Με ένα απίστευτα προκλητικό σόου ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έκανε σήμερα πράξη «το μεγάλο όνειρο του ίδιου αλλά και ολόκληρου του τουρικού λαού» όπως έχει χαρακτηρίσει την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τέμενος.
H βεβήλωση του συμβόλου της Ορθοδοξίας κι ενός παγκόσμιου πολιτιστικού μνημείου ολοκληρώθηκε, παρά τις αντιδράσεις από όλο τον κόσμο, έστω και χλιαρές από ισχυρές χώρες όπως οι ΗΠΑ και η Ρωσία.
Ο τούρκος Πρόεδρος αγνοώντας την διεθνή κοινότητα αποφάσισε να μετατρέψει σε τζαμί την Μεγάλη Εκκλησία και σήμερα, 24 Ιουνίου, ανήμερα της υπογραφής της Συνθήκης της Λωζάνης, να πραγματοποιηθεί η πρώτη μουσουλμανική προσευχή.
Μια κίνηση υψηλών συμβολισμών για τους Τούρκους, ειδικά για όσους επιδιώκουν αλλαγή των συνόρων κι επικράτηση της Τουρκίας στην ευρύτερη περιοχή.
Το τεταμένο κλίμα των προηγούμενων ημερών -με τα τιρκουάζ χαλιά να στρώνονται και τη συγκλονιστική εικόνα της βρεφοκρατούσας Παναγιάς να καλύπτεται με υφάσματα- κορυφώθηκε σήμερα με τον ίδιο τον Ερντογάν να διαβάζει αποσπάσματα από το Κοράνι μέσα στη Μεγάλη Εκκλησία.
Η κακοποίηση της θρησκείας είναι πλέον γεγονός και η επόμενη ημέρα για την Αγία Σοφία αλλά και για τις σχέσεις της Τουρκίας με τον δυτικό κόσμο θα μπορούσαν να είναι εντελώς διαφορετικές.
Με ύφος σουλτάνου ο Ερντογάν
Ο τούρκος πρόεδρος συνοδευόμενος από άνδρες της προσωπικής του φρουράς, έφτασε στην Αγία Σοφία λίγο μετά τις 12 το μεσημέρι φορώντας μάσκα. Ο Ερντογάν πήρε τη θέση του στην πρώτη σειρά και γονάτισε στα ειδικά χαλιά που είχαν τοποθετηθεί για την προσευχή.
Λίγη ώρα αργότερα, και ενώ τα πλάνα της προσευχής μεταδίδονταν ζωντανά σε όλο τον κόσμο, πήρε το μικρόφωνο και διάβασε το πρώτο κεφάλαιο του Κορανίου (Σουρά Φατίχα) και στη συνέχεια ανέγνωσε τους πέντε πρώτους στόχους από τη Σούρα Μπακάρα.
Την προσευχή τελεί ο Αλί Ερμπάς, επικεφαλής της υπηρεσίας θρησκευτικών υποθέσεων της χώρας, ο οποίος προχώρησε ήδη και στο διορισμό τριών ιμάμηδων και πέντε μουεζίνηδων για την κάλυψη των μουσουλμανικών τελετών.
Erdogan recites holy Quran at Hagia Sophia just before the first Friday prayers in the ancient building in 86 years pic.twitter.com/FJvnKwtWbH
— Ragıp Soylu (@ragipsoylu) July 24, 2020
Από το βράδυ συγκεντρώθηκαν έξω από το ναό
Από πολύ νωρίς ο προαύλιος χώρος έξω από την Μεγάλη Εκκλησία είχε γεμίσει με πιστούς που ανυπομονούσαν για την πρώτη μουσουλμανική προσευχή μετά από 86 χρόνια. Υπήρξαν μάλιστα κάποιοι που βρέθηκαν στην πλατεία, μπροστά απ’ την Αγιά Σοφιά από το βράδυ προκειμένου να προλάβουν να κρατήσουν χώρο για την πρωινή προσευχή. Οι συγκεντρωμένοι γέμισαν και την παραλιακή λεωφόρο της Κωσταντινούπολης και δρακόντεια είναι όχι μόνο τα υγειονομικά αλλά ιδίως τα αστυνομικά μέτρα.
Γιγαντο-oθόνες και μεγάφωνα είχαν τοποθετηθεί έξω από τον χώρο, ώστε το συγκεντρωμένο πλήθος να μπορεί να παρακολουθεί την τελετή.
Νωρίτερα ουρές σχηματίστηκαν σε σημεία ελέγχου γύρω από το ιστορικό κέντρο της Κωνσταντινούπολης, όπου ισχυρές δυνάμεις της αστυνομίας επέβλεπαν τη διατήρηση της ασφάλειας. Μόλις περνούσαν τα σημεία ελέγχου, οι πιστοί κάθονταν πάνω σε χαλάκια προσευχής σε ασφαλισμένες περιοχές έξω από το κτίριο στην πλατεία Σουλτανχαμέτ.
