Σωρεία αντιδράσεων από όλο τον κόσμο έχει ξεσηκώσει η απόφαση για μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, για την οποία άνοιξε το δρόμο το τουρκικό ΣτΕ και επικύρωσε με την υπογραφή του λίγα λεπτά αργότερα ο τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Η εν λόγω απόφαση έρχεται να ανατρέψει αυτή του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, τo 1934, όπου στα πλαίσια του εκσυγχρονισμού της Τουρκίας, μετέτρεψε το τέμενος σε μουσείο.

Έτσι λοιπόν, για 86 χρόνια, ο ναός λειτουργούσε ως μουσείο, ενώ πραγματοποιούνταν σε αυτόν πολιτιστικές εκδηλώσεις. Ωστόσο με τη σημερινή απόφαση, μπαίνει οριστικό τέλος στο καθεστώς αυτό και για πρώτη φορά μετά το 1934 θα επιτραπεί η προσευχή των μουσουλμάνων στο εσωτερικό της.

Τούρκοι αξιωματούχοι, προαναγγέλλοντας ουσιαστικά την απόφαση τις τελευταίες ημέρες, ξεκαθάριζαν ότι η Αγία Σοφία θα παραμείνει και τζαμί και μουσείο. Μάλιστα έφερναν ως παράδειγμα την Παναγία των Παρισίων, η οποία λειτουργεί και ως χώρος θρησκευτικής λατρείας και ως μουσείο.

Το αλλάζει όμως με τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί από μουσείο;

Το τουρκικό δίκτυο TRT σπεύδει να απαντήσει σε τρία βασικά ερωτήματα που προκύπτουν, ενώ βρισκόμαστε εν αναμονή του διαγγέλματος Ερντογάν, που αναμένεται να ρίξει φως στα σχέδια του τούρκου προέδρου για την επόμενη μέρα.

Τι θα συμβεί στις χριστιανικές τοιχογραφίες;

Η χριστιανικές τοιχογραφίες παρέμειναν σε μεγάλο βαθμό ανέπαφες, κατά τη μετατροπή της από ναό σε τέμενος το 1453 και παραμένουν εκεί μέχρι σήμερα.

Η αλλαγή της σε τζαμί δεν θα επηρεάσει τις χριστιανικές τοιχογραφίες που αποτελούν μέρος της κληρονομιάς της Αγίας Σοφίας, αναφέρει το TRT.

Θα είναι ανοιχτή η Αγία Σοφία στους επισκέπτες;

Ναί. Ο χώρος προσευχής και ο χώρος επίσκεψης θα διαιρεθούν, όπως και με όλους τους άλλους σημαντικούς θρησκευτικούς χώρους στην Κωνσταντινούπολη που διασφαλίζουν την ακεραιότητα του κτηρίου.

Θα είναι ανοιχτό σε όλους τους επισκέπτες, ανεξαρτήτως θρησκείας, όπως συμβαίνει και στα υπόλοιπα τζαμιά της Τουρκίας.

Θα πληρώσουν οι άνθρωποι για να μπουν μέσα;

Ως μουσείο, υπήρχε τέλος εισόδου. Τώρα, ως τόπος λατρείας, όπως και με πολλούς άλλους τόπους λατρείας στην Τουρκία, δεν θα υπάρχει πλέον χρέωση.

Ο Ιμπραήμ Καλίν, ο προεδρικός εκπρόσωπος της Τουρκίας που μίλησε στο πρακτορείο Anadolu, δήλωσε: «Το άνοιγμα της Αγίας Σοφίας για λατρεία δεν εμποδίζει τους τοπικούς ή ξένους τουρίστες να επισκεφθούν τον ιστότοπο», προσθέτοντας πως «όλα τα μεγάλα τζαμιά μας, όπως το Μπλε Τζαμί, όσο και το Τζαμί Φατίχ και το Σουλεμανιγέ, είναι ανοιχτοί τόσο στους επισκέπτες όσο και στους πιστούς».

Το σκεπτικό της απόφασης

Σύμφωνα με τα τουρκικά ΜΜΕ, το σκεπτικό της απόφασης του τουρκικού ΣτΕ είναι ότι η Αγία Σοφία ήταν ιδιοκτησία του Ιδρύματος Φατίχ Σουλτάν Μεχμέτ και είχε οριστεί να χρησιμοποιείται αποκλειστικά ως τζαμί.

Η απόφαση να δοθεί μουσειακό καθεστώς στην Αγία Σοφία ελήφθη από τον πρώην πρόεδρο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ το 1934. Το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε τώρα ότι η κυβέρνηση του 1934 δεν είχε την δικαιοδοσία να αλλάξει το καθεστώς μιας «θρησκευτικής δομής».

«Αποφασίστηκε πως δεν είναι δυνατή νομικά η χρήση της εκτός από την ιδιότητα του τζαμιού όπως αναγράφεται στο έγγραφο του βακουφιού και η διάθεση του σε ένα διαφορετικό σκοπό» αναφέρεται στο σκεπτικό της απόφασης.

Τα επόμενα βήματα

Πλέον, η δικαστική απόφαση αναμένεται να δημοσιευθεί στην επίσημη εφημερίδα της κυβέρνησης τις επόμενες ημέρες.

Ενώ, λεπτομέρειες όσον αφορά στις προθέσεις του για τα επόμενα βήματα αναμένεται να γνωστοποιήσει ο ίδιος ο τούρκος πρόεδρος απόψε σε διάγγελμα προς τον λαό της γειτονικής χώρας.