Είναι, βεβαίως, αδύνατον να χωρέσουμε όλη την Κρήτη σε μερικές αράδες. Μεγάλο νησί και πλούσιο σε ομορφιές, έχει σε κάθε γωνιά της κάτι ξεχωριστό να προσφέρει στον επισκέπτη. Από τα Φαλάσαρνα και το Ελαφονήσι έως το Βάι και τη Ζάκρο, από τα Χανιά και το Ρέθυμνο έως το Ηράκλειο, τον Αγιο Νικόλαο και τη Σητεία, από τις βόρειες ακτές που βρέχει το Κρητικό Πέλαγος έως τις παραλίες του Νότιου Κρητικού Πελάγους, η Μεγαλόνησος είναι ένας τόπος γοητευτικά ιδιόμορφος που σε καλεί ξανά και ξανά να μπεις στο καράβι και να επιστρέψεις για να τον γνωρίσεις και να τον κατανοήσεις καλύτερα. Και για να ανακαλύψεις νέες παραλίες, νέα χωριά, νέα μοναστήρια, νέους αρχαιολογικούς χώρους, νέες υπέροχες τοποθεσίες τις οποίες την προηγούμενη φορά που ήσουν εκεί δεν γνώριζες ή δεν είχες προφθάσει να επισκεφθείς. Μοιάζει να γεννάει διαρκώς αξιοθέατα ο ανεξάντλητος τόπος, σε κάθε βήμα σου! Σε μερικά από αυτά τα αξιοθέατα στρέφουμε σήμερα την προσοχή μας, άλλα διάσημα και δημοφιλή, άλλα όχι τόσο γνωστά αλλά εξίσου αξιόλογα, κάνοντας μια περιήγηση-αστραπή στα highlights του νησιού. Η επιλογή είναι βεβαίως υποκειμενική και, όπως είπαμε, δεν γίνεται να συμπεριλάβουμε όλα τα μέρη με ενδιαφέρον σε ένα αφιέρωμα μερικών σελίδων. Θα επανέλθουμε όμως σίγουρα. Θα επιστρέψουμε κι εμείς και θα επιστρέφουμε ξανά και ξανά, όπως κάνουν τόσοι επισκέπτες του νησιού, για να βλέπουμε, να μαθαίνουμε, να ανακαλύπτουμε και να απολαμβάνουμε την καλοκαιρινή (και όχι μόνο, καθώς είναι ένας τόπος για όλες τις εποχές) Κρήτη.
Η διαχρονική γοητεία των Χανίων
Αν όχι η ομορφότερη, είναι σίγουρα μία από τις ομορφότερες (γιατί υπάρχουν και το Ναύπλιο, η Ερμούπολη, η Κέρκυρα, η Ρόδος…) πόλεις της Ελλάδας. Ολη η παλιά και ιδιαίτερα εκτεταμένη πόλη των Χανίων και το πολυφωτογραφημένο ενετικό λιμάνι της αποτελούν ένα αξιοθέατο το οποίο ο επισκέπτης πρέπει να περπατήσει απ’ άκρη σ’ άκρη – οι στάσεις στα εστιατόρια με τις απίθανες κρητικές σπεσιαλιτέ κρίνονται απαραίτητες. Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται η λειτουργία του νέου Αρχαιολογικού Μουσείου Χανίων, στη συνοικία της Χαλέπας, τα εγκαίνια του οποίου θα γίνουν, όπως τουλάχιστον έχει ανακοινωθεί, την άνοιξη του 2021. Εκεί, στη Χαλέπα, βρίσκεται και η Οικία-Μουσείο Ελευθερίου Βενιζέλου, λιγότερο γνωστή στους τουρίστες από άλλα, διάσημα αξιοθέατα της πόλης, εξίσου όμως σημαντική. Κατατάσσεται «στην κατηγορία των αυθεντικών (documentary) σπιτιών, αφού εξιστορεί τη ζωή μιας προσωπικότητας και διασώζονται εντός της αυθεντικά αντικείμενα, στην πλειονότητά τους στην αρχική τους θέση. Δεν είναι απλά ένα οικοδόμημα που περιλαμβάνει συλλογές ή την αυθεντική επίπλωση μιας άλλης εποχής, αλλά ως αποτέλεσμα ενός συλλογικού και ολοκληρωμένου μουσειολογικού έργου έχει τη δυνατότητα ν’ ανακαλεί το παρελθόν, το οποίο με τη σειρά του προσδίδει στο μνημείο μεγάλη