Εναν γρίφο χωρίς εύκολη λύση αντιμετωπίζει η κυβέρνηση, η οποία καλείται να διασφαλίσει ότι το ζωτικής σημασίας για την οικονομία άνοιγμα του τουρισμού δεν θα ανατρέψει τις καλές μας επιδόσεις στο θέμα της πανδημίας. Η διεθνής συγκυρία δεν είναι ευνοϊκή: η επέλαση του ιού συνεχίζεται σε ολόκληρο τον πλανήτη, με τις ΗΠΑ, τη Λατινική Αμερική, την Ινδία, τη Ρωσία να πλήττονται σημαντικά.
Ο ελληνικός ωστόσο «πονοκέφαλος» προέρχεται από την αύξηση των κρουσμάτων στις χώρες των Βαλκανίων και η επιστημονική κοινότητα κρούει τον κώδωνα του κινδύνου. Την περασμένη εβδομάδα τα αυξημένα κρούσματα στον Προμαχώνα κατέδειξαν ότι ο δειγματοληπτικός έλεγχος δεν αρκεί. Ετσι, από την επόμενη Τρίτη όλοι οι εισερχόμενοι από τον Προμαχώνα θα πρέπει να διαθέτουν αρνητικό τεστ μοριακού ελέγχου για τον ιό, το οποίο θα πρέπει να έχει διενεργηθεί ως και 72 ώρες νωρίτερα. Παράλληλα, προκειμένου να αποφευχθεί η μετάδοση του ιού λόγω συγχρωτισμού κερδίζουν έδαφος οι σκέψεις για φρένο και στα πανηγύρια.
Ανησυχία για τις εστίες στα Βαλκάνια
Τεράστια ανησυχία προκαλεί τόσο στην κυβέρνηση όσο και στην ελληνική επιστημονική κοινότητα η αναζωπύρωση της επιδημίας στις βαλκανικές χώρες, πολύ περισσότερο δε καθώς σε ημερήσια βάση τουλάχιστον τα μισά νέα κρούσματα που καταγράφονται επί ελληνικού εδάφους είναι εισαγόμενα. Συχνά μάλιστα έχουν περάσει τα σύνορα οδικώς. Χαρακτηριστικά είναι τα δεδομένα της Παρασκευής: από τα 60 νέα κρούσματα, τα 40 καταγράφηκαν στις πύλες εισόδου.
Αύξηση του ιικού φορτίου των αστικών λυμάτων
Την ανησυχία του εξέφρασε μιλώντας στο «Βήμα» ο πρύτανης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) κ. Νικόλαος Παπαϊωάννου καθώς η μέτρηση του ιικού φορτίου των αστικών λυμάτων στη συμπρωτεύουσα δείχνει ξεκάθαρα την αυξητική τάση των κρουσμάτων. «Τον Μάιο οι μετρήσεις ήταν μηδενικές. Ωστόσο από τον Ιούνιο και μετά καταγράφουμε μια σταθερή αύξηση, η οποία είναι συμβατή με την παρατηρούμενη αύξηση επιβεβαιωμένων κρουσμάτων. Την Πέμπτη διαπιστώθηκαν 6 νέα κρούσματα στη Θεσσαλονίκη, γεγονός το οποίο φάνηκε στις μετρήσεις».
Αξίζει να σημειωθεί ότι η μέθοδος του ελέγχου αστικών λυμάτων, η οποία εφαρμόζεται από το ΑΠΘ, είναι ιδιαίτερα αξιόπιστη καθώς δεν περιορίζεται στην ανίχνευση του ιού στο υγρό μέρος των λυμάτων, αλλά συμπεριλαμβάνει και το στερεό. «Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνουμε έναν περιβαλλοντικό εξορθολογισμό» δήλωσε ο κ. Παπαϊωάννου και εξήγησε: «Μια ισχυρή βροχόπτωση θα μπορούσε να αλλοιώσει ο αποτέλεσμα, καθώς θα αραίωνε το ιικό φορτίο στα υγρά λύματα. Συνυπολογίζοντας το ιικό φορτίο και στο στερεό μέρος των λυμάτων επιτυγχάνουμε να παίρνουμε την πραγματική εικόνα της παρουσίας του ιού στην πόλη».