#Canlı: Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi ibadete açılıyor https://t.co/ntbgEaLuz6
— AA Canlı (@AACanli) July 24, 2020
Οι γύρω δρόμοι είναι από χθες βράδυ κλειστοί για την κυκλοφορία ενώ σε αιφνίδια επίσκεψη ο Τούρκος Πρόεδρος επιθεώρησε τις τελευταίες λεπτομέρειες. Στα εγκαίνια» έχουν προσκληθεί ξένοι ηγέτες, μεταξύ των οποίων, ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν και ο εμίρης του Κατάρ.
Σύμφωνα με τα τουρκικά ηλεκτρονικά ΜΜΕ, το πρωί της Παρασκευής έγινε ο έλεγχος της μικροφωνικής ώστε η προσευχή να ακούγεται σε μεγάλη απόσταση ενώ σε δηλώσεις του ο Πρόεδρος της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης Μουσταφά Σεντόπ χαρακτήρισε την ημέρα αυτή «το γεγονός του αιώνα».
Μόλις οι πύλες του ναού άνοιξαν, στις 10 το πρωί, εκατοντάδες έτρεξαν για να εξασφαλίσουν θέση στο προκλητικό θρησκευτικό και πολιτικό σόου του Ερντογάν.
Οι πιστοί έχουν μαζί τους μάσκες και χαλιά προσευχής, ως μέτρο προφύλαξης κατά του κοροναϊού.
Τιρκουάζ χαλιά και πινακίδα για το «Μεγάλο τζαμί»
Το μαρμαρόστρωτο δάπεδο της Αγίας Σοφίας, καλύφθηκε με μεγάλα χαλιά, χρώματος τιρκουάζ, ενώ κουρτίνες καλύπτουν τις χριστιανικές τοιχογραφίες και τα ψηφιδωτά στη διάρκεια της προσευχής. Επίσης επάνω σε σκαλωσιές κρέμονται υφάσματα με εδάφια του Κορανίου σε ισλαμική γραφή.
Poles were built in Hagia Sophia’s entrance and Turkish flags are flying there as of yesterday pic.twitter.com/Exkeeunfst
— Ragıp Soylu (@ragipsoylu) July 23, 2020
İbadete açılmasına bir gün kala Ayasofya’nın cami tabelası da asıldı.
» Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi» pic.twitter.com/a2qq1tQ8Sq
— Osman İMECE 🇹🇷 (@osmanimeceTR) July 23, 2020
Λίγες ώρες πριν την έναρξη της προσευχής ο Ερντογάν βρέθηκε στην Εκκλησία για να επιθεωρήσει τα έργα και πόζαρε μπροστά από τη νέα πινακίδα της Αγίας Σοφίας, που γράφει «μεγάλο τζαμί».
Ayasofya -i Kebir Cami-i Şerifi
Tabelası için 86 Yıl sabırla bekledik ..#AyasofyadaİlkCuma pic.twitter.com/CUTSVkDMkd— İhsan ÇAKIRCA… 🌍🕕 (@ihsanckrc) July 23, 2020
Ο συμβολισμός της 24ης Ιουλίου
Η 24η Ιουλίου, δεν επιλέχθηκε τυχαία για την τέλεση της πρώτης, μετά από 86 χρόνια, μουσουλμανικής προσευχής στην Αγία Σοφία. Πρόκειται για συμβολική ημερομηνία καθώς εκείνη την ημέρα είχε υπογραφεί η Συνθήκη της Λωζάνης, την οποία ο ίδιος ο Ερντογάν θεωρεί ως ζημιά και ήττα του Κεμάλ.
Τέλη του 2016, για πρώτη φορά στην ιστορία της σύγχρονης Τουρκίας – σχετικά με τη Συνθήκη της Λωζάνης – ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μιλώντας σε περιφερειακούς διοικητές της Τουρκίας, άφησε να εννοηθεί ότι η χώρα του ζημιώθηκε από την συμφωνία του 1923 η οποία θέτει τα όρια της χώρας του.
«Το 1920 μας έδειξαν τη Συνθήκη των Σεβρών για να μας πείσουν το 1923 για τη Συνθήκη της Λωζάνης. Και κάποιοι προσπάθησαν να μας το παρουσιάσουν αυτό ως νίκη. Με τη Συνθήκη της Λωζάνης δώσαμε στους Ελληνες τα νησιά, που αν φωνάξεις από τις ακτές του Αιγαίου, θα ακουστείς απέναντι. Είναι αυτό νίκη;» διερωτήθηκε.
Ο ίδιος συνέχισε: «Οσοι έκατσαν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων στη Λωζάνη, δεν εκμεταλλεύτηκαν τη συνθήκη αυτή. Και επειδή αυτοί δεν την εκμεταλλεύτηκαν, δυσκολευόμαστε σήμερα εμείς», είχε πει ο Ερντογάν.