Με σφιγμένο το στομάχι κάθισαν οι ηγέτες της Ευρώπης, στο τρίτο κατά σειρά δείπνο στη Σύνοδο Κορυφής με το χάσμα μεταξύ των φειδωλών του Βορρά και του Νότου για το Ταμείο Ανάκαμψης να παραμένει αγεφύρωτο.
Ενδεικτικό του κλίματος που επικρατεί είναι το γεγονός ότι γύρω στη 01.00 σήμερα Δευτέρα οι ηγέτες έκαναν διάλειμμα προκειμένου να ξεκουραστούν αλλά και να διαβουλευτούν.
Οι πλούσιοι του Βορρά συνεχίζουν να πιέζουν, μεταξύ άλλων, για γερό ψαλίδι στις επιχορηγήσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης, και φαίνεται να κερδίζουν έδαφος, εξοργίζοντας τον Νότο που μιλά για εκβιασμό και δημιουργώντας εκνευρισμό στον γαλλογερμανικό άξονα.
Υπό αυτές τις συνθήκες Ευρωπαίοι αξιωματούχοι προεξοφλούν ολονύχτιες διαπραγματεύσεις αφού μετά από 56 ώρες συζητήσεων και άπειρα τετ α τετ του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου με τις αντιμαχόμενες πλευρές δεν έχει ακόμη ανοίξει ο δρόμος για συμφωνία.
Δεν είναι λίγοι δε όσοι θεωρούν πολύ πιθανό οι συζητήσεις να παραταθούν και σήμερα, Δευτέρα.
Πηγές σημειώνουν ότι ορισμένοι εκ των «φειδωλών», (Ολλανδία, Αυστρία, Σουηδία, Δανία) θέλουν τα 750 δισεκατομμύρια ευρώ να πέσουν στα 700 δισεκατομμύρια και να «σπάσουν» στη μέση, που σημαίνει ότι το 50% να είναι δάνεια και το άλλο 50% να είναι επιχορηγήσεις.
Νωρίτερα την Κυριακή, ο πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου επέστρεψε στη χώρα του με την πρόθεση να γυρίσει στις Βρυξέλλες σήμερα, Δευτέρα, το πρωί.
Παράλληλα, ενώ η μαραθώνια Σύνοδος βρίσκεται σε εξέλιξη, η επικεφαλής της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ δήλωσε ότι «είναι καλύτερο να υπάρξει συμφωνία σ’αυτό το φιλόδοξο σχέδιο ακόμη κι αν χρειαστεί λίγος περισσότερος χρόνος».
«Στην ιδανική περίπτωση, η συμφωνία θα πρέπει να είναι φιλόδοξη όσον αφορά το μέγεθος και τη σύνθεση του πακέτου, σε γενικές γραμμές, σύμφωνα με αυτό που έχει προτείνει η Ευρωπϊκή Επιτροπή. Είναι καλύτερα μια συμφωνία για μια φιλόδοξη προοπτική ακόμα κι αν χρειάζεται λίγο περισσότερο χρόνο», τόνισε η Κριστίν Λαγκάρντ, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, σε ερώτηση του Reuters.
«Ελπίζω ότι οι ηγέτες θα συμφωνήσουν σε κάτι φιλόδοξο σύμφωνα με το σχέδιο της Κομισιόν και όχι σε κάτι γρήγορο (στο πόδι) και λιγότερο φιλόδοξο».
Ευρωπαϊκές πηγές πάντως εκφράζουν την αισιοδοξία τους ότι δεν είναι απίθανο σύντομα να υπάρξει σύγκλιση απόψεων και εν τέλει συμφωνία.
Κερδίζουν έδαφος οι «φειδωλοί» του Βορρά
Αισιόδοξος ότι «τα πράγματα εξελίσσονται σε μία δίκαιη κατεύθυνση» εμφανιζόταν το απόγευμα της Κυριακής ο ομοσπονδιακός καγκελάριος της Αυστρίας Σεμπάστιαν Κουρτς, προσθέτοντας ότι «εδώ και ημέρες υπήρξε κίνηση προς την κατεύθυνση μας».
Ο ίδιος, μαζί με τους πρωθυπουργούς των τριών άλλων χωρών της αυτοαποκαλούμενης «ομάδας των τεσσάρων φειδωλών» (Αυστρία, Δανία, Ολλανδία, Σουηδία) και με την πρωθυπουργό της Φινλανδίας, είχε συνάντηση σε έναν μικρό γύρο το απόγευμα με τους αρχηγούς των κυβερνήσεων Ελλάδας, Ισπανίας, Ιταλίας και Πορτογαλίας.
Στις δηλώσεις του, ο Αυστριακός καγκελάριος άφηνε να εννοηθεί ότι θα μπορούσε να υπάρξει μεγαλύτερη έκπτωση για την ετήσια συνεισφορά της Αυστρίας στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, η οποία, σύμφωνα με το τρέχον σχέδιο, φέρεται πως θα έχει ετήσια έκπτωση ύψους 287 εκατομμυρίων, ενώ αρχικά προβλέπονταν μόνο 137 εκατομμύρια και κατόπιν 237 εκατομμύρια ευρώ.
Στα κάγκελα ο Κόντε: Η Ευρώπη εκβιάζεται
«Η Ευρώπη εκβιάζεται» από τα γεράκια, δήλωσε ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζουζέπε Κόντε σε δήλωση που εξέδωσε το γραφείο του.
Ο Ιταλός πρωθυπουργός, έφτασε να προτείνει, νωρίτερα, ακόμη και συμφωνία χωρίς την έγκριση του πρωθυπουργού της Ολλανδίας, Μαρκ Ρούτε, καθώς η κόντρα έδειξε να φτάνει στα άκρα δίχως διαθέσεις για ικανούς συμβιβασμούς.
