Η τελευταία 10ετία δεν ήταν συνηθισμένη για τη χώρα μας, καθώς άλλαξαν πολλά στην ελληνική οικονομία, στην κοινωνία και στο επιχειρείν. Η ελληνική κρίση χρέους συρρίκνωσε το ΑΕΠ κατά 45 δισ. ευρώ, ενώ οδήγησε πλήθος εταιρειών στην πτώχευση και στην οικονομική ασφυξία, καταστρέφοντας σημαντικό τμήμα της παραγωγικής και οικονομικής υποδομής της χώρας. Ορισμένες εταιρείες «εξαφανίστηκαν από τον χάρτη», κάποιες συρρικνώθηκαν, ενώ άλλες αύξησαν και τα μερίδια αγοράς τους.
Οσες επιβίωσαν είδαν αρχικά τα κέρδη τους να συρρικνώνονται. Με την ύφεση της ελληνικής οικονομίας να ξεπερνά εξάλλου το 26% στα χρόνια της κρίσης, εύλογα τα εταιρικά κέρδη των εισηγμένων στο ΧΑ εταιρειών κατέρρευσαν, σημειώνοντας την περίοδο 2010-2013 ιστορικές ζημιές, οι οποίες σωρευτικά ξεπέρασαν τα 60 δισ. ευρώ.
Θετικά μηνύματα
Μετά το «bottom line» της διετίας 2012-2013, πάντως, η συνεχής βελτίωση των αποτελεσμάτων των εισηγμένων, που ξεκίνησε από την οικονομική χρήση 2014, άρχισε να γίνεται «ορατή» ενισχύοντας τα θετικά μηνύματα.
Παρά την εμφάνιση της COVID-19 που έχει οδηγήσει οικονομίες και επιχειρήσεις σε αχαρτογράφητα νερά μετά την ύπαρξη των lockdowns παγκοσμίως, οι οικονομικές επιδόσεις των εισηγμένων (116 εταιρείες ή 121 μαζί με τις 5 τράπεζες), οι μετοχές των οποίων διαπραγματεύονται στην κύρια αγορά του χρηματιστηρίου, για τη χρήση του 2019, σύμφωνα με έρευνα του ομίλου ΕΧΑΕ, ήταν πάντως ικανοποιητικές, με αποτέλεσμα τα μεγέθη τους να έχουν ανέλθει στα υψηλά της 10ετίας 2010-2019.
Καλύτερη συνέχεια
Παρατηρώντας την πορεία συγκεκριμένων μεγεθών τα οποία βρίσκονται σε υψηλά 15ετίας (πωλήσεις, EBITDA, διαθέσιμα, ροές) δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για μια καλύτερη συνέχεια, αποδεικνύοντας ότι οι εταιρείες του χρηματιστηρίου συνεχίζουν να στηρίζουν την ελληνική οικονομία, εκτιμά η έρευνα της ΕΧΑΕ, αν και μια πρώτη προσέγγιση για το «μέγεθος» των επιπτώσεων στα αποτελέσματα των επιχειρήσεων από την εμφάνιση της COVID-19, που άλλαξε και πάλι τους κανόνες του παιχνιδιού, θα έχουμε στα αποτελέσματα του 1ου εξαμήνου του 2020.
Σύμφωνα με έρευνα της Intrum πάντως, κορυφαίο πάροχο υπηρεσιών διαχείρισης απαιτήσεων με παρουσία σε 24 αγορές στην Ευρώπη, μεταξύ των οποίων και στην Ελλάδα, η απότομη υποχώρηση του ΑΕΠ, απόρροια της πανδημίας, συμπιέζει τα έσοδα περιορίζοντας τις ταμειακές ροές, πλήττοντας παράλληλα την αποτελεσματική διαχείριση των κεφαλαίων και της ρευστότητας. Η διασφάλιση μιας σταθερής ταμειακής ροής μέσω εμπρόθεσμων αποπληρωμών είναι σήμερα πιο σημαντική από ποτέ, την ώρα που πολλές επιχειρήσεις βρίσκονται σε δεινή θέση, καθώς υποχρεώθηκαν να διακόψουν απότομα τη δραστηριότητά τους λόγω των περιοριστικών μέτρων.
Ισχυρή άνοδος
Τα περιοριστικά μέτρα που επιβλήθηκαν σε ταξίδια, αγορές, εστίαση, σωματική άσκηση και άλλες δραστηριότητες αναψυχής έχουν πλήξει τους κλάδους του τουρισμού και της αναψυχής, ενώ, αν και τα μέτρα εγκλεισμού καταργούνται, είναι πιθανό στους τομείς αυτούς να παγιωθεί ένας πιο μόνιμος αντίκτυπος.