κοινωνική και πολιτική σημασία». Από τα πιο ενδιαφέροντα εκθέματα, το αυτοκίνητο μάρκας Packard, στο οποίο επέβαιναν ο Βενιζέλος και η γυναίκα του Ελενα κατά τη δολοφονική απόπειρα του 1933. Συνεχίζοντας τη βόλτα στην πόλη και στα πέριξ αυτής, η Μονή Αγίας Τριάδας Τζαγκαρόλων και η γειτονική Μονή Γουβερνέτου, στη Χερσόνησο Ακρωτήρι, είναι δύο από τα ομορφότερα μοναστήρια της χώρας. Στο Γερμανικό Στρατιωτικό Νεκροταφείο του Μάλεμε έχουν ταφεί οι 4.465 Γερμανοί (αλεξιπτωτιστές και όχι μόνο) που έχασαν τη ζωή τους κατά τη Μάχη της Κρήτης, γεγονός που το μετατρέπει σε ένα από τα πιο ιδιαίτερα «αξιοθέατα» της περιοχής. Μία ώρα με το αυτοκίνητο απέχουν από τα Χανιά τα Φαλάσαρνα, η τεράστια αμμουδερή παραλία, όπου αν είστε τυχεροί και φτάσετε μέρα που δεν φυσάει θα απολαύσετε το μπάνιο της ζωής σας. Εντυπωσιακότατες επίσης παραλίες ο Μπάλος (βορειότερα) καθώς και το Ελαφονήσι (νοτιότερα) με τη ροζ άμμο. Το διάσημο Φαράγγι της Σαμαριάς βρίσκεται στο νότιο τμήμα του Νομού Χανίων – προσοχή στον καυτό ήλιο όσοι επιχειρήσετε να το διασχίσετε. Στον Νότο βρίσκεται και το Φραγκοκάστελο, το μεσαιωνικό κάστρο που έχει γίνει γνωστό και από τους Δροσουλίτες (την εμφάνιση, σύμφωνα με τον θρύλο, ίσκιων που θυμίζουν φιγούρες πολεμιστών με πανοπλίες) και που μπροστά του έχει μία ακόμα θαυμάσια παραλία. (Εννοείται πως όπου και αν πας στην Κρήτη το μαγιό ή το φοράς μονίμως ή το έχεις πάντα στο πορτμπαγκάζ.)
Ενετικό Ρέθυμνο
Η ιστορία του Ρεθύμνου σύμφωνα με τις αρχαιολογικές ενδείξεις ξεκινά κατά την Υστερομινωική Περίοδο, όμως ήταν (πολλούς αιώνες μετά) η Ενετοκρατία εκείνη η περίοδος που το ανέδειξε σε σημαντικό οικονομικό και διοικητικό κέντρο. Καθώς και σε πόλη όπου γνώρισαν σημαντική άνθηση οι τέχνες και τα γράμματα. Πανέμορφη, όπως και στην περίπτωση των Χανίων, είναι η παλιά πόλη (όπου σώζονται μερικά από τα εντυπωσιακότερα ιστορικά σπίτια της Κρήτης), το ίδιο όμορφο και το ενετικό λιμάνι της. Το πιο εντυπωσιακό ενετικό κτίσμα είναι βεβαίως η οχυρωμένη Φορτέτζα, πάνω σε έναν λόφο με θέα προς το λιμάνι και την πόλη. Το τζαμί Νερατζέ αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα οθωμανικής αρχιτεκτονικής. Πολύ κοντά στο Ρέθυμνο (περίπου 25 χιλιόμετρα) βρίσκεται η Αρχαία Ελεύθερνα. Η Ιερά Μονή Αρκαδίου έχει εξαιρετικό αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον και, ως τόπος συνδεδεμένος με μία από τις τραγικότερες στιγμές της νεότερης ιστορίας του νησιού (την πολύνεκρη πυρπόλησή της το 1866), προκαλεί ακόμη συγκίνηση. Εξαιρετικά σημαντική είναι και η Μονή Πρέβελη στον νότο του Νομού Ρεθύμνης. Κάτω από το μοναστήρι βρίσκεται η ομώνυμη παραλία. Εκεί ο ποταμός Κουρταλιώτης εκβάλλει στη θάλασσα διασχίζοντας ένα μικρό δάσος από φοίνικες και δημιουργώντας ένα μαγευτικό τοπίο. Είναι μια μικρή ταλαιπωρία το ανέβα-κατέβα, αξίζει όμως με το παραπάνω τον κόπο.
