Αντιμέτωποι με ανύπαρκτες κρατήσεις βρίσκονται οι ξενοδόχοι καθώς διανύουν τη χειρότερη τουριστική σεζόν των τελευταίων ετών.
Η εικόνα μέχρι στιγμής στους περισσότερους δημοφιλείς προορισμούς δεν είναι ικανοποιητική και οι όποιες προσδοκίες για τόνωση των αφίξεων το επόμενο διάστημα είναι περιορισμένες.
Αν και με το άνοιγμα των περιφερειακών αεροδρομίων για διεθνείς πτήσεις από την 1η Ιουλίου υπήρχε η ελπίδα πως η εικόνα των κρατήσεων θα ήταν πιο καθαρή, κάτι τέτοιο μέχρι τώρα δεν έχει συμβεί.
Οι πληρότητες στα ξενοδοχεία δεν ξεπερνούν το 15%-20%. Λίγο καλύτερη είναι η εικόνα για τις κρατήσεις τον Αύγουστο, χωρίς όμως οι πληρότητες να είναι υψηλές. Αρχικός στόχος ήταν οι πληρότητες να φτάσουν κοντά στο 60% κατά τη διάρκεια του Σεπτεμβρίου, κάτι που επίσης δείχνει να είναι δύσκολο.
Όλοι οι προορισμοί βρίσκονται ακόμη σε κατάσταση αναμονής, τόσο οι προσβάσιμοι οδικώς όσο και οι νησιωτικοί. Στους δεύτερους, η καθυστέρηση του ανοίγματος της βρετανικής αγοράς και το ταξιδιωτικό εμπάργκο σε ΗΠΑ και Ρωσία έχουν μειώσει κατά πολύ τον αριθμό των αφίξεων. Για τους προορισμούς της Βόρειας Ελλάδας οι απώλειες είναι επίσης σημαντικές από το κλείσιμο των συνόρων μετά τη σημαντική άνοδο των κρουσμάτων που καταγράφεται στις βαλκανικές χώρες.
Στον αντίποδα, θεωρείται πως, εάν όλα εξελιχθούν ομαλά από υγειονομικής άποψης, αυτό θα ενισχύσει και τις πωλήσεις τουριστικών πακέτων προς την Ελλάδα. Εντούτοις, ένα ενδεχόμενο δεύτερο κύμα της πανδημίας από το φθινόπωρο μπορεί να αλλάξει όλα τα δεδομένα και να χτυπήσει ξανά το «καμπανάκι» του συναγερμού.
Στα… τάρτατα οι ταξιδιωτικές εισπράξεις τον Μάιο
Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για τις επιπτώσεις της πανδημίας του κοροναϊού καθώς και των μέτρων περιορισμού που συνεχίστηκαν το Μάιο.
Σύμφωνα τα στοιχεία της ΤτΕ μείωση κατά 78,5% εμφάνισαν οι εισπράξεις από τον τουρισμό στο πεντάμηνο Ιανουαρίου – Μαίου, καθώς οι αφίξεις των τουριστών εξαιτίας των περιορισμών στις μετακινήσεις λόγω της πανδημίας, ήταν μειωμένες κατά 63,8%.
Μόνο τον Μάιο οι τουριστικές αφίξεις κατέγραψαν πτώση κατά 97,7% και τα τουριστικά έσοδα κατά 99,2%.
Οι εξελίξεις αυτές είχαν ως αποτέλεσμα το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αυξηθεί κατά 706 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με το πεντάμηνο του 2019 και να διαμορφωθεί στα 5,6 δισ. ευρώ.
Οι προκλήσεις
Ο ξενοδοχειακός κλάδος αντιμετωπίζει μια πρωτόγνωρη κρίση λόγω της αναταραχής που προκλήθηκε από την παγκόσμια πανδημία του κοροναϊού. Με τα ξενοδοχεία να κλείνουν ή να λειτουργούν με σημαντικά περιορισμένη δυναμικότητα και με τους πελάτες σε καραντίνα, η Grant Thornton σε έκθεσή της εξετάζει τα μέτρα που μπορούν να πάρουν οι επιχειρήσεις, όχι μόνο για να επιβιώσουν, αλλά και για να προετοιμαστούν για την καλύτερη δυνατή επανεκκίνηση των εργασιών τους.