Με σύντομη παρέμβασή του μέσω Twitter, o Ιταλός πρωθυπουργός τόνισε: «Η διαπραγμάτευση συνεχίζεται. Από την μία έχουμε την συντριπτική πλειοψηφία των χωρών – συμπεριλαμβανομένων των μεγαλύτερων, Γερμανία, Γαλλία, Ισπανία και Ιταλία, οι οποίες υπερασπίζονται τους ευρωπαϊκό όραμα και τους ευρωπαϊκους θεσμούς– και από την άλλη λίγες χώρες, τις λεγόμενες «φειδωλές»».
Επίθεση εξαπέλυσε ο Κόντε εναντίον του Ολλανδού Μαρκ Ρούτε και κατά τη διάρκεια του δείπνου, προειδοποιώντας τον για τους κινδύνους του μπλόκου της συμφωνίας, όπως αναφέρει το Politico επικαλούμενο ιταλό αξιωματούχο.
«Μπορεί να είσαι ήρωας στην πατρίδα σου για λίγες μέρες, αλλά μετά από μερικές εβδομάδες θα είσαι υπεύθυνος ενώπιον όλων των Ευρωπαίων πολιτών για το μπλοκάρισμα μιας επαρκούς και αποτελεσματικής ευρωπαϊκής απάντησης», είπε ο Κοντέ στον Ρούτε, σύμφωνα με τον Ιταλό αξιωματούχο.
Ο πρωθυπουργός της Ιταλίας τόνισε επίσης ότι το τελικό κόστος του σχεδίου ανάκαμψης μπορεί να είναι δύο ή τρεις φορές μεγαλύτερο εάν η ΕΕ αποτύχει να δράσει αμέσως.
Το ποσό που συζητείται τώρα είναι το «ελάχιστο», σημείωσε ο Κόντε, προσθέτοντας ότι η ολλανδική άρνηση κινδυνεύει να καταστρέψει την ενιαία αγορά της ΕΕ.
Τα μεγάλα αγκάθια
Ένα από τα μεγαλύτερα αγκάθια των διαπραγματεύσεων είναι η σχέση μεταξύ επιχορηγήσεων και επιστρεπτέων δανείων στο Ταμείο Ανάπτυξης της ΕΕ ύψους 750 δισεκατομμυρίων ευρώ, για το οποίο η Αυστρία, η Δανία, η Ολλανδία και η Σουηδία θέλουν να μειώσουν τις επιχορηγήσεις κάτω από 400 δισεκατομμύρια ευρώ (αντί των αρχικών 500 δισεκατομμυρίων ευρώ), που όμως απορρίπτουν οι χώρες του Νότου, αλλά και η Γερμανία και η Γαλλία.
Όπως δήλωνε το απόγευμα ο πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου Ξαβιέ Μπέτελ, «σπάνια έχω δει τόσο διαμετρικά αντίθετες θέσεις» σε τόσους πολλούς τομείς, ενώ ο ίδιος τόνιζε ότι «είναι μια στιγμή αλληλεγγύης, γιατί αν κάποιες χώρες καταρρεύσουν, πιστεύω ότι μπορεί να έχει συνέπειες για άλλες».
Ενδεικτικό της απόστασης και του τεταμένου κλίματος που επικρατεί είναι οι συνεχείς παρατάσεις στις εργασίες της Συνόδου, αλλά και το μπαράζ συναντήσεων του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ που έχει πάρει το θέμα επ ώμου και προσπαθεί να βρει λύση διερευνώντας συμβιβαστικές γραμμές. Ήδη χθες κατέθεσε νέα συμβιβαστική πρόταση με μείωση των επιχορηγήσεων και αύξηση των δανείων του Ταμείο Ανάκαμψης με διπλωμάτες να αναφέρουν ότι ετοίμαζε και νέα συμβιβαστική πρόταση.
Η συμβιβαστική πρόταση που κατέθεσε ήδη από χθες ο Σαρλ Μισέλ, προσπαθώντας να λύσει το αδιέξοδο, αλλά από ότι φάνηκε απλώς τους έδωσε το έδαφος για απαίτηση περισσότερων περικοπών και σκληρών όρων είναι:
- Να μειωθεί το ποσό των επιχορηγήσεων στα 450 δισ. ευρώ, από 500 που ήταν αρχικά. Αντιστοίχως, θα αυξηθεί το ποσό των δανείων, από τα 250 στα 300 δισ. ευρώ.
- Να αυξηθεί το ποσό των επιστροφών που λαμβάνουν η Αυστρία, η Δανία, η Γερμανία, η Ολλανδία και η Σουηδία.
- Το νέο σχέδιο, σύμφωνα με τους Financial Times, προβλέπει ένα συμβιβασμό σε ότι αφορά το θέμα του βέτο. Συγκεκριμένα δίνει σε μια χώρα το δικαίωμα να πει «όχι» στην πληρωμή προς κάποιο κράτος μέλος αλλά έχει περιθώριο μόνο τριών ημερών για να το πράξει. Η διαφορά θα συζητείται μεταξύ των υπουργών Οικονομικών και αν δεν λυθεί το θέμα θα πηγαίνει στους ηγέτες της ΕΕ.
Προσκόμματα στη συμφωνία δημιουργεί όμως και ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπαν, ο οποίος (με στήριξη από Πολωνία και Σλοβενία) απειλεί με βέτο αν τα κονδύλια συνδεθούν με απαίτηση για σεβασμό του «κράτους δικαίου».
(με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ)
