Καθώς διανύουμε τον τέταρτο μήνα από την εμφάνιση του πρώτου κρούσματος κορωνοϊού στην Ελλάδα, η κυβέρνηση είναι πλέον σε θέση να εκτιμήσει πόσο μας κόστισε η πανδημία και να προετοιμαστεί για το δύσκολο φθινόπωρο που έρχεται, ύστερα από αυτό το παράξενο καλοκαίρι που ζούμε.
Μέχρι σήμερα από τον κρατικό προϋπολογισμό έχουν διατεθεί 20,2 δισ. ευρώ – ζεστό χρήμα και εγγυήσεις για δανεισμό επιχειρήσεων -, αλλά όπως όλα δείχνουν ούτε αυτό το τεράστιο ποσό δεν φτάνει για να αναχαιτίσει το «τσουνάμι» των επιπτώσεων της πανδημίας στην οικονομία.
Η τελευταία εκτίμηση είναι ότι εφέτος η ύφεση στην Ελλάδα θα αγγίξει το 9%, καθώς το μεγαλύτερο πλήγμα δέχεται ο ευρωπαϊκός Νότος. Οπως εκτιμά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, υπάρχουν και χειρότερα: η Ιταλία με υποχώρηση του ΑΕΠ 11,2%, η Ισπανία με 10,9%, η Γαλλία με 10,6%, η Πορτογαλία με 9,8%, καθώς όλες αυτές οι χώρες στηρίζονται στον τουρισμό.
Αναζητούν μια «γέφυρα»
Για το 2021 προβλέπεται ότι η ελληνική οικονομία θα ανακάμψει με ρυθμό 6%, αλλά η κυβέρνηση θα πρέπει να βρει λύσεις για τα ελλείμματα που θα δημιουργήσουν η εφετινή ύφεση, η υποχώρηση των εισοδημάτων και η αυξημένη ανεργία.
Με αυτά τα δεδομένα η κυβέρνηση, ο υπουργός των Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας και ο υφυπουργός υπεύθυνος του προϋπολογισμού Θόδωρος Σκυλακάκης μετρούν τις ανάγκες και αναζητούν μια «γέφυρα» που θα καλύψει το χάσμα που άνοιξε στην οικονομία η πανδημία για να περάσουμε από το 2020 στο 2022.
Μόνο έτσι η διαδρομή από την ανάπτυξη και τα πρωτογενή πλεονάσματα (όπως περίμεναν όλοι προτού ξεσπάσει η πανδημία) στην ύφεση και στα ελλείματα και η επιστροφή σε ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς ύστερα από δύο χρόνια, δεν θα αφήσουν θύματα στην κοινωνία – κλειστές επιχειρήσεις και χιλιάδες ανέργους.
Πλήγμα για το ασφαλιστικό
Στην Ελλάδα το μεγάλο κενό, εκτός από την κάμψη των φορολογικών εσόδων κατά 1 δισ. ευρώ περίπου κάθε μήνα της καραντίνας, εστιάζεται στο ασφαλιστικό σύστημα, το οποίο παράλληλα με την αύξηση της ανεργίας, άρα μείωσης των εσόδων, αντιμετωπίζει δομικά προβλήματα όπως είναι:
– η καταβολή των αναδρομικών στις συντάξεις (υπολογίζεται σε 3,9 δισ. ευρώ από την αναμενόμενη απόφαση του ΣτΕ),
– η απονομή οριστικών συντάξεων σε 290.000 ασφαλισμένους που έχουν υποβάλει τα χαρτιά συνταξιοδότησης και περιμένουν.
«Πήγαμε καλύτερα απ’ ό,τι περιμέναμε»
Ο κ. Σταϊκούρας σημειώνει ότι μέχρι τώρα το Δημόσιο έχει καλύψει άνετα τις χρηματοδοτικές του ανάγκες με δανεισμό, και μάλιστα σημειώνει πως «πήγαμε καλύτερα απ’ ό,τι περιμέναμε», όπως δείχνει η μεγάλη πτώση στις αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων και τα μηδενικά επιτόκια δανεισμού με έντοκα γραμμάτια.
