Με ένα μικρό ποσοστό του κόσμου που είχε πέρυσι την αντίστοιχη εποχή και πολλές επιχειρήσεις κλειστές, η Μύκονος, όπως και οι υπόλοιπες τουριστικές περιοχές, δεν φαίνεται να έχει μεταφράσει σε αφίξεις τουριστών τις καλές επιδόσεις της Ελλάδας στην αντιμετώπιση του κορωνοϊού. Οι εννέα στους δέκα επισκέπτες είναι Ελληνες, τα αεροπλάνα που προσγειώνονται από το εξωτερικό λιγοστά σε σχέση με το περυσινό καλοκαίρι.
Εκεί όπου μεθούσαν σκανδιναβοί τουρίστες, παίζουν μπάλα παιδιά, στη Μαντώ κάνουν ποδήλατο. Στα Ματογιάννια και στον γιαλό ντόπιοι χαιρετούν ο ένας τον άλλον. «Πρώτη φορά ζούμε τη Μύκονο καλοκαίρι. Κάνουμε διακοπές» λέει στο «Βήμα» η Χριστίνα. Τη συναντήσαμε την Τρίτη στο προαύλιο της εκκλησίας της Αγίας Κυριακής, στα Ματογιάννια. Εχει έρθει με τα παιδιά της για να ανάψει ένα κερί στη γιορτή της αγίας. «Το ξέρουμε ότι τον χειμώνα θα έχουμε πρόβλημα αλλά εμείς που έχουμε μικρά παιδιά, πρώτη φορά απολαμβάνουμε το νησί μας μαζί τους καλοκαίρι».
Κανονικά, η Χριστίνα θα δούλευε μαγείρισσα, όπως κάθε χρονιά, αλλά το εστιατόριο όπου εργαζόταν δεν άνοιξε εφέτος. Γέννημα-θρέμμα του νησιού, έχει ακίνητα που τα νοικιάζει με τη σεζόν. Εφέτος έριξε τις τιμές. «Δεν τις έχουν ρίξει όλοι. Εμείς οι Μυκονιάτες το είχαμε παρακάνει, έχουμε ξεπουλήσει το νησί. Η μισή Μύκονος είναι Παρίσι και η άλλη μισή Βουλγαρία».
Είναι διχασμένη: την ανησυχεί το άμεσο μέλλον με τις οικονομικές δυσκολίες αλλά απολαμβάνει το παρόν με τους πιο αργούς ρυθμούς. Την εξοργίζει που φορολογείται το ίδιο «με τον άλλον που έχει την ξενοδοχειάρα». Αλλά διατηρεί την αισιοδοξία της. «Δεν χάνεται η Μύκονος, ούτε η Σαντορίνη» λέει.
Αδειες ξαπλώστρες στην Ψαρού
Στον Πλατύ Γιαλό, στην Ψαρού, άδειες ξαπλώστρες, ενώ πέρυσι τον Ιούλιο θα ήταν αδύνατο να βρει κανείς να καθίσει. Στο Καλό Λιβάδι το μπιτς μπαρ είναι κλειστό. Λειτουργούν μόνο οι ξαπλώστρες με τιμές χαμηλές για Μύκονο, 30 ευρώ το σετ. Στην Παράγκα, ο Σκορπιός άνοιξε το περασμένο Σαββατοκύριακο. Η πολύμηνη σεζόν θα συρρικνωθεί σε έναν μήνα, τον Αύγουστο.
«Εχουμε το 20% του κόσμου σε σχέση με πέρυσι. Αν τον Αύγουστο πιάσουμε το 40% του περυσινού, θα είμαι ευχαριστημένος. Αλλά φοβάμαι ότι δεν θα το πιάσουμε. Είμαι ρεαλιστής» λέει ιδιοκτήτης μπαρ στη Βενετία. Ο ήλιος κοντεύει να δύσει και τα περισσότερα τραπέζια παραμένουν άδεια. Οι τιμές είναι 25% χαμηλότερες από πέρυσι, έχουν φθάσει τις αθηναϊκές. Προσβλέπει στους Αθηναίους που έρχονται τα Σαββατοκύριακα.
«Τον Μάιο, τον Ιούνιο και τον Ιούλιο δεν είχα ούτε μία κράτηση. Από αυτούς τους μήνες έβγαζα το 65%-70% των εσόδων μου» λέει η Ελενα Μουρίκη που δραστηριοποιείται επιχειρηματικά στο νησί τα τελευταία χρόνια. «Τις κρατήσεις του Αυγούστου τις είχα πριν από το lockdown». Επειδή είναι από Ευρωπαίους, πιθανολογεί ότι δεν θα τις ακυρώσουν.
