Δημοσιεύτηκε στις 27 Ιουλίου 2020, η νέα παγκόσμια κατάταξη Πανεπιστημίων «Webometrics Ranking of World Universities» για το 2ο εξάμηνο του 2020.

Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών ανέβηκε έντεκα θέσεις σε σχέση με την αντίστοιχη κατάταξη του Ιανουαρίου και βρίσκεται στη θέση 233 παγκοσμίως μεταξύ 12.000 Πανεπιστημίων. Επιπροσθέτως βρίσκεται στην 71η θέση μεταξύ των 3593 Πανεπιστημίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης που περιλαμβάνονται στην εν λόγω κατάταξη.

Ακολουθεί το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης στη θέση 269, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο στη θέση 384, ενώ την πρώτη πεντάδα κλείνουν το Πανεπιστήμιο Πατρών στη θέση 567 και το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων στη θέση 621. Στην συγκεκριμένη κατάταξη που δημοσιεύτηκε περιλαμβάνονται περίπου 12.000 Πανεπιστήμια παγκοσμίως από τα 28.000 για τα οποία συγκεντρώθηκαν στοιχεία. Ανάμεσα σε αυτά βρίσκονται και 71 Ελληνικά Πανεπιστήμια, ΑΤΕΙ και Ιδιωτικοί Φορείς παροχής υπηρεσιών Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης (βλέπε πίνακα 1).

Η συγκεκριμένη κατάταξη καταρτίζεται από τη Cybermetrics (CCHS), μια μονάδα του Ισπανικού Εθνικού Κέντρου Ερευνών (Spanish National Research Council – CSIC), που αποτελεί και το κύριο ερευνητικό ίδρυμα της Ισπανίας. Δίνει πληροφορίες για περισσότερα από 28.000 πανεπιστήμια σύμφωνα με την παρουσία τους στο διαδίκτυο και την απήχηση του ερευνητικού τους έργου. Τα πανεπιστήμια κατατάσσονται με κριτήρια τα οποία αφορούν κυρίως στην παρουσία και στη δημοτικότητα τους στον παγκόσμιο ιστό, την επίδραση του ερευνητικού τους έργου όπως αυτή αποτυπώνεται στο συνολικό αριθμό ετεροαναφορών των άρθρων και των δημοσιεύσεων των καθηγητών και των ερευνητών τους αλλά και στο ποσοστό των δημοσιεύσεων τους που βρίσκεται στο 10% των πλέον «διαβασμένων» και σημαντικών δημοσιεύσεων παγκοσμίως.

Θεωρείται από τους πλέον έγκυρους πίνακες κατάταξης παγκοσμίως διότι στηρίζεται σε στοιχεία άμεσα επαληθεύσιμα στο διαδίκτυο, και όχι σε δείκτες που στηρίζονται σε μεγάλο βαθμό σε συνεντεύξεις, ερωτηματολόγια και «έρευνες γνώμης» οι οποίοι διακατέχονται σε κάποιες περιπτώσεις από μεροληψία ή υποκειμενισμό. Βασική αρχή της συγκεκριμένης κατάταξης είναι ότι στη σημερινή εποχή η πλειονότητα των σημαντικότερων δραστηριοτήτων ενός ακαδημαϊκού ιδρύματος πρέπει να ανακλάται  κατ’ ανάγκη στον παγκόσμιο ιστό. Η κατάταξη δημοσιεύεται για 17η χρονιά, από το 2004, και ανανεώνεται δύο φορές το χρόνο κάθε Ιανουάριο και Ιούλιο.

Η κατάταξη κάθε Πανεπιστημίου βασίζεται σε τέσσερα επιμέρους κριτήρια τα οποία είναι τα εξής:

1.       Παρουσία (Presence Rank) 5%: Ο συνολικός όγκος περιεχομένου (ιστοσελίδων, εγγράφων, κλπ) που δημοσιεύεται από το δικτυακό τομέα του ιδρύματος. Η μέτρηση παρέχεται από τη μηχανή αναζήτησης Google.

2.       Απήχηση – Ορατότητα (Impact Rank) 50%: Η ποιότητα του περιεχομένου αξιολογείται από τη δημοτικότητά του, δηλαδή από τον αριθμό των εξωτερικών δικτυακών συνδέσμων σε περιεχόμενο του ιδρύματος. Υπολογίζει ουσιαστικά τα «backlinks» δηλαδή τους συνδέσμους που έχουν άλλες σελίδες προς την ιστοσελίδα του Ιδρύματος που αξιολογείται. Η δημοτικότητα του περιεχομένου θεωρείται ότι αναγνωρίζει την αξία του ιδρύματος, την ακαδημαϊκή του επίδοση, την αξία και τη χρησιμότητα της δημοσιευμένης πληροφορίας ή υπηρεσίας που παρέχει το ίδρυμα.

3.      Ανοιχτό Επιστημονικό Περιεχόμενο (Openness Rank) 10%. Αξιολογείται η συμμετοχή του ιδρύματος στα ανοιχτά επιστημονικά πρότυπα του παγκόσμιου ιστού μέσω του πλήθους των εγγράφων που καταλογογραφούνται στο Google Scholar και των αριθμό των ετεροαναφορών σε αυτά. Πρακτικά η μελέτη των ετεροαναφορών θεωρείται το εγκυρότερο κριτήριο αποτίμησης του επιστημονικού – ερευνητικού έργου ενός Πανεπιστημίου. Στο κριτήριο αυτό δεν ενδιαφέρει το πόσα άρθρα έχουν γραφτεί από τους καθηγητές του Πανεπιστημίου αλλά πόσες αναφορές του ονόματος και του έργου του έχουν γίνει σε άρθρα και έρευνες άλλων συγγραφέων και καθηγητών άλλων Πανεπιστημίων.

Στην κατάταξη του Ιουλίου  του 2020 υπάρχει νέα σημαντική μεθοδολογική αλλαγή σε σχέση με την περσινή εκδοχή της κατάταξης: Ο αριθμός ετεροαναφορών και κατά συνέπεια η βαθμολογία του κάθε Πανεπιστημίου  υπολογίζεται από το άθροισμα των ετεροαναφορών των πρώτων 210 προφίλ Καθηγητών και Ερευνητών του Πανεπιστημίου μείον τις ετεροαναφορές των είκοσι πρώτων προφίλ.  Μέχρι τον Ιανουάριο υπολογιζόταν από το άθροισμα των ετεροαναφορών των πρώτων 110 προφίλ Καθηγητών και Ερευνητών του Πανεπιστημίου μείον τις ετεροαναφορές των δέκα πρώτων προφίλ.  Τον Ιούλιου του 2019 η βαθμολογία είχε υπολογιστεί με βάση τα 100 πρώτα προφίλ μείον τα πέντε πρώτα. Μέχρι τον Ιανουάριο του 2019 ο υπολογισμός γινόταν με βάση το άθροισμα των 10 καλύτερων προφίλ Καθηγητών και ερευνητών του κάθε Πανεπιστημίου, μείον τις ετεροαναφορές του πρώτου προφίλ.

4.      Αριστεία (Excellence Rank) 35%. Ποσοστό των δημοσιεύσεων του ιδρύματος στο 10% των περισσότερο αναφερόμενων δημοσιεύσεων σε κάθε επιστημονικό πεδίο. Ο δείκτης αυτός προέρχεται από τη SCImago και περιλαμβάνει στοιχεία της πενταετίας 2013-2017 σε 26 διαφορετικά επιστημονικά πεδία.