Το Συμβούλιο της Επικρατείας της Τουρκίας αποφάσισε σήμερα, Παρασκευή, ότι η μετατροπή της Αγίας Σοφίας της Κωνσταντινούπολης σε μουσείο το 1934 (από τον Κεμάλ Ατατούρκ) ήταν παράνομη. Έτσι, με άλλα λόγια η εν λόγω απόφαση ανοίγει το δρόμο για τη μετατροπή της σε τζαμί.

Σημειώνεται ότι το ΣτΕ της Τουρκίας δίνει 30 ημέρες προθεσμία κατά τις οποίες πρέπει να ληφθούν οι διοικητικές αποφάσεις που θα μετατρέψουν την Αγία Σοφία σε τζαμί.

Ο τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν πρόκειται να εκφωνήσει ομιλία  λίγο πριν από τις 9 μ.μ. (τοπική ώρα και ώρα Ελλάδας), όπως ανακοίνωσε ο επικεφαλής του γραφείου Τύπου της τουρκικής προεδρίας.

Η τουρκική προεδρία έχει το δικαίωμα να ασκήσει έφεση κατά της απόφασης σε αυτό το χρονικό διάστημα, κάτι που ωστόσο δεν αναμένεται, καθώς ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν το επιθυμεί.

Πριν ανακοινωθεί η απόφαση ο γαμπρός του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και υπουργός Οικονομικών έκανε ένα tweet χρησιμοποιώντας τον στίχο του ποιητή Necip Fazıl Kısakürek: «Υπομονή νέοι μου! Δεν ξέρω αν θα γίνει σήμερα ή αύριο αλλά η Αγιά Σοφιά θα ανοίξει».


Νωρίτερα, σαφές μήνυμα στην Τουρκία πως η Αγία Σοφία πρέπει να παραμείνει μουσείο έστειλε η UNESCO. Σε κάθε περίπτωση, διεμήνυσε, ό,τι κι αν γίνει, η Τουρκία θα πρέπει να την ενημερώσει εκ των προτέρων.

Η UNESCO πρέπει να ειδοποιηθεί για οποιαδήποτε μετατροπή στο μουσείο της Αγίας Σοφίας, για την οποία πιθανόν θα πρέπει να υπάρξει νέα αξιολόγηση από πλευράς της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς, ήταν το μήνυμα που έστειλε την Πέμπτη (09.07.2020) η Εκπαιδευτική, Επιστημονική και Επιμορφωτική Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών στην Τουρκία.

Η UNESCO τόνισε στο Reuters ότι η Αγιά Σοφιά έχει ενταχθεί στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς ως μουσείο, γεγονός που συνεπάγεται ότι το κράτος όπου βρίσκεται έχει συγκεκριμένες δεσμεύσεις και νομικές υποχρεώσεις. Αυτό σημαίνει πως το κράτος οφείλει «να διασφαλίζει ότι καμία μετατροπή δεν θα υπονομεύσει την εξέχουσα οικουμενική αξία κάθε μνημείου που έχει περιληφθεί στον κατάλογο στην επικράτειά του», εξήγησε η υπηρεσία του ΟΗΕ.

Έντονο διπλωματικό παρασκήνιο

Τα τελευταία 24ωρα υπήρχε έντονο διπλωματικό παρασκήνιο στο τρίγωνο Αγκυρας – Ουάσιγκτον και Μόσχας σχετικά με την Αγία Σοφία, αλλά και ανταλλαγή ανακοινώσεων για την απόφαση των ΗΠΑ να εντάξουν την Κυπριακή Δημοκρατία σε πρόγραμμα στρατιωτικής εκπαίδευσης.

Χθες, το πρακτορείο Reuters μετέδωσε ότι Τούρκοι αξιωματούχοι εκτιμούν ότι ακόμη και σήμερα είναι πιθανή η λήψη απόφασης για μετατροπή της Αγίας Σοφίας από μουσείο σε τζαμί.

Εν τω μεταξύ, ο βοηθός υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Ματ Πάλμερ, εξέφραζε την έντονη ανησυχία της Ουάσιγκτον για τη δραστηριοποίηση της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, επισημαίνοντας πως η Αγκυρα έχει γίνει κοινωνός των αμερικανικών θέσεων. Ως προς το πρόγραμμα Διεθνούς Στρατιωτικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, στο οποίο εντάχθηκε η Κυπριακή Δημοκρατία, μετά και ανακοινώσεις του ίδιου του υπουργού Εξωτερικών Μάικ Πομπέο, ο κ. Πάλμερ επισήμανε ότι δεν σηματοδοτεί κάποια αλλαγή στις αμερικανικές θέσεις περί επίλυσης του Κυπριακού.

«Αυτό που μάλλον κάνουμε είναι να υποστηρίξουμε τις προσπάθειες του γ.γ. του ΟΗΕ και του αντιπροσώπου του για να δουν πού είμαστε, τον εντοπισμό κοινών σημείων και για τη σύνταξη των όρων αναφοράς που θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως βάση για έναν ανανεωμένο διάλογο», είπε ενδεικτικά. Είχε προηγηθεί η αντίδραση του εκπροσώπου του υπουργείου Εξωτερικών της Τουρκίας Χαμί Ακσόι, ο οποίος δήλωσε ότι «τέτοια βήματα δεν συμβάλλουν στην επίλυση του Κυπριακού και εντείνουν τη σκληρή στάση των Ελληνοκυπρίων».

Σημειώνεται, τέλος, ότι χθες πραγματοποιήθηκε κοινή άσκηση έρευνας και διάσωσης στα νότια της Λεμεσού, με τη συμμετοχή μέσων του Πολεμικού Ναυτικού, της εθνικής φρουράς, μιας γαλλικής και μιας ιταλικής φρεγάτας.

Καλίν: Και τζαμί και μουσείο

Χθες, σε συνέντευξη στο τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu, ο Ιμπραχίμ Καλίν υπογράμμισε πως η μετατροπή της σε τζαμί δεν αφαιρεί από την αξία της.

Αφιερώνοντας ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της συνέντευξης σε αυτό το θέμα, ο Καλίν είπε μεταξύ άλλων ότι «το άνοιγμα της Αγίας Σοφίας σε τζαμί δεν αφαιρεί από την αξία της Αγίας Σοφίας ως ιστορικό μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς», ενώ έσπευσε να ξεκαθαρίσει πως «περισσότεροι άνθρωποι θα μπορούν να την επισκέπτονται».

Ανέφερε, δε, ότι τόσο το Μπλε Τζαμί, όσο και το Τζαμί Φατίχ και το Σουλεμανιγέ λειτουργούν τόσο ως τζαμιά, όσο και ως μουσεία, ενώ είπε ότι και ο καθεδρικός ναός της Παναγίας των Παρισίων λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο, τόσο ως εκκλησία όσο και ως μουσείο.

«Ρωτήστε τους εκπροσώπους των χριστιανικών και εβραϊκών κοινοτήτων μας, θα σας πουν ότι δεν υπάρχει διάκριση στην Τουρκία εναντίον κανενός» είπε παρακάτω.