Σχεδόν όλοι οι Αθηναίοι που έχουν βίλες στη Μύκονο, τα τελευταία χρόνια τις νοίκιαζαν λόγω υψηλών τιμών και ζήτησης. Εφέτος τις χαίρονται με τις παρέες τους, όπως παλιά. «Χρόνια είχα να ακούσω πολιτική συζήτηση από το διπλανό σπίτι».
Οι ψαράδες πιάνουν ψάρια. Ο μυκονιάτης παππούς που μικρός έκανε βουτιές από τον μόλο του Ορνού αλλά πέρυσι που πήγε με τα εγγόνια του δεν κατάφερε να περάσει λόγω face control, είναι απίθανο να «φάει πόρτα» εφέτος.
Στη Μύκονο υπάρχει «λίπος». Αλλά όσοι έχουν ξανοιχτεί, έχουν πάρει δάνεια, φοβούνται ότι θα χάσουν τις επιχειρήσεις τους, ότι θα αναγκαστούν να τις πουλήσουν φθηνά σε ξένους. Οι οικοδομικές εργασίες συνεχίζονται καταμεσής στην τουριστική σεζόν – επειδή δεν πρόλαβαν να τελειώσουν λόγω lockdown ή για να ολοκληρωθούν με την άνεσή τους για το 2021;
Οσοι έχουν έρθει στη Μύκονο για να εργαστούν μπορεί να μην έχουν βρει δουλειά, αλλά βρίσκουν πιο ανθρώπινες συνθήκες. Δεν στοιβάζονται σε κοντέινερ, όπως τα τελευταία χρόνια που και το παραμικρό ακίνητο ήταν υπερβολικά ακριβό για να νοικιαστεί για το «χαμηλό προσωπικό» μιας επιχείρησης.
Στην Ανω Μερά, στην πλατεία, ιδιοκτήτης εστιατορίου δείχνει τα γεμάτα τραπέζια του με υπερηφάνεια. «Εχω περισσότερο κόσμο από πέρυσι» λέει. Εχει όμως λιγότερο ανταγωνισμό. Κοιτάζει την κλειστή ταβέρνα δίπλα. «Ηταν να ανοίξει σήμερα. Δεν ξέρω τι έγινε» λέει.
«Το νησί είναι… ανθρώπινο»
Είναι πάρα πολλά τα καταστήματα, εστιατόρια και ξενοδοχεία, ακόμη και εμβληματικά, που παραμένουν κλειστά. Ορισμένοι επιλέγουν να περιορίσουν τη χασούρα: συνεχίζουν να πληρώνουν το εξωφρενικό ενοίκιο στα Ματογιάννια αλλά μένουν κλειστοί για να γλιτώσουν μισθούς και διαμονή υπαλλήλων.
Αλλοι ανοίγουν τώρα: ασπρίζουν έξω από την επιχείρησή τους – δουλειά που κάθε χρόνο γινόταν το Πάσχα, όχι μέσα Ιουλίου. Τα φέρι μποτ δένουν στο λιμάνι και σαλπάρουν σχεδόν αμέσως: ο κόσμος και τα αυτοκίνητα που αποβιβάζονται είναι λιγοστά. Οι κρουαζιέρες δεν έχουν ξεκινήσει.
Η κυρία Μουρίκη, επιχειρηματίας, δηλώνει διχασμένη: «Οικονομικά, δεν ξέρω πώς θα ζήσω τον χειμώνα, αλλά και δεν μπορώ να μην αναγνωρίσω πόσο πιο ανθρώπινο είναι το νησί, πόσο πιο ήρεμοι οι άνθρωποι». Στα πάρκινγκ της χώρας υπάρχουν άφθονες θέσεις, οι δρόμοι που οδηγούν εκεί χωρίς μποτιλιάρισμα.
«Μακάρι να μην είχαμε τόσο πολλή ανάγκη τον τουρισμό, να είχαμε την πολυτέλεια να ξαναγίνουν έτσι τα νησιά. Οταν αγαπάς έναν τόπο, δεν μπορείς να μη δεις πόσο πιο κανονικά είναι όλα όταν δεν είσαι συνεχώς στην πίεση».