Η ελληνίδα τραγουδίστρια φλαμένκο Yota Baron, παρόλο που ζει τα τελευταία χρόνια στην Ολλανδία, δραστηριοποιείται και στην Ελλάδα και διοργανώνει τα τελευταία χρόνια το Hola Flamenco Festival, το οποίο θα πραγματοποιηθεί φέτος στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης την 1η Αυγούστου με κάθε σεβασμό στους κανόνες ασφαλείας που έχει επιβάλλει η πανδημία. Μιλήσαμε μαζί της και μας εξήγησε τι την έχει γοητεύσει στην κουλτούρα της Ανδαλουσίας και ποιους καλλιτέχνες θα απολαύσουν σε λίγες ημέρες οι έλληνες ακόλουθοι του φλαμένκο.
Τι σας γοήτευσε στο φλαμένκο και ασχολείστε τόσο ενεργά με αυτό; Στο φλαμένκο με τράβηξε αμέσως η σύνδεση του τραγουδιού με τον χορό. Ολοι νομίζουμε στην αρχή πως το φλαμένκο είναι μόνο ο χορός, έτσι κι εγώ, μόλις το είδα πρώτη φορά αμέσως έψαξα στην Αθήνα μια σχολή για να μάθω να χορεύω. Ήμουν αρκετά τυχερή και είχα καλούς δασκάλους που μου έδωσαν να καταλάβω πως το φλαμένκο, πέρα από χορός, είναι ολόκληρη κουλτούρα, είναι το τραγούδι, η κιθάρα και ο τρόπος που συνδέονται. Έχοντας περάσει αρκετά χρόνια σπουδάζοντας βυζαντινή μουσική, όταν ξεκίνησα να μελετώ το φλαμένκο τραγούδι, βρήκα πάρα πολλά κοινά με το βυζαντινό τραγούδι, πράγμα που έκανε σχετικά ευκολότερη την κατανόησή του. Αλλά εκείνο που με γοήτευσε κι εξακολουθεί να με γοητεύει όταν τραγουδάω είναι η «έκρηξη» που συμβαίνει όταν καταφέρνουμε να γίνουμε ένα ο/η χορευτής/τρια, ο κιθαρίστας κι εγώ (το ντουέντε που θα έλεγε και ο Λόρκα). Ως παραγωγός χαίρομαι με τα χαμόγελα και τη χαρά που εισπράττω από το κοινό και τους συμμετέχοντες.
Γιατί αποφασίσατε τα τελευταία χρόνια να διοργανώσετε αυτά τα φεστιβάλ στην Αθήνα;
Η Αθήνα είναι το μέρος όπου πέρασα τα τελευταία 20 χρόνια της ζωής μου. Εδώ γνωρίστηκα με όλους τους φλαμένκο καλλιτέχνες της χώρας μας, εδώ ζυμώθηκα, δούλεψα και έκανα φίλους. Μολονότι έχω μετακομίσει στο Άμστερνταμ, είμαι με το ένα πόδι στην Αθήνα πάντα. Την αγαπώ την Αθήνα και παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει τα τελευταία χρόνια έχει ένα κοινό ιδιαίτερα θερμό και εγκάρδιο. Αυτό δεν το συναντάς εύκολα στο εξωτερικό. Το Hola Flamenco Festival στην πρώτη του διοργάνωση ξεκίνησε ως προσωπική μου ανάγκη να αποχαιρετήσω πριν μετακομίσω στην Ολλανδία όλους αυτούς τους απίστευτους καλλιτέχνες με τους οποίους δούλεψα τόσα χρόνια. Ήταν κάτι πολύ ιδιαίτερο. Τώρα, 4 χρόνια μετά, το φεστιβάλ έχει μεταμορφωθεί και κάθε χρόνο το παρουσιάζουμε σε άλλες εκδοχές, έχοντας όμως ως άξονα τη σύνδεση του φλαμένκο με άλλα είδη μουσικής από καλλιτέχνες που ζουν στην Ελλάδα ή και από καλλιτέχνες που έρχονται από το εξωτερικό. Οσοι έχουν να προτείνουν κάτι διαφορετικό από το κλασικό φλαμένκο είναι καλοδεχούμενοι. Γι’αυτό εξάλλου το ονομάσαμε και Hola (όλα) Flamenco.
Πόσο δύσκολο ήταν να φτιαχτεί φέτος μια εκδοχή προσαρμοσμένη στις απαιτήσεις της πανδημίας; Οι δυσκολίες που βιώνουμε είναι αρκετές. Το είδαμε σαν μια πρόκληση και είπαμε «προχωράμε». Αρχικά, το φεστιβάλ ήταν προγραμματισμένο για τις 4/7 και θα πραγματοποιούνταν στο θέατρο Δόρα Στράτου. Δυστυχώς ακυρώθηκε όλη η δουλειά μας για εκείνη την εκδοχή. Έπρεπε να βρούμε έναν χώρο που να αερίζεται επαρκώς και να βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας. Ευτυχώς σταθήκαμε τυχεροί που το Ιmpact Ηub, που διαχειρίζεται τη Δημοτική Αγορά Κυψέλης, δέχτηκε να κάνουμε εκεί τη διοργάνωση. Μια άλλη σοβαρή πρόκληση που έπρεπε να αντιμετωπίσουμε ήταν ο ανασχεδιασμός του προγράμματος μια και οι περισσότεροι καλλιτέχνες δεν ήταν διαθέσιμοι για τις νέες ημερομηνίες αλλά και η ανασύνταξη της ομάδας παραγωγής για τον ίδιο λόγο. Παρακολουθήσαμε όλοι στην ομάδα σεμινάρια διεθνών φορέων και θα βάλουμε τα δυνατά μας να τηρηθούν όλοι οι κανόνες υγιεινής και ασφάλειας.