Οι προκλήσεις που δημιουργεί η Covid-19 επηρεάζουν σχεδόν κάθε μέρος των λειτουργιών ενός ξενοδοχείου, από τα επίπεδα πληρότητας των δωματίων και τα σχέδια στελέχωσης, έως την προμήθεια τροφίμων και ποτών.
Σύμφωνα με την έκθεση της Grant Thornton:
Ρευστότητα: Η άμεση πρόκληση για τους ιδιοκτήτες και τους διαχειριστές ξενοδοχείων ήταν η διαχείριση των ταμειακών ροών και οι προβλέψεις. Οι επιχειρήσεις που είχαν καλή κεφαλαιοποίηση με υγιείς ισολογισμούς έχουν ένα ξεχωριστό πλεονέκτημα όσον αφορά την αντοχή στην απότομη πτώση των εσόδων και σε μια ενδεχόμενη μακροπρόθεσμη περίοδο μείωσης της ζήτησης. Για τους διευθυντές και ιδιοκτήτες των ξενοδοχείων, θα δοθεί έμφαση στην αύξηση της ρευστότητας και στη μείωση των αναγκών σε μετρητά. Αυτό θα απαιτήσει διεξοδική εξέταση όλων των δαπανών πριν από την περίοδο COVID-19.
Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που καθιστούν δύσκολη την πρόβλεψη ταμειακών ροών στην τρέχουσα κατάσταση. Πρώτον, τι θα συμβεί όταν αρθούν τα περιοριστικά μέτρα και οι περιορισμοί ταξιδιού παραμείνει ασαφές. Ενδέχεται να έχουμε μια περίοδο μηδενικής ζήτησης καθώς οι προσεκτικοί καταναλωτές που κρατούν ακόμα αποστάσεις όπως και η συνέχεια των μέτρων του social distancing, απαιτούν μειωμένη χωρητικότητα δωματίου και αυξημένα κόστη καθαρισμού τα οποία θα μπορούσαν να επηρεάσουν σημαντικά τα έσοδα και τα λειτουργικά κόστη. Τα επαγγελματικά ταξίδια μπορεί να υστερήσουν σε σχέση με τα ταξίδια αναψυχής καθώς οι εταιρείες έχουν αποφασίσει να συνεχίσουν τα περιοριστικά μέτρα και να διεξάγουν τις συναντήσεις τους διαδικτυακά. Δεύτερον, πολλές επιχειρήσεις σε ολόκληρο τον κλάδο χρησιμοποιούν προσωρινά κρατική υποστήριξη για την καταβολή μισθών και ανελαστικών δαπανών. Καθώς η κατάσταση εξελίσσεται γρήγορα, δεν είναι βέβαιο πόσο καιρό θα είναι διαθέσιμη τέτοιου είδους βοήθεια και σε ποια κλίμακα.
Απασχόληση: Πολλές ξενοδοχειακές επιχειρηματικές μονάδες μπόρεσαν να μειώσουν σημαντικά το κόστος εργασίας τους μέσω μειωμένων ωρών, ή με τη χρήση κυβερνητικής υποστήριξης για να δώσουν άδεια σε τμήματα του προσωπικού τους. Αυτή η διευκόλυνση στη ρευστότητα ήταν εξαιρετικά επωφελής για μεγάλο ποσοστό των επιχειρήσεων του κλάδου, δημιουργεί όμως και πολλά πιθανά ζητήματα.
Με λιγότερα στελέχη σε όλα τα τμήματα της επιχείρησης, τα θέματα εσωτερικού ελέγχου πρέπει να αποτελούν προτεραιότητα για τις διοικητικές ομάδες. Η ιεράρχηση των ευθυνών μπορεί να είναι διαφορετική, αλλά είναι ζωτικής σημασίας οι εσωτερικές διαδικασίες έγκρισης και διαχείρισης κινδύνων να παραμένουν αποτελεσματικές. Τα αποδεικτικά στοιχεία που τεκμηριώνουν τις εγκρίσεις μπορεί να φαίνονται διαφορετικά από αυτά της προ COVID-19 περιόδου λόγω των διαδικτυακών συνομιλιών και σχολιασμών ως αποτέλεσμα των αυξανόμενων επιπέδων της απομακρυσμένης εργασίας.
