Ποιος είναι ο λόρδος που ενοχλήθηκε από την επένδυση στην Κασσιόπη.
Δείτε τι έγραφε το BHMAgazino στις 24 Μαρτίου 2019:
Παθιασμένος με την Ελλάδα
Απόγονος μιας τραπεζικής αυτοκρατορίας και λάτρης των τεχνών, ο Ναθάνιελ Τσαρλς Τζέικομπ Ρότσιλντ συνδέεται τόσο με τις καλλιτεχνικές κιβωτούς του Waddesdon Manor και του Spencer House στο Ηνωμένο Βασίλειο όσο και με το μεσογειακό του καταφύγιο στην Κέρκυρα.
Λονδίνο, Ανταπόκριση Μαρία Μιγάδη
Ο λόρδος Τζέικομπ Ρότσιλντ είναι μία από τις μυθικές μορφές της εμβληματικής οικογένειας και ιδιοκτήτης παγκοσμίου αναγνωρισιμότητας συλλογής έργων τέχνης. Ο 83χρονος σήμερα βρετανικής καταγωγής ευγενής έχει συνδέσει το όνομά του με την Ελλάδα μέσα από σημαντικές δωρεές γύρω από τον πολιτισμό και την τέχνη. Η Γεννάδειος Βιβλιοθήκη, μάλιστα, έχει πραγματοποιήσει εκδήλωση προς τιμήν του για τη συμβολή του στην κατανόηση και στη διάδοση του ελληνικού πολιτισμού.
Εδώ και πολλά χρόνια παρακολουθούμε μέσα από δημοσιεύματα και ρεπορτάζ των διεθνών media τις επισκέψεις της Καμίλα Πάρκερ Μπόουλς στην έπαυλη της οικογένειας Ρότσιλντ στη Βορειοανατολική Κέρκυρα. Η δούκισσα της Κορνουάλης, σύζυγος του πρίγκιπα Καρόλου, είναι στενή φίλη του Τζέικομπ Ρότσιλντ, ακριβώς όπως και ο πρωτότοκος γιος της βασίλισσας Ελισάβετ της Αγγλίας. Η ατελείωτη λάμψη των μελών της βρετανικής βασιλικής οικογένειας και το συνεχές ενδιαφέρον γύρω από την προσωπική τους ζωή δεν είχαν επιτρέψει στους προβολείς της δημοσιότητας (όσον αφορά τουλάχιστον την Ελλάδα) να στραφούν στην, εξαιρετικής σημασίας, συλλογή έργων τέχνης του Τζέικομπ Ρότσιλντ. Μέλη της οικογένειας Ρότσιλντ αγόρασαν πριν από λίγα χρόνια μεγάλα κομμάτια γης στο Μεγανήσι της Λευκάδας. Οι νέες αυτές επενδύσεις της αριστοκρατικής οικογένειας τραπεζιτών και μεγάλων συλλεκτών τέχνης έχουν προσφέρει ισχυρές τονωτικές ενέσεις στη σκληρά δοκιμαζόμενη ελληνική οικονομία. Ασύγκριτη πάντως παραμένει η γοητεία της κατοικίας των Ρότσιλντ στην Κέρκυρα και κυρίως η θεαματική συλλογή έργων τέχνης στο Waddesdon Manor στην αγγλική εξοχή, καθώς και στο Spencer House στο Λονδίνο.
Το γενεαλογικό τους δέντρο ως τραπεζική δυναστεία ξεκινά από τον Γερμανoεβραίο Μάγερ Αμσελ Ρότσιλντ (1744-1812) και τη γυναίκα του Γκούτλε Σνάπερ (1753-1849) με τα πέντε βέλη στο οικόσημό της να παραπέμπουν στους πέντε γιους του ζευγαριού που διασκορπίστηκαν στην Ευρώπη (Γερμανία, Αυστρία, Αγγλία, Ιταλία, Γαλλία) για να εδραιώσουν και να αναπτύξουν την οικογενειακή τραπεζιτική επιχείρηση.
