν το ενεργειακό τους αποτύπωμα», λέει ο Μάρκ Σμιθ, ιδιοκτήτης της βραβευμένης ιστοσελίδας Man in Seat 61 railway που παρέχει πληροφορίες για τους πανευρωπαϊκούς σιδηροδρόμους.
Εμπόδιο πάντως για τις νυκτερινές διαδρομές των τραίνων με κλινάμαξες συνεχίζει να αποτελεί το κόστος τους.
Ένα κανονικό «high speed» τρένο μπορεί να φιλοξενήσει 70 επιβάτες σε κάθε βαγόνι και να κάνει αρκετά ταξίδια, «πιάνοντας» πολλούς σταθμούς, και αλλάζοντας πολλούς επιβάτες, μέσα στην ίδια ημέρα. Ένα τρένο με κλινάμαξες, χωράει 20 με 30 κλίνες σε κάθε βαγόνι, ενώ οι επιβάτες του τις περισσότερες φορές έχουν ως προορισμό τον τελευταίο του σταθμό κι έτσι δεν προκύπτουν διαθέσιμες θέσεις κατά τη διάρκεια του ταξιδιού.
Όσο ρομαντικά, περιπετειώδη και φιλικά προς το περιβάλλον και αν είναι τα μεγάλα ολονύκτια ταξίδια με τρένο, αν δεν προβλεφθούν συγκεκριμένες χρηματοδοτήσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση, δύσκολα θα σταθούν και πάλι στα πόδια τους.
Όπως λέει και ο Νικ Μπρουκς, γενικός γραμματέας της Alliance of Rail New Entrants, που εκπροσωπεί ιδιωτικούς παρόχους σιδηροδρομικών υπηρεσιών: «Η πανδημία πρέπει να οδηγήσει σε μια μεγαλύτερη εκτίμηση προς τους σιδηροδρόμους».