Σημειώνει ότι η πραγματική οικονομία, που έχει δεχθεί ισχυρό πλήγμα, στηρίζεται με χρήματα του Δημοσίου και ευρωπαϊκούς πόρους, αλλά το μεγάλο ερώτημα είναι:
«Πόσο μπορεί να διαρκέσει αυτό;».
Αυτό είναι το ζήτημα που συζητά το οικονομικό επιτελείο με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς παραθέτοντας όλα τα στοιχεία για την πορεία της οικονομίας που αναδεικνύουν την ανάγκη λήψης μέτρων για τη στήριξη κλάδων και εργαζομένων έτσι ώστε η οικονομία να ανακάμψει το ταχύτερο δυνατόν.
Κλειδί για την ανάκαμψη είναι η μείωση της φορολογίας και των ασφαλιστικών εισφορών όχι μόνο στις τουριστικές επιχειρήσεις που έχουν πληγεί αλλά και στη μεταποίηση και στις εξαγωγικές επιχειρήσεις στις οποίες θα στηριχθεί η προσπάθεια ανάκαμψης και αύξησης της απασχόλησης τα επόμενα χρόνια.
«Αμεση δράση» ζήτησε ο Τζεντιλόνι
Την πραγματική διάσταση του προβλήματος της ευρωπαϊκής οικονομίας έδωσε ο Πάολο Τζεντιλόνι, ο επίτροπος Οικονομίας, ο οποίος τάχθηκε υπέρ της «άμεσης δράσης», δηλαδή της λειτουργίας του Ταμείου Ανάκαμψης της ΕΕ που πρόκειται να αποφασιστεί στη Σύνοδο Κορυφής.
Ο κ. Τζεντιλόνι δήλωσε: «Ο κορωνοϊός έχει ήδη κοστίσει τη ζωή σε μισό εκατομμύριο και πλέον ανθρώπους σε όλον τον κόσμο, αριθμός που εξακολουθεί να αυξάνεται καθημερινά – σε ορισμένα μέρη του κόσμου με ανησυχητικό ρυθμό. Οι προβλέψεις δείχνουν τις καταστροφικές οικονομικές επιπτώσεις αυτής της πανδημίας.
Η πολιτική απάντηση, σε ολόκληρη την Ευρώπη, συνέβαλε στον μετριασμό των επιπτώσεων για τους πολίτες, ωστόσο οι αποκλίσεις, η ανισότητα και η ανασφάλεια αυξάνονται. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι τόσο σημαντικό να επιτευχθεί ταχεία συμφωνία επί του σχεδίου ανάκαμψης που πρότεινε η Επιτροπή, ώστε να εισρεύσουν νέα εμπιστοσύνη και νέα χρηματοδότηση στις οικονομίες μας σε αυτή την κρίσιμη στιγμή».
Με αυτή τη θέση συντάσσεται και η ελληνική κυβέρνηση, η οποία εκτιμά ότι οι διαστάσεις και η διάρκεια της πανδημίας παραμένουν, ακόμη, κατ’ ουσίαν άγνωστες.
«Παγώνουν» οι δόσεις ως το τέλος του 2020
Στην παράταση των μέτρων αναστολής ενήμερων δανειοληπτών που πλήττονται από την κρίση έως και το τέλος του 2020 προχωρούν οι τράπεζες.
Τα φυσικά πρόσωπα θα έχουν τη δυνατότητα να μην πληρώνουν δόσεις, ενώ οι επιχειρήσεις μπορούν να καταβάλλουν μόνο τόκους. Ειδικά για τις τελευταίες είναι σε ισχύ πρόγραμμα επιδότησης τόκων του υπουργείου Οικονομικών, το οποίο παρατάθηκε έως και το τέλος Οκτωβρίου. Οι διευκολύνσεις δεν παρέχονται δωρεάν καθώς σε όλο το διάστημα της περιόδου χάριτος οι τόκοι συνεχίζουν να τρέχουν.
