Παγκόσμια είδηση έχει γίνει η απόφαση της τουρκικής Δικαιοσύνης να μετατραπεί η Αγία Σοφία σε τζαμί. Διεθνή μέσα ενημέρωσης φιλοξενούν την είδηση στρέφοντας τα «πυρά» τους στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αναλύοντας τους λόγους που φαίνεται πως οδήγησαν τον Τουρκο πρόεδρο στην απόφαση να υπογράψει το σχετικό διάταγμα.
Πολλά από αυτά κάνουν αναφορά και στην παρέμβαση της UNESCO, κατά την οποία ζητείται η Αγία Σοφία να παραμείνει μουσείο.
Τα περισσότερα ΜΜΕ επισημαίνουν τις πολιτικές σκοπιμότητες του Ερντογάν εν μέσω οικονομικής κρίσης που επιδεινώθηκε από τον κορωνοϊό και υποχώρησης του κόμματός του στις δημοσκοπήσεις.
Τι λένε τα διεθνή ΜΜΕ
Το BBC γράφει ότι «Η Τουρκία μετέτρεψε το εμβληματικό μουσείο της Αγίας Σοφίας σε τζαμί». Στο ρεπορτάζ του γίνεται αναφορά στην προτροπή της UNESCO να μην αλλάξει το καθεστώς της Αγίας Σοφίας χωρίς συζήτηση.
Όπως αναφέρει «οι Ισλαμιστές στην Τουρκία ζητουσαν από καιρό να μετατραπεί σε τζαμί, αλλά μέλη της κοσμικής αντιπολίτευσης είχαν αντιταχθεί σε αυτή την κίνηση. Η πρόταση προκάλεσε κριτική από θρησκευτικούς και πολιτικούς ηγέτες σε όλο τον κόσμο».
«Ο Ερντογάν διέταξε τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί», γράφει το CNN.
Όπως γράφει το αμερικανικό δίκτυο:»Ο Ερντογάν έχει τοποθετηθεί ως φίλος των συντηρητικών ισλαμιστών στην Τουρκία, απομακρύνοντας τη χώρα από τις κοσμικές ρίζες της. Ο Mailsmail Kandemir, επικεφαλής της Ένωσης για την Υπηρεσία των Ιστορικών Ιδρυμάτων και του Περιβάλλοντος, δήλωσε μετά την απόφαση ότι η χρήση της Αγίας Σοφίας ως μουσείο βλάπτει τη συνείδηση των ανθρώπων».
Η είδηση απασχόλησε και το αραβικό δίκτυο «Aljazeera», το οποίο τονίζει μεταξύ άλλων: «H Τουρκία ανακαλεί το καθεστώς του μουσείου της Αγίας Σοφίας. Η τουρκική απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου ανοίγει το δρόμο για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας του 6ου αιώνα στην Κωνσταντινούπολη σε τζαμί».
Από την πλευρά της η Washington Post σημειώνει πως «ο Ερντογάν ζήτησε από ένας εξαιρετικά συμβολικός χώρος παγκόσμιας κληρονομιάς να μετατραπεί σε τζαμί παρά τις εκτεταμένες διεθνείς επικρίσεις, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών και των ορθόδοξων χριστιανών ηγετών. Η κίνηση θα μπορούσε επίσης να εντείνει τις εντάσεις με τη γειτονική Ελλάδα».
«Ο κάποτε μεγαλύτερος ναός του Χριστιανισμού περνάει στη μουσουλμανική λατρεία. Πάλι», γράφει η El Mundo.
Όπως σημειώνει «Αν και η κυβέρνηση του Ερντογάν υποστηρίζει ότι η αλλαγή δεν θα άλλαζε σχεδόν την τρέχουσα κατάσταση του ναού, οι επικριτές της ισχυρίζονται ότι η απόφαση είναι αποτέλεσμα της λαϊκιστικής ώθησης του προέδρου σε περιόδους οικονομικής κρίσης».
Η γαλλική εφημερίδα «Le Figaro» αναφέρει χαρακτηριστικά: «Δικαστήριο της Τουρκίας ανοίγει τον δρόμο για να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί. Το δικαστήριο ακύρωσε την κυβερνητική απόφαση του 1934 που είχε μετατρέψει το κτίριο σε μουσείο».