Ηράκλειο του μινωικού πολιτισμού
Αναρχα χτισμένη, η πόλη του Ηρακλείου, ο ιστορικός Χάνδακας, δεν έχει την ομορφιά των Χανίων και του Ρεθύμνου. Ωστόσο, ακόμα και στις πυκνοδομημένες γειτονιές με τις πολυκατοικίες, πάντα ανακαλύπτεις γραφικά στενά και πανέμορφα σπίτια από άλλες εποχές. Πόλη γεμάτη ζωή και κίνηση, το Ηράκλειο προσφέρεται για μια όμορφη βόλτα στο παραθαλάσσιο μέτωπό του, εκεί όπου βρίσκεται και το ιστορικό και εντυπωσιακό φρούριο Κούλες. Το Αρχαιολογικό Μουσείο της πόλης είναι από τα σημαντικότερα της Ελλάδας, καθώς στη συλλογή του περιλαμβάνει και αξιόλογα ευρήματα της μινωικής τέχνης. Ο αρχαιολογικός χώρος της Κνωσού κάθε χρόνο συγκεντρώνει (δικαίως) χιλιάδες τουρίστες. Η κωμόπολη Αρχάνες έχει το δικό της ιδιαίτερο χρώμα, ενώ στο χωριό Μυρτιά, τόπο καταγωγής του Νίκου Καζαντζάκη, λειτουργεί το ενδιαφέρον Μουσείο Καζαντζάκη. Το μινωικό Ανάκτορο των Μαλίων (στα βόρεια παράλια) δίνει στον επισκέπτη την ευκαιρία για μία ακόμα στάση. Το ίδιο και οι αρχαιολογικοί χώροι της Γόρτυνας και της Φαιστού, στο νότιο τμήμα του Νομού Ηρακλείου.
Απολαυστικές βουτιές στην Ελούντα
Παρατηρώντας τη θάλασσά της, αυτά τα γαλάζια, διάφανα, πεντακάθαρα νερά, είναι πολύ εύκολο να καταλάβεις γιατί στην Ελούντα έχουν χτιστεί τόσο πολλά, μεγάλα και πολυτελή ξενοδοχεία και γιατί η περιοχή έχει γίνει πόλος έλξης για τους VIPs επισκέπτες από κάθε σημείο της Γης. Στη Σπιναλόγκα, το μικρό νησί με τον υπέροχο παλιό οικισμό και την τραγική ιστορία (καθώς λειτούργησε ως λεπροκομείο), θα φτάσετε με κάποιο από τα καΐκια που πραγματοποιούν καθημερινά πολλά δρομολόγια. Ολες οι παραλίες της περιοχής, και αυτές γύρω από τον Αγιο Νικόλαο με τις ταβέρνες και τα café του, είναι απλώς θαυμάσιες! Το Οροπέδιο Λασιθίου με τους εναπομείναντες χαρακτηριστικούς μύλους του και τα γραφικά χωριά του αποτελεί μία από τις πιο ιδιαίτερες περιοχές της Κρήτης που αξίζει πραγματικά να της αφιερώσετε μερικές έστω ώρες. Ο μινωικός οικισμός στα Γουρνιά, η Αρχαία Ζάκρος, το Αρχαιολογικό Μουσείο της Σητείας και το κάστρο της, η ιστορική Μονή Τοπλού και το Βάι, η εντυπωσιακή παραλία με το φοινικόδασός της είναι μερικά ακόμα από τα δεκάδες αξιοθέατα του νομού. Και η Ιεράπετρα είναι ένας οικισμός με ξεχωριστή αύρα: η νοτιότερη πόλη της Ελλάδας με το ενετικό φρούριο, τις ωραίες παραλίες, τις ταβέρνες και τις υψηλές θερμοκρασίες της, έτσι ήσυχη και νωχελική όπως ατενίζει το Νότιο Κρητικό Πέλαγος, ειδικά τις καυτές ημέρες του καλοκαιριού, σου δίνει την αίσθηση πως βρίσκεσαι ανάμεσα σε δύο ηπείρους, πως πατάς με το ένα πόδι στην Αφρική. Είναι και αυτή η σχεδόν… εξωτική, μία ακόμα πλευρά της Κρήτης που επιβεβαιώνει την ποικιλομορφία της. Και που σε σπρώχνει να τη γυρίσεις και να τη γνωρίσεις περισσότερο. Να την απολαύσεις και αυτό το καλοκαίρι, αντλώντας δύναμη και αισιοδοξία από την ομορφιά της.