Πείτε μας λίγα λόγια παραπάνω για το φετινό πρόγραμμα και τους καλλιτέχνες που θα συμμετάσχουν; Έχουμε τη χαρά να έχουμε κοντά μας τον φλαμένκο κιθαρίστα Ματέο Οσκαρ, με τον οποίο συνεργαζόμαστε στην Ολλανδία. Θα δούμε χορό από τις εκπληκτικές χορεύτριες Γεωργία Ξανθάκη και Στεφανία Μαρία Σιδέρη που μαθήτευσαν στην Ισπανία (η Γεωργία ακόμα ζει στη Σεβίλλη), θα παρουσιαστεί ένα πολύ ιδιαίτερο σόλο πάνω σε ένα ρεμπέτικο κομμάτι από τη χορεύτρια Βίκη Σκορδαλή. Τη χορογραφία από τον σπουδαίο χιλιανό χορευτή Γκαμπριέλ Αραγού που θα σηματοδοτούσε την έναρξη του φετινού μας φεστιβάλ στο Δόρα Στράτου θα την απολαύσουμε σε βίντεο. Το φινάλε θα δοθεί με τη μοναδική ελληνική τσιγγάνικη μπάντα Sam Roma. Θα είναι μια όμορφη γιορτή.
Πως θα περιγράφατε την κουλτούρα της Ανδαλουσίας σε κάποιον που δεν γνωρίζει τίποτα για αυτή; Πρόκειται για έναν άλλο κόσμο. Υπάρχουν βέβαια τα βασικά χαρακτηριστικά της Μεσογείου: εξωστρέφεια, κοινωνικότητα, όρεξη για γιορτή παντού και πάντα και ιδιαίτερα στενή σχέση με το φαγητό και τον ήλιο. Ειδικά για τη φλαμένκο κουλτούρα θα πω πως εμείς οι Έλληνες την έχουμε μέσα μας, με άλλη μορφή. Πείτε το ρεμπέτικο, πείτε το λαϊκή-παραδοσιακή μουσική, πείτε το ζωή στους κάμπους και τις θάλασσες… Εχουμε πολλά κοινά. Το φλαμένκο, όπως και η παραδοσιακή ελληνική μουσική, βασίζεται στην επικοινωνία των χορευτών με τους μουσικούς και τραγουδιστές. Η αίσθηση της ομαδικής προσπάθειας είναι πολύ έντονη.Ίσως ένας σημαντικός παράγοντας που διαφοροποιεί λίγο το φλαμένκο από άλλες παρόμοιες κουλτούρες της Μεσογείου και των Βαλκανίων να είναι η δημιουργικότητα των τσιγγάνων που έφτιαξαν από το μηδέν αυτό που σήμερα λέμε φλαμένκο, βασισμένοι στην υπάρχουσα μουσική και κοινωνική παράδοση της Ανδαλουσίας. Με λίγα λόγια, πρόκειται για έναν κόσμο που σε ελευθερώνει, εκφράζει τη χαρά της ζωής και τον βαθύ πόνο, άλλοτε με δύναμη, άλλοτε με γέλιο, άλλοτε με ρομαντισμό αλλά πάντα με ειλικρίνεια.
Πως ήταν οι τελευταίοι μήνες στην Ολλανδία; Ήταν σοκαριστικό που όλα έκλεισαν τόσο απότομα σε μια πόλη που έσφυζε από κόσμο. Οι Ολλανδοί είναι ένας λαός που αγαπάει τους τύπους και τα όρια. Γι’αυτό μεγάλη μερίδα του πληθυσμού συμμορφώθηκε πολύ γρήγορα, μετά το πρώτο σοκ. Φυσικά υπήρξαν κι εξαιρέσεις. Το σύστημα υγείας δούλεψε και μπόρεσε να ανταπεξέλθει, αλλά λόγω του ότι η νοσηλεία κοστίζει πολύ ακριβά, ο περισσότερος κόσμος προσπάθησε να μην πάει σε νοσοκομείο, οπότε γι’αυτό δεν υπήρξε η πολύ μεγάλη προσέλευση που φοβόντουσαν. Υπάρχει περίπτωση να περάσεις την αρρώστια στο σπίτι σου, με παρακεταμόλη, χωρίς να ξέρεις τι ήταν αυτό που πέρασες. Μου είχε συμβεί το 2018 να περάσω τον Η1Ν1 μόνη στο σπίτι επειδή το ασθενοφόρο δεν δεχόταν να έρθει να με πάρει. Είναι λίγο σκληρό το σύστημα. Από την άλλη η οικονομία φυσικά κατέρρευσε, πολλοί έμειναν χωρίς δουλειά, πολλά μαγαζιά και ξενοδοχεία έκλεισαν, αλλά υπήρξε άμεση οικονομική υποστήριξη προς όλους μας – σε άλλους λιγότερο, σε άλλους περισσότερο – και ήταν σταθερή. Αυτή τη στιγμή έχουν αρχίσει δειλά δειλά να ξαναγίνονται παραστάσεις για μικρά κοινά, πολλά γίνονται online, τα μαγαζιά έχουν ανοίξει κανονικά αλλά με μικρότερη χωρητικότητα σε κόσμο, δεν επιτρέπεται πουθενά η είσοδος αν δεν καθαρίσεις τα χέρια με το αντισηπτικό που υπάρχει στην είσοδο, τηρούνται οι αποστάσεις και φοράμε μάσκα όταν είμαστε έξω.
https://www.eventbrite.com/e/hola-flamenco-festival-2020-pocket-edition-tickets-98868025927