Ξεχωρίζει η αναφορά των Times της Νέας Υόρκης για διεθνή σάλο καθώς «η Αγιά Σοφιά είναι ένα μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς που λατρεύουν Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι, τόσο για τη θρησκευτική σημασία του, όσο και την εντυπωσιακή αρχιτεκτονική του δομή του, αλλά και ως σύμβολο κατάκτησης».
Σφοδρές αντιδράσεις από τα γερμανικά ΜΜΕ
Στο ίδιο μοτίβο κινείται και η γερμανική «Bild», λέγοντας πως «Ο Ερντογάν θέλει να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί!», ενώ το γερμανικό «Focus» σημειώνει: «Το σχέδιο του Ερντογάν φαίνεται να λειτουργεί. Δικαστήριο ανοίγει τον δρόμο για να μετατρέψει την Αγιά Σοφιά σε τζαμί».
«Τουρκικό δικαστήριο επιτρέπει να χρησιμοποιηθεί η Αγία Σοφία ως τζαμί» επιγράφεται άρθρο στην ηλεκτρονική έκδοση της Süddeutsche Zeitung.
Η εφημερίδα επισημαίνει ότι «το καθεστώς του κτιρίου συνιστά πολιτικό ζήτημα. Οπαδοί του ισλαμικού-συντηρητικού κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) ζητούν εδώ και πολύν καιρό να ξαναγίνει τζαμί η Αγία Σοφία. Κυρίως η Ελλάδα και η Ρωσία είναι αντίθετες με την αλλαγή του σημερινού καθεστώτος, λόγω της ιδιαίτερης σημασίας που έχει η Αγία Σοφία για την Ορθοδοξία. Η απόφαση αυτή θα μπορούσε να κλιμακώσει τις εντάσεις ανάμεσα στην Τουρκία και τη γειτονική Ελλάδα, καθώς οι δύο χώρες βρίσκονται ήδη σε αντιπαράθεση για τα κοιτάσματα φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο».
«Ερντογάν, ο δεύτερος κατακτητής της Κωνσταντινούπολης;» επιγράφεται άρθρο της Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ), το οποίο επισημαίνει ότι για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί «δεν υπάρχει καμία αντίσταση στο εσωτερικό της Τουρκίας. Ακόμη και το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης CHP, που θεωρεί εαυτό πολιτικό κληρονόμο του Ατατούρκ, δεν αγωνίζεται για να ανατρέψει την απόφαση.
Το Καθολικό Πρακτορείο Ειδήσεων (KNA) παραθέτει την ιστορία του μνημείου και υπενθυμίζει ότι «το έργο των αρχιτεκτόνων Ισίδωρου από τη Μίλητο και Ανθέμιου από τις Τράλλεις έγινε πρότυπο για μεταγενέστερες κατασκευές θρησκευτικών κτιρίων».
Αναφέρει επίσης ότι «μετά το τέλος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και την ανακήρυξη της Τουρκικής Δημοκρατίας (Republik) ο ιδρυτής του κράτους Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, το 1934, μετέτρεψε το τζαμί σε μουσείο. Μέχρι σήμερα μουσουλμάνοι φονταμενταλιστές και εθνικιστές ζητούν να ξαναγίνει τζαμί. Οι ορθόδοξες εκκλησίες, ιδιαίτερα στην Ελλάδα και τη Ρωσία, εκφράζουν τη διαμαρτυρία τους γι αυτές τις προσπάθειες».
Το πρώτο κανάλι της γερμανικής τηλεόρασης (ARD) στην ιστοσελίδα του παραθέτει την αντίδραση της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη, η οποία σε ανακοίνωσή της κάνει λόγο για «πρόκληση» και τονίζει ότι ο πρόεδρος Ερντογάν «οδηγεί τη χώρα του έξι αιώνες πίσω». Στο ίδιο δημοσίευμα αναφέρεται η αντίδραση του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια, μέσω Twitter, αλλά και της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας: «Οι ανησυχίες εκατομμυρίων χριστιανών δεν εισακούστηκαν» δηλώνει ο εκπρόσωπος του Πατριαρχείου της Μόσχας Βλάντιμιρ Λεγκόιντα στο πρακτορείο Ιντερφάξ.
Το αυστριακό δίκτυο «Nachricten.at» γράφει, με τη σειρά του, τα εξής: «Δικαστήριο στην Τουρκία επιτρέπει στην την μετατροπή της Αγιά Σοφιάς να μετατραπεί σε τζαμί».