Ξένα κεφάλαια και αναδιάρθρωση: Με τα έσοδα και τις τελικές ταμειακές ροές να μειώνονται τόσο για τους ιδιοκτήτες όσο και για τους διαχειριστές, είναι σημαντικό για τις επιχειρήσεις του κλάδου να προσδιορίσουν γρήγορα αυτά τα στοιχεία όπου τα διαθέσιμα κεφάλαια ενδέχεται να μην επαρκούν για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων. Για παράδειγμα, η έναρξη έγκαιρων και διαφανών διαπραγματεύσεων μπορεί να είναι απαραίτητη για την εξεύρεση εποικοδομητικών λύσεων για την εξυπηρέτηση υποχρεώσεων χρέους που ενδέχεται να παραμένουν σε εκκρεμότητα ή για την αναδιάρθρωση άλλων δαπανών που ενδέχεται να αναληφθούν σε επίπεδα που δεν αντιστοιχούν πλέον στα μελλοντικά επίπεδα λειτουργίας της επιχείρησης. Πολλοί δανειστές και χρηματοδότες δέχονται καθυστερήσεις στην πληρωμή και ενδέχεται να είναι ανοιχτοί σε περαιτέρω διαπραγμάτευση των όρων.
«Έχοντας αναλύσει ενδελεχώς την επίδραση του COVID-19 στην οικονομία, αναμένουμε ότι ένας μεγάλος αριθμός ιδιοκτητών ξενοδοχείων μπορεί να προσπαθεί να αναδιαρθρώσει τα χρέη τους, πράγμα που σημαίνει ότι οι ιδιοκτήτες ιδιωτικών μετοχών και οι μεγαλύτεροι φορείς εκμετάλλευσης με σημαντικά αποθεματικά μετρητών ενδέχεται να αρχίσουν να αναζητούν εξαγορές. Οι επιχειρήσεις του ξενοδοχειακού κλάδου που επιθυμούν να πραγματοποιήσουν αναδιαρθρώσεις θα πρέπει να είναι σε θέση να αποδείξουν τη βιωσιμότητα του σχεδίου τους σε εσωτερικούς και εξωτερικούς ενδιαφερόμενους και να δείξουν ότι είναι η καλύτερη επιλογή για να διασφαλιστεί ότι η επιχείρηση είναι σε θέση να συνεχίσει να λειτουργεί μόλις αρθούν οι περιορισμοί. Τα μπαρ και τα εστιατόρια του ξενοδοχείου πρέπει να εξεταστούν προσεκτικά, καθώς αυτά θα μπορούσαν να επηρεαστούν σημαντικά για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από τα συνεχιζόμενα μέτρα κοινωνικής απόστασης».
Χρηματοοικονομικός προγραμματισμός και αναφορά: Για το μεγαλύτερο μέρος του κλάδου, οι χρηματοοικονομικές αναφορές και ο προγραμματισμός για το 2020 θα διαφέρουν σημαντικά από τα προηγούμενα χρόνια. Κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο έχουν εφαρμόσει μια σειρά μέτρων που σχετίζονται με την οικονομική βοήθεια και την προσωρινή φορολογική ελάφρυνση. Ο συνεχώς εξελισσόμενος χαρακτήρας της πανδημίας σημαίνει ότι οι κυβερνήσεις προσαρμόζουν τακτικά τις στρατηγικές τους, οπότε είναι σημαντικό οι ιδιοκτήτες ξενοδοχείων και οι διαχειριστές να γνωρίζουν αυτήν την υποστήριξη και να αξιοποιούν πλήρως τη διαθέσιμη βοήθεια. Όχι μόνο ο COVID-19 θα οδηγήσει σε εκτιμήσεις απομείωσης περιουσιακών στοιχείων που θα πρέπει να αξιολογηθούν για σκοπούς χρηματοοικονομικής αναφοράς και συμβολαίων, αλλά και οι εταιρείες θα πρέπει επίσης να εκτιμήσουν πώς θα επηρεάσει η πανδημία και η κυβερνητική υποστήριξη ζητήματα που σχετίζονται με μελλοντικές ταμειακές ροές και κέρδη.
