Πολύς ο λόγος για τα εμβόλια προσφάτως καθώς δημοσιεύτηκαν τα αποτελέσματα των κλινικών δοκιμών φάσεων Ι και ΙΙ για τρία από τα τέσσερα που προηγούνται χρονικά σε αυτόν τον ιδιότυπο επιστημονικό αγώνα δρόμου. Αλλά το χρονικό προβάδισμα δεν σχετίζεται με την αποτελεσματικότητα και είναι αδύνατον να μαντέψει κανείς ποιο εμβόλιο θα «κόψει το νήμα».
Στόχος των εμβολίων είναι να προετοιμάσουν τον οργανισμό παρουσιάζοντάς του στοιχεία ενός πιθανού εισβολέα (ή και ολόκληρο τον εισβολέα αλλά απενεργοποιημένο) ώστε να είναι κατάλληλα προετοιμασμένος στην περίπτωση που όντως υπάρξει εισβολή. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο ότι και τα τέσσερα εμβόλια χρησιμοποιούν την πρωτεϊνική ακίδα, η οποία εντοπίζεται στην επιφάνεια του ιού και την οποία αξιοποιεί ο ιός ως το κλειδί εισόδου στα ανθρώπινα κύτταρα, καθώς είναι το πρώτο στοιχείο του με το οποίο έρχονται αντιμέτωπα τα κύτταρά μας. Αυτή είναι η βασική ομοιότητα των τεσσάρων εμβολίων μεταξύ τους, τα οποία όμως χρησιμοποιούν διαφορετικό όχημα μεταφορά της ακίδας: στο εμβόλιο της Οξφόρδης όσο και στο κινεζικής προέλευσης εμβόλιο αξιοποιείται ένας απενεργοποιημένος αδενοϊός. Αντίθετα, τα εμβόλια που παρασκευάζονται από τις εταιρείες Pfizer και Moderna είναι εμβόλια RNA. Εισάγουν δηλαδή στον οργανισμό την πληροφορία για τη σύνθεση της ακίδας και όχι την ίδια την ακίδα.
Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις των παρασκευαστών τους όλα τα εμβόλια φάνηκαν να είναι καλώς ανεκτά (με αναμενόμενες παρενέργειες) και όλα πέτυχαν να «ξυπνήσουν» στο ανθρώπινο ανοσιακό σύστημα το είδος της αντίδρασης το οποίο παρατηρείται και σε ασθενείς οι οποίοι έχουν αναρρώσει από τη λοίμωξη με τον ιό: πέτυχαν δηλαδή τη δημιουργία αντισωμάτων εναντίον του αλλά και τον πολλαπλασιασμό των Τ κυττάρων, τα οποία μεταξύ άλλων σκοτώνουν τα μολυσμένα με τον ιό κύτταρα προκειμένου να σταματήσει η εξάπλωση της μόλυνσης.
Καλά όλα τα παραπάνω, αλλά δεν σημαίνουν αυτομάτως και αποτελεσματικότητα! Και τούτο επειδή είναι άγνωστη η διάρκεια ζωής των αντισωμάτων, όπως και άγνωστο παραμένει το είδος της ανοσιακής αντίδρασης που θα μας προστάτευε από τον ιό. Για να ληφθούν λοιπόν απαντήσεις ως προς την αποτελεσματικότητα των εμβολίων θα πρέπει να ολοκληρωθεί η τρίτη φάση των κλινικών δοκιμών, όπου θα φανεί αν όντως οι εμβολιασμένοι είναι προστατευμένοι και δεν νοσούν όταν μολύνονται από τον ιό.
Ως εκ τούτου οι τυμπανοκρουσίες της περασμένης εβδομάδος παραπέμπουν στο «ακόμη δεν το είδαμε, Γιάννη το βαφτίσαμε!».
