Η πρόσφατη ανακοίνωση της Ιπποδρομίες ΑΕ, τη θυγατρική του ΟΠΑΠ στην οποία έχει παραχωρηθεί το ιπποδρομιακό στοίχημα, ότι προχωρά στη μείωση κατά 60% των επάθλων για τις Ιπποδρομίες, ίσως δεν έτυχε μεγάλης δημοσιότητας. Όμως, αποτελεί μια ακόμη στιγμή σε μια διελκυστίνδα γύρω από τον Ιππόδρομο, που ορίζοντα έχει το ενδεχόμενο να έχουμε μια ιδιωτικοποίηση οι όροι της οποίας θα αναθεωρηθούν έτσι που τελικά να γίνει μικρότερο το οικονομικό όφελος για το δημόσιο.
Ο κίνδυνος παραπέρα συρρίκνωσης
Παρότι η συγκεκριμένη μείωση των επάθλων είναι μέσα στα όρια που επιτρέπει η σύμβαση και δικαιολογήθηκε με βάση την υποχώρηση του στοιχήματος λόγω των περιορισμών που επιβλήθηκαν για την αντιμετώπιση της πανδημίας του νέου κοροναϊού, εντούτοις δεν είναι λίγοι που βλέπουν στην κίνηση αυτή και ένα χαρακτήρα μεθόδευσης.
Ο λόγος είναι ότι με τη μείωση των επάθλων, όπως και με τη μείωση των ιπποδρομιών, μειώνεται και το ενδιαφέρον ανθρώπων να επενδύσουν στον Ιππόδρομο, δηλαδή να συντηρούν δρόμωνες ίππους. Υποτίθεται δε ότι η θέσπιση μέχρι πρότινος επάθλων υπερδιπλάσιων των προβλεπόμενων από τη Σύμβαση Παραχώρησης, είχε γίνει ακριβώς ώστε να υπάρχει αυξημένο ενδιαφέρον και να προσελκυστούν ιδιοκτήτες αλόγων.
Όμως, εάν τα άλογα πέσουν κάτω από ένα αριθμητικό όριο, τότε δεν υπάρχουν οι ίδιες υποχρεώσεις ως προς τη διενέργεια ιπποδρομιών. Ειδικότερα, με βάση τη σύμβαση παραχώρησης, εάν ο συνολικός αριθμός των αλόγων που αγωνίζονται πέσει κάτω από τα 300, τότε δεν ισχύει ο ελάχιστος αριθμός ιπποδρομιών ανά τρίμηνο που ορίζει η Σύμβαση Παραχώρησης. Δηλαδή, από ένα σημείο και μετά διαμορφώνεται ένας φαύλος κύκλος που οδηγεί σε ακόμη μεγαλύτερη συρρίκνωση του Ιπποδρόμου.
Η πίεση για τροποποίηση της Σύμβασης Παραχώρησης
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι και αυτή η προσπάθεια αποτελεί μια άσκηση πίεσης από την Ιπποδρομίες ΑΕ για να ενεργοποιηθούν οι ευνοϊκές ρυθμίσεις τις οποίες ψήφισε η προηγούμενη κυβέρνηση. Άλλωστε, το ζήτημα αυτό επικαλείται ρητά και η Ιπποδρομίες ΑΕ στην ανακοίνωσή της για τη μείωση των επάθλων: «Ταυτόχρονα, όμως, δεν έχουν ενεργοποιηθεί και μάλιστα κωλύεται τουναντίον η ενεργοποίηση ουσιωδών προβλέψεων του ν. 4608/2019, που θα συνέβαλαν στη συνολικότερη ενίσχυση της βιωσιμότητας της ελληνικής ιπποδρομιακής δραστηριότητας, ενόψει εκδοθεισών αποφάσεων του Ελεγκτικού Συνεδρίου.»