Προετοιμασία για επανεκκίνηση: Ενώ η επιβίωση είναι το πρωταρχικό μέλημα πολλών στον ξενοδοχειακό κλάδο, είναι επίσης σημαντικό να προετοιμαστούν μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Μόλις αρχίσουν να αίρονται οι περιορισμοί ταξιδιού και τα περιοριστικά μέτρα, τα ξενοδοχεία ίσως να υποχρεωθούν να λειτουργούν με μειωμένη πληρότητα λόγω κοινωνικής απόστασης. Αυτά τα μειωμένα έσοδα θα μπορούσαν να επηρεαστούν περαιτέρω από το αυξημένο κόστος που σχετίζεται με τις δαπάνες καθαρισμού και άλλες δραστηριότητες. Η χρήση του δείκτη απόδοσης επένδυσης (ROI) για να προσδιοριστεί με ακρίβεια πόσα δωμάτια χρειάζονται για να παραμείνει σε λειτουργία θα πρέπει να στηρίζει οποιαδήποτε στρατηγική.
Σε πολλές αγορές, τα ξενοδοχεία αναμένεται να εφαρμόσουν τις νέες διαδικασίες υγείας και ασφάλειας, ειδικά όσον αφορά τις διαδικασίες και τις μεθόδους καθαρισμού. Η γνωστοποίηση αυτής της αναθεωρημένης στρατηγικής όσο το δυνατόν νωρίτερα μπορεί να βοηθήσει στην ομαλή μετάβαση μόλις ξανανοίξουν τις πόρτες τους. Αυτή η ανακοίνωση θα είναι ιδιαίτερα σημαντική όσον αφορά το προσωπικό. Ορισμένες ξενοδοχειακές μονάδες, ιδίως εκείνες που απευθύνονται σε επαγγελματίες (business travelling), ενδέχεται να επιλέξουν να προωθήσουν την εισαγωγή ψηφιακών και απομακρυσμένων υπηρεσιών, όπως το mobile check-in. Τα επώνυμα ξενοδοχεία, ωστόσο, μπορεί να πιστεύουν ότι αυτές οι λύσεις επηρεάζουν αρνητικά το είδος των εμπειριών που σκοπεύουν να δημιουργήσουν για τους πελάτες τους.
Ο COVID-19 ανάγκασε τις επιχειρήσεις σε όλους τους κλάδους να προσαρμόσουν τις εργασιακές τους πρακτικές, με την εξ αποστάσεως εργασία και τις βίντεο-διασκέψεις να γίνονται όλο και πιο σημαντικές. Απομένει να δούμε αν οι εταιρείες συνεχίσουν να χρησιμοποιούν αυτές τις πρακτικές για να μειώσουν το κόστος μετά την άρση των ταξιδιωτικών περιορισμών. Η αγορά συνεδρίων ίσως επηρεαστεί μεσοπρόθεσμα, καθυστερώντας την ανάκαμψη της των επαγγελματικών ταξιδιών έναντι των ταξιδιών αναψυχής. Η αγορά ταξιδιού χαμηλού κόστους θα μπορούσε να επηρεαστεί από την αύξηση των τιμών των αεροπορικών εταιρειών ή από την ανάγκη μείωσης των ποσοστών πληρότητας για μια παρατεταμένη χρονική περίοδο. Οι διαχειριστές και οι ιδιοκτήτες πρέπει να προγραμματίσουν αυτές τις πιθανές διακυμάνσεις της ζήτησης καθώς ο κόσμος πλέον επιστρέφει στα επίπεδα δραστηριότητας πριν από την κρίση.