Οι Ρότσιλντ και ο Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας
Το βρετανικό παρακλάδι της οικογένειας είναι εκείνο που κρύβει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους Ελληνες. Η Μπάρμπαρα Χάτσινσον, μητέρα του Τζέικομπ Ρότσιλντ, ερωτεύτηκε και παντρεύτηκε, σε τρίτο της γάμο, τον μεγάλο μας εικαστικό Νίκο Χατζηκυριάκο-Γκίκα. Η σχέση αγάπης αυτή, η οποία κράτησε μέχρι το τέλος της ζωής της Μπάρμπαρα, το 1989, δημιουργήθηκε λίγα χρόνια μετά το διαζύγιό της από τον σημαντικό βιολόγο και βουλευτή Βίκτορ Ρότσιλντ. Ο Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας και η λαίδη Μπάρμπαρα υπήρξαν μοναδικοί, λαμπεροί μαγνήτες για επισκέψεις σημαντικών προσωπικοτήτων στην Ελλάδα. Αρχικά ο πόλος έλξης ήταν το σπίτι του ζωγράφου στην Υδρα. Εκεί έμεναν φίλοι του ζευγαριού, όπως ο Ανρί Καρτιέ-Μπρεσόν και ο Χένρι Μίλερ. Στις αρχές του 1970, με αφορμή την καταστροφή του σπιτιού της Υδρας από φωτιά, ο έλληνας εικαστικός και η βρετανή λαίδη έχτισαν ένα νέο ησυχαστήριο στην Κέρκυρα, όπου φιλοξενούσαν και πάλι επιφανείς ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών, όπως ο Στίβεν και η Νατάσα Σπέντερ, ο Μάικλ Στιούαρτ, ο Ρούντολφ Νουρέγεφ κ.ά. Ανάμεσα σε όλες αυτές τις διεθνείς φυσιογνωμίες του πνεύματος και της τέχνης που τους είχαν επισκεφθεί, ξεχώριζαν πάντα οι Βρετανοί Πάτρικ Λη Φέρμορ και Τζον Κράξτον. Οι δύο άνδρες είχαν διακριθεί διεθνώς για το συγγραφικό και εικαστικό τους έργο αντίστοιχα και έδειξαν μεγάλη αγάπη για την Ελλάδα. Μάλιστα, ο φιλέλληνας λόγιος στρατιώτης και συγγραφέας Φέρμορ και η γυναίκα του Τζόαν απέκτησαν ένα εκπληκτικής ομορφιάς «καταφύγιο» στην Καρδαμύλη. Το κτήμα και το οίκημα μέσα σε αυτό, μαγευτικής ομορφιάς, θυμίζουν ακόμη και σήμερα έναν πολύ ατμοσφαιρικό πίνακα ζωγραφικής. Ο Πάτρικ και η Τζόαν δώρισαν το κτήμα τους στο Μουσείο Μπενάκη το 1996, εκφράζοντας την επιθυμία να χρησιμοποιείται για τους σκοπούς του Μουσείου, να φιλοξενεί ερευνητές αλλά και να παραμείνει ανοιχτό για το κοινό. Προβλέπεται επίσης η δυνατότητα ενοικίασης της οικίας τους, για τρεις μήνες ανά έτος, προκειμένου να εξασφαλίζονται τα λειτουργικά έξοδα. Για αυτόν τον σκοπό, από το 2020 το Μουσείο Μπενάκη θα συνεργαστεί με την Aria Hotels (του ομίλου εταιριών Libra), μια εταιρεία ξενοδοχείων που ειδικεύεται στη φροντίδα ιστορικών οικημάτων στην Ελλάδα.