Ποιες, όμως είναι οι προβλέψεις αυτές, η ενεργοποίηση των οποίων «κωλύεται» κατά την Ιπποδρομίες ΑΕ;
Στην πραγματικότητα πρόκειται για ρυθμίσεις που εάν εφαρμοστούν θα οδηγήσουν στο παράδοξο το συνολικό οικονομικό όφελος του δημοσίου από μια ιδιωτικοποίηση να μειωθεί. Τις συγκεκριμένες ρυθμίσεις είχε περάσει, με τροπολογία, η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα τον Απρίλιο του 2019 στο Ν. 4608/2019 για την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα. Με τις ρυθμίσεις αυτές τροποποιούνται σημαντικές πλευρές της Σύμβασης Παραχώρησης.
Πρώτον, δίνεται η δυνατότητα στην Ιπποδρομίες ΑΕ ουσιαστικά να συγχωνευτεί με την ΟΠΑΠ ΑΕ, ως μητρική εταιρεία, κάτι που ρητά δεν προβλεπόταν στην αρχική σύμβαση παραχώρησης. Το σημείο αυτό έχει μεγάλη σημασία, γιατί εάν συγχωνευτεί η ζημιογόνα Ιπποδρομίες ΑΕ με την κερδοφόρο ΟΠΑΠ ΑΕ, τότε η τελευταία θα έχει εξοικονόμηση φόρων, ενώ το δημόσιο θα έχει μικρότερα φορολογικά έσοδα.
Δεύτερον, δίνεται η δυνατότητα να γίνει αναδιαπραγμάτευση του βασικού μισθώματος, δηλαδή του ποσού που καταβάλλει η Ιπποδρομίες ΑΕ στο ελληνικό δημόσιο για τη χρήση των εγκαταστάσεων στο Μαρκόπουλο. Και εδώ μιλάμε πάλι για μείωση των ποσών που θα εισπράξει το δημόσιο.
Τρίτον, δίνεται η δυνατότητα οι όποιες δαπάνες συντήρησης και βελτίωσης του ακινήτου να συμψηφίζονται με το βασικό μίσθωμα έως και το 60%. Άρα άλλη μια δυνατότητα μείωσης του τιμήματος που εισπράττει το δημόσιο.
Επιπλέον των αλλαγών που έγιναν στη Σύμβαση Παραχώρησης με την ίδια τροπολογία άλλαξαν και οι επιτρεπόμενες χρήσης γης στο ακίνητο του Νέου Ιπποδρόμου Αθηνών. Πλέον δίνεται η δυνατότητα χρήσεων τουρισμού-αναψυχής (πλην Καζίνο), αθλητικών εγκαταστάσεων, όπως οι πίστες αυτοκινήτων και μοτοσυκλετών. Αυτό δίνει τη δυνατότητα αξιοποίησης του ακινήτου παραπέρα και μάλιστα σε αποσύνδεση και από την ανάπτυξη του Ιπποδρόμου.
Το ζήτημα είναι ότι μια τέτοια αλλαγή στις χρήσεις γης δεν έγινε π.χ. πριν την ιδιωτικοποίηση του Ιπποδρόμου (οπότε θα μπορούσε να θεωρηθεί και ως επιπλέον κίνητρο για προσέλκυση επενδύσεων και για αύξηση του τιμήματος), αλλά μετά, με με αποτέλεσμα απλώς να ενισχύεται το όφελος του ιδιώτη παραχωρησιούχου.
Συνολικότερα εκτιμάται ότι πρόκειται για ρυθμίσεις που ευνοούν ιδιαίτερα την Ιπποδρομίες ΑΕ (και την ΟΠΑΠ ΑΕ), μειώνουν το συνολικό τίμημα που καταβάλλεται στο Δημόσιο και δεν δεσμεύουν ουσιαστικά σε μια κατεύθυνση ανάπτυξης του Ιπποδρόμου.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι συγκεκριμένες ρυθμίσεις είχαν τύχει σφοδρής κριτικής από την τότε αντιπολίτευση.