«Απαιτείται συνεχής εγρήγορση»
Εξίσου ανήσυχος για την ολοένα αυξανόμενη εισροή κρουσμάτων από τις χώρες της Βαλκανικής εμφανίστηκε μιλώντας στο «Βήμα» και ο πρύτανης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) κ. Αθανάσιος-Μελέτιος Δημόπουλος: «Οι αρχικώς χαμηλοί αριθμοί κρουσμάτων στις χώρες αυτές οφείλονταν στο γεγονός ότι δεν αποτελούν κομβικούς χειμερινούς προορισμούς. Εδόθη λοιπόν μια ψευδής εικόνα ασφάλειας η οποία δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, όπως αποδεικνύεται από τους ελέγχους που γίνονται στα σύνορά μας. Με δεδομένο δε ότι και η παγκόσμια εικόνα της εξάπλωσης του ιού δεν είναι καλή, γίνεται σαφές ότι απαιτείται συνεχής εγρήγορση για τον εντοπισμό και την απομόνωση των κρουσμάτων».
Δυσκολία στην παρασκευή αποτελεσματικού εμβολίου
Η ανησυχία του κ. Δημόπουλου εντείνεται και από το γεγονός ότι τα ποσοστά του ελληνικού πληθυσμού που έχουν ανοσία στον SARS-CoV-2 είναι πολύ χαμηλά, ενώ η όποια ανοσία δεν φαίνεται να είναι μεγάλης διάρκειας: «Από τη μελέτη του πλάσματος υγιών σήμερα ατόμων τα οποία έχουν αναρρώσει από τον ιό διαπιστώνουμε μια ταχεία μείωση των αντισωμάτων εναντίον του» σημείωσε χαρακτηριστικά. Η μελέτη διενεργείται προκειμένου να διερευνηθεί αν η χορήγηση πλάσματος αναρρώσεως σε ασθενείς με βαριά νόσο μπορεί να λειτουργήσει θεραπευτικά και τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά: «Πράγματι, η χορήγηση πλάσματος αναρρώσεως δείχνει ότι μπορεί να είναι θεραπευτική για μια μερίδα ασθενών, και αυτό είναι πολύ θετικό. Μας ανησυχεί ωστόσο η διαπίστωσή μας ότι μέσα σε διάστημα τριών μηνών τα αντισώματα στο πλάσμα του αίματος πρώην ασθενών είναι μειωμένα, καθώς αυτό υποδηλώνει δυσκολία στην παρασκευή ενός αποτελεσματικού εμβολίου».
Αισιοδοξία για τη μη αύξηση των διασωληνωμένων
Μοναδική ίσως ένδειξη αισιοδοξίας στο σημερινό τοπίο στη χώρα είναι το γεγονός ότι η αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων δεν συνοδεύεται από παράλληλη αύξηση στους αριθμούς των διασωληνωμένων ασθενών και των θανάτων. Ο κ. Δημόπουλος εκτιμά ότι αυτό οφείλεται «πιθανότατα στο ότι οι ευάλωτες ομάδες λαμβάνουν τα δέοντα μέτρα προστασίας. Επίσης, μπορεί να μη διαθέτουμε ακόμη ειδική αντι-ιική θεραπεία ενάντια στον ιό, αλλά υπάρχουν θεραπείες όπως η δεξαμεθαζόνη, η ρεμντεσιβίρη, η κολχικίνη, τα πλάσμα αναρρώσεως οι οποίες συμβάλλουν στο να αποτρέπονται οι διασωληνώσεις και εν τέλει οι θάνατοι των ασθενών».