Spencer House και Waddesdon Manor
Ενα σπουδαίο κτίριο με εξαιρετικά σημαντική συλλογή έργων τέχνης, το οποίο διαχειρίζεται από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 η οικογένεια Ρότσιλντ, και είναι ανοικτό στο κοινό, είναι το Spencer House στη συνοικία Σεντ Τζέιμς του Λονδίνου. Το υπέροχο ιδιωτικό αυτό παλάτι χτίστηκε τον 18ο αιώνα από την οικογένεια των βρετανών αριστοκρατών Σπένσερ. Για την ακρίβεια, ο κόμης Τζον Σπένσερ, πρόγονος της πριγκίπισσας Νταϊάνα, αποφάσισε το 1856 να χτίσει ένα παλάτι που να αντικατοπτρίζει την υψηλή κοινωνική του θέση. Στα μέσα της δεκαετίας του 1760, έχοντας πρόσφατα επιστρέψει από την Ελλάδα, ο αρχιτέκτονας Τζέιμς Στούαρτ, επονομαζόμενος «ο Αθηναίος», πήρε τη σκυτάλη από τον Τζον Βάρντι (μαθητή του ξακουστού Γουίλιαμ Κεντ) για να δημιουργήσει ένα ιδιωτικό παλάτι αντάξιο να υποδέχεται βασιλείς για γεύματα και χορούς. Μέσα στις διάφορες μεγάλες στιγμές που έχει ζήσει το ιδιωτικό αυτό παλάτι συγκαταλέγεται μια φαντασμαγορική γιορτή που πραγματοποιήθηκε το 1857 προς τιμήν της βασίλισσας Βικτωρίας της Αγγλίας. Ανάμεσα στα εντυπωσιακά και σημαντικά εκθέματα του Spencer House συγκαταλέγονται σπάνια έργα ζωγραφικής του σερ Τζόσουα Ρέινολντς. Με την αλλαγή της ιδιοκτησίας το 1986, η οικογένεια Ρότσιλντ ανέλαβε την αναστήλωση του κτιρίου.
Το πιο εντυπωσιακό όμως οίκημα των Ρότσιλντ στην Αγγλία είναι το Waddesdon Manor και για μεγάλη τύχη των φιλοτέχνων ανά τον κόσμο είναι επίσης επισκέψιμο. Το επιβλητικό αυτό οικοδόμημα χτίστηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1870 από τον βαρόνο Φερδινάνδο Ρότσιλντ (1839-1898), έναν ισχυρό τραπεζίτη και συλλέκτη που εκτιμούσε τη γαλλική φινέτσα και ήταν πάτρονας σημαντικών καλλιτεχνών της εποχής του, με σκοπό να φιλοξενεί σε ένα υπέρλαμπρο κτίριο (που θυμίζει έντονα το μεγαλειώδες Château de Chambord της Γαλλίας) τις συλλογές έργων τέχνης του, καθώς και τους υψηλούς προσκεκλημένους του, όπως για παράδειγμα τον πρίγκιπα της Ουαλίας. Το Waddesdon εξακολουθεί να διαχειρίζεται η οικογένεια Ρότσιλντ μέσα από το φιλανθρωπικό της ίδρυμα, αλλά από το 1959 έχει περάσει στον οργανισμό διατήρησης μνημείων National Trust μετά την επιθυμία του Τζέιμς Ρότσιλντ (1878-1957). Το κτήμα με το εντυπωσιακό κεντρικό κτίριο και τα πολύ κομψά μικρότερα οικήματα κόβει την ανάσα με τον πλούτο των εκθεμάτων, καθώς και με τα ονόματα παγκοσμίου εμβέλειας εικαστικών που δεσπόζουν σχεδόν σε κάθε γωνιά του. Η συλλογή αυτή θεωρείται από τις καλύτερες και πιο πλούσιες στον κόσμο. Οι λάτρεις της τέχνης έχουν τη δυνατότητα να βρεθούν πολύ κοντά σε έργα μύθων της ιστορίας της τέχνης, όπως οι Γκένσμπορο και Σαρντέν, καθώς και σε διάσημα πορτρέτα εξαιρετικά σημαντικών σύγχρονων και μοντέρνων καλλιτεχνών, όπως οι Ντέιβιντ Χόκνεϊ και Λούσιαν Φρόιντ. Τα έργα φιλοξενούνται σε χώρους που οι Ρότσιλντ είχαν έντονη την επιθυμία να κατασκευαστούν με γνώμονα την άρτια αρχιτεκτονική, το υψηλό γούστο και την αίσθηση της ιστορικής σπουδαιότητας. Το διακριτό στυλ των οικοδομημάτων της δυναστείας Ρότσιλντ που φιλοξενούν τις εξαιρετικές τους συλλογές έχει γίνει γνωστό διεθνώς ως «Goût Rothschild».