Τα προβλήματα με την εφαρμογή των ρυθμίσεων
Οι ευνοϊκές ρυθμίσεις δεν έχουν ακόμη υλοποιηθεί. Στις 23/07/2019 υπογράφηκε ανάμεσα στο ΤΑΙΠΕΔ και την εταιρεία «Συμφωνητικό Τροποποίησης της Σύμβασης Παραχώρησης για τη χορήγηση αποκλειστικού δικαιώματος οργάνωσης και διεξαγωγής αμοιβαίου ιπποδρομιακού στοιχήματος στην Ελλάδα για περίοδο είκοσι ετών». Η υπογραφή αυτή ήταν σε εφαρμογή του νόμου που είχε ήδη τροποποιήσει τους όρους της σύμβασης. Όμως, τέθηκε το ερώτημα εάν αυτή τροποποίηση της σύμβασης προϋποθέτει τον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Τελικά το Ελεγκτικό Συνέδριο έκρινε ότι όντως υπάγεται η τροποποιητική σύμβαση σε προληπτικό έλεγχο.
Αυτό σημαίνει ότι αυτή τη στιγμή δεν έχει προχωρήσει η τροποποίηση της σύμβασης, ενώ δεν έχει εγκριθεί και η συγχώνευση ανάμεσα στην Ιπποδρομίες ΑΕ και την μητρική ΟΠΑΠ ΑΕ. Έχει γίνει η πώληση των μετοχών της Ιπποδρομίες ΑΕ στην ΟΠΑΠ ΑΕ και δεν έχει εγκριθεί η συγχώνευση της ΟΠΑΠ ΑΕ με την 100% θυγατρική της πλέον Ιπποδρομίες ΑΕ.
Άσκηση πίεσης για να υλοποιηθούν οι ρυθμίσεις;
Η ίδια η Ιπποδρομίες ΑΕ κατ’ επανάληψη έχει υποστηρίξει ότι προσπαθεί να αναπτύξει τον Ιππόδρομο και οι επιλογές της είναι αναγκαστικές.
Όμως, ορισμένοι υποστηρίζουν ότι ουσιαστικά οι πρακτικές της παραπέμπουν σε μια μεθόδευση για την άσκηση πίεσης ώστε να «ξεμπλοκάρουν» οι σχετικές ρυθμίσεις που ευνοούν οικονομικά τελικά τη μητρική ΟΠΑΠ ΑΕ. Σύμφωνα με αυτή την άποψη η μείωση επάθλων, η αποθάρρυνση ιδιοκτητών να προσθέσουν άλογα, η μείωση του αριθμού των αλόγων και η μείωση του αριθμού των ιπποδρομιών, συνολικά η διακινδύνευση της λειτουργίας του Ιπποδρόμου λειτουργούν ως άσκηση πίεσης, ώστε να υλοποιηθούν οι ρυθμίσεις στο όνομα του να μην κλείσει ο Ιππόδρομος.
Ορισμένοι μάλιστα υπενθυμίζουν την παρατεταμένη αναστολή των Ιπποδρομιών μέχρι την ψήφιση του νόμου για τον Επαγγελματικό Αθλητισμό, τον Μάρτιο του 2019. Με τον συγκεκριμένο νόμο άλλαξε το καθεστώς της Φιλίππου Ενώσεως Ελλάδας, του ΝΠΔΔ στο οποίο συμμετέχουν ιδιοκτήτες αλόγων αλλά και εκπρόσωποι του δημοσίου και το οποίο έχει την ευθύνη για την διεξαγωγή των αγώνων, την τήρηση των κανόνων και το έλεγχο doping. Όταν τελικά ψηφίστηκε ο νόμος ενισχύθηκε η παρουσία των εκπροσώπων της Ιπποδρομίες ΑΕ στο ΔΣ της Φιλίππου Ενώσεως Ελλάδας.