Ανίς Καπούρ και Μαρία Αντουανέτα
Ο πολυπράγμων νυν λόρδος Ρότσιλντ, Τζέικομπ, ως σύγχρονος μαικήνας των τεχνών, φροντίζει για τη διατήρηση και ανάπτυξη της συλλογής και συνεχίζει την οικογενειακή παράδοση των Ρότσιλντ στην πατρονία, το να έχουν, με λίγα λόγια, υπό την προστασία τους σημαντικούς καλλιτέχνες της εποχής τους. Χαρακτηριστικά δείγματα αυτής της «παράδοσης» βρίσκονται στο Windmill Hill. Στο κτίριο αυτό, όπου βρίσκονται αποθηκευμένα τα σημαντικά αρχεία της οικογένειας Ρότσιλντ, μπορεί κανείς να θαυμάσει το σύγχρονο γούστο του πανίσχυρου συλλέκτη στην τέχνη και την αρχιτεκτονική. Το Windmill Hill, το οποίο βρίσκεται στο ίδιο κτήμα με το Waddeston Manor, είναι κατασκευασμένο από το γνωστό λονδρέζικο αρχιτεκτονικό γραφείο Stephen Marshal και διαθέτει μια μινιμαλιστική και διακριτική ομορφιά. Εκεί μέσα μπορεί κανείς να θαυμάσει έργα των Ανίς Καπούρ, Ρίτσαρντ Λονγκ, Τόνι Μπίβαν και άλλων σημαντικών σύγχρονων καλλιτεχνών. Το έργο του Καπούρ που δεσπόζει στον χώρο ανάγνωσης είναι από τα πολύ χαρακτηριστικά έργα του παγκοσμίου φήμης εικαστικού. Φαίνεται να αποκτήθηκε από δημοπρασία του οίκου Sotheby’s στην Ντόχα του Κατάρ, το 2014, για 1.595.000 δολάρια. Για μία ακόμη φορά η οικογένεια Ρότσιλντ δημιούργησε ένα ρεκόρ σε αίθουσα οίκου δημοπρασιών. Το συγκεκριμένο έργο, που μοιάζει με στρογγυλό καθρέφτη από ανοξείδωτο ατσάλι και ρητίνη, είχε αποτελέσει την πιο ακριβή πώληση έργου του Καπούρ στη Μέση Ανατολή.
Στο Waddesdon Manor στεγάζονται πάνω από 15.000 έργα και αντικείμενα τέχνης με μεγάλο εύρος όσον αφορά την ημερομηνία δημιουργίας τους, τα υλικά, τις τεχνικές και τους τόπους προέλευσής τους. Το πάθος των «πρώτων» συλλεκτών Ρότσιλντ (Φερδινάνδου, Αλίκης και Εντμοντ) για τη γαλλική τέχνη είναι έντονο αλλά σε καμία περίπτωση δεν περιορίστηκε εκεί. Οι βασικές κατηγορίες της συλλογής είναι πίνακες ζωγραφικής, γλυπτά, αρχιτεκτονικά στοιχεία, σπάνια βιβλία και χειρόγραφα, έργα από πορσελάνη, κεραμικά, κοστούμια, δαντέλες, έπιπλα, νομίσματα, κοσμήματα, έργα σε χαρτί, όπλα και πανοπλίες. Ανάμεσα στα έπιπλα που κλέβουν την παράσταση συγκαταλέγεται το γραφείο της Μαρίας Αντουανέτας το οποίο είχε παραγγείλει η ίδια η βασίλισσα της Γαλλίας για το παλάτι της «Petit Trianon», από τον αγαπημένο της επιπλοποιό Ζαν-Ανρί Ρίσνερ. Πολλά διακοσμητικά κομμάτια της συλλογής του Waddesdon Manor είχαν δημιουργηθεί από τεχνίτες που έφτιαχναν σχεδόν αποκλειστικά κομμάτια για βασιλείς.
Ανάμεσα στους περίπου τριακόσιους πίνακες ζωγραφικής ξεχωρίζουν έργα των Γκένσμπορο, Ρέινολντς, Ρόμνεϊ, Βατό, Μπουσέ, Ντρουέ, Λαμπίλ-Γκιάρ, Γκουάρντι, Γιούτεβελ και Σαρντέν. Ο τελευταίος φαίνεται να έχει ιδιαίτερη αξία για τον λόρδο Ρότσιλντ. Το 2007 απέκτησε μέσω ιδιωτικής αγοραπωλησίας το περίφημο έργο τέχνης του «Boy Building a House of Cards» για πέντε εκατομμύρια λίρες Αγγλίας. Ο πίνακας ζωγραφικής με τους ήσυχους χρωματικούς τόνους απεικονίζει ένα παιδί που δημιουργεί ένα σπίτι από τραπουλόχαρτα. Η απόκτηση του έργου αυτού (έτους δημιουργίας 1735) φέρεται να αποτυπώνει την αγάπη του λόρδου Τζέικομπ και των προγόνων του στο πρόσωπο του μεγάλου γάλλου καλλιτέχνη.
Το άλλο «House of Cards»
Ο χαμηλών τόνων Τζέικομπ σε μία από τις σπάνιες συνεντεύξεις του στους «Financial Times» τον Μάιο του 2012 αναφέρει ότι το έργο του Σαρντέν ήταν μια μεγάλη αγορά για το Waddesdon Manor. Είναι αξιοσημείωτο ότι ο διάσημος οίκος δημοπρασιών Christie’s είχε οργανώσει, από τον Μάιο μέχρι τον Οκτώβριο του 2012, μια μεγάλη έκθεση γλυπτικής στους υπέροχους κήπους του κτήματος με θέμα τον εικαστικό διάλογο μεγάλων σύγχρονων καλλιτεχνών με το υπέροχο έργο τέχνης του Σαρντέν. Εργα των Ρίτσαρντ Σέρα, Ανίς Καπούρ, Αντονι Γκόρμλεϊ, Ντόναλντ Τζαντ, Ντέμιαν Χερστ, Τζεφ Κουνς, Ουρς Φίσερ, Τόνι Σμιθ και Τζοάνα Βασκονσέλος δέσποζαν στους εξωτερικούς χώρους του Waddesdon στην έκθεση με τίτλο «House of Cards: Μια έκθεση σύγχρονης γλυπτικής σε συνομιλία με το έργο του Chardin».
Τον πολυπράγμονα λόρδο Τζέικομπ Ρότσιλντ έχουν εμπιστευθεί τεράστια μουσεία και παγκόσμιοι οργανισμοί πολιτιστικής διαχείρισης. Από το 1985 μέχρι το 1991 υπηρέτησε ως πρόεδρος της Εθνικής Πινακοθήκης της Αγγλίας. Μέχρι το 2008 υπήρξε θεματοφύλακας του εμβληματικού μουσείου Ερμιτάζ στην Αγία Πετρούπολη της Ρωσίας και έως το 2010 διατηρούσε την ίδια ιδιότητα στο κρατικό μουσείο του Κατάρ. Επίσης, διετέλεσε πρόεδρος του βαρυσήμαντου διεθνούς βραβείου αρχιτεκτονικής Πρίτζκερ από το 2002 έως το 2004. Στην πατρίδα του την Αγγλία έχει υπάρξει θεματοφύλακας και μεγάλος ευεργέτης του διάσημου μουσείου Ασμόλιαν της Οξφόρδης το οποίο ξεχωρίζει παγκοσμίως, εκτός των άλλων, και για μία από τις πιο σημαντικές συλλογές αρχαίων ελληνικών αγγείων. Δεν είναι τυχαίο ότι το 2014 ο λόρδος Ρότσιλντ έλαβε το μετάλλιο J. Paul Getty για τα εξαιρετικά επιτεύγματά του στους τομείς μουσειολογίας, έρευνας στην ιστορία της τέχνης, συντήρησης και φιλανθρωπίας.
Η Μαρία Μιγάδη είναι ιστορικός Τέχνης. Ζει και εργάζεται στο Λονδίνο.