Σύμφωνα με την έρευνα της ΕΧΑΕ, ενώ η προσαρμογή τους στην μετά την κρίση χρέους εποχή έχει βελτιώσει την οργάνωσή τους, ώστε να είναι σε καλύτερη θέση για την αντιμετώπιση της πανδημίας, οι εισηγμένες στην κύρια αγορά εταιρείες σημείωσαν συνολικές πωλήσεις 69 δισ. ευρώ, στις μέγιστες τιμές της τελευταίας τριετίας, με άνοδο +10% από τα χαμηλά της δεκαετίας, δείγμα της σταθεροποίησης της οικονομίας σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης (1%-2%) κατά τη διετία 2018-2019. Ισχυρή άνοδο σημειώνουν τα λειτουργικά κέρδη (EBITDA) «ακουμπώντας» τα επίπεδα των 9 δισ. ευρώ (+17,3%), δείγμα της συνεχιζόμενης προσπάθειας για βέλτιστη λειτουργία, αλλά και της επίδρασης της αλλαγής της λογιστικής πολιτικής σύμφωνα με εφαρμογή του IFRS 16. Παράλληλα οι λειτουργικές ταμειακές ροές αυξήθηκαν 9,4%, στα 6,8 δισ. ευρώ, στη μέγιστη τιμή της δεκαετίας, δείγμα του επιπέδου των επενδύσεων στις οποίες έχουν προβεί τα τελευταία χρόνια και της ποιότητας των παραγόμενων προϊόντων.
Η κερδοφορία
Η πτώση της κερδοφορίας προ φόρων και μετά τους φόρους σε ποσοστά -56% και -59% αντίστοιχα, σε σχέση με το 2018, ήταν κύρια απόρροια των επιβαρυμένων αποτελεσμάτων της ΔΕΗ (-10,7% και -7,4% χωρίς τη ΔΕΗ) από μη επαναλαμβανόμενες «απομειώσεις της αξίας στοιχείων ενεργητικού και συμμετοχών» ύψους -2,1 δισ. ευρώ.
Ο συνολικός δανεισμός τους αυξήθηκε 14,4%, στα 31,3 δισ. ευρώ, με ισόποση αύξηση του μακροπρόθεσμου δανεισμού, γεγονός που οφείλεται στη μεγάλη πτώση της απόδοσης του 10ετούς ομολόγου, το οποίο είχε ως αποτέλεσμα να επιτύχουν ελκυστικότερο δανεισμό, κάτι όμως που οδήγησε σε αύξηση των υποχρεώσεων κατά 13,1%. Εύλογα αυξήθηκε και ο λόγος συνολικού δανεισμού προς ίδια κεφάλαια, στα επίπεδα του 99,7% από 86,4%, ενώ τα ταμειακά διαθέσιμα σημείωσαν αύξηση 23,7%, σε 11,1 δισ. ευρώ.
Η εικόνα των μεγάλων του Χρηματιστηρίου
Η εικόνα των 21 εταιρειών μεγάλης κεφαλαιοποίησης του Δείκτη FTSE/ATHEX Large Cap (εξαιρούνται οι 4 συστημικές τράπεζες) σύμφωνα με την έρευνα της ΕΧΑΕ είναι ικανοποιητική, παρότι τα μεγέθη τους έχουν ανέλθει στα υψηλά της χρονικής περιόδου 2010-2019. Οι πωλήσεις έφθασαν τα 53 δισ. ευρώ με λειτουργικά κέρδη 7,2 δισ. ευρώ αυξημένες κατά 10% και 60% αντίστοιχα από τα χαμηλά της δεκαετίας (2013).
Οι εταιρείες με τη μεγαλύτερη αύξηση εσόδων για τη χρήση 2019 ήταν οι Μυτιληναίος, ΑΔΜΗΕ, ΕΧΑΕ και ΟΛΠ, ενώ με τη μεγαλύτερη αύξηση κερδών EBITDA η ΔΕΗ (επιστρέφει στην «κανονικότητα» μέσω της λειτουργικής βελτίωσης αρχικά), η Αεροπορία Αιγαίου, η ΕΧΑΕ, ο Φουρλής και ο ΑΔΜΗΕ. Μηδενικό δανεισμό είχαν η ΕΥΔΑΠ, η ΕΧΑΕ και ο ΑΔΜΗΕ. Οι εταιρείες με το υψηλότερο ποσό διαθεσίμων ήταν τα ΕΛΠΕ, ο ΟΤΕ, η Coca-Cola HBC, η Μυτιληναίος και η Lamda Development. Εταιρείες με «καθαρό» θετικό ταμείο (διαθέσιμα μείον συνολικό δανεισμό) διέθεταν οι ΕΥΔΑΠ, η Jumbo, η Αεροπορία Αιγαίου, η Lamda Development, η ΕΧΑΕ, ο ΟΛΠ και ο ΑΔΜΗΕ. Χωρίς δανεισμό, άρα με μηδενικό δείκτη Δανεισμός/Ιδια Κεφάλαια, είναι η ΕΥΔΑΠ, η ΕΧΑΕ και ο ΑΔΜΗΕ. Χαμηλό δείκτη άρα και μικρή έκθεση σε δανεισμό έχουν τα Jumbo, ο ΟΛΠ, ο Σαράντης, η Lamda Development, η Αεροπορία Αιγαίου, η Τιτάν, ο Μυτιληναίος, η Φουρλής, η Μότορ Οϊλ και ο ΟΤΕ.
Οι μεγαλύτεροι εργοδότες είναι η Coca-Cola HBC, ο ΟΤΕ, η ΔΕΗ, η VIOHALCO, τα Jumbo, η Ελλάκτωρ και ο Τιτάν. Μεγαλύτερη αύξηση στον αριθμό των εργαζομένων εμφάνισαν η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, η Μυτιληναίος, η Lamda Development και η Αεροπορία Αιγαίου. Οι εταιρείες των διυλιστηρίων και συγκεκριμένα τα ΕΛΠΕ και η Μότορ Οϊλ αποτελούν τους καλύτερους εργοδότες, διαθέτοντας το μεγαλύτερο μισθολογικό κόστος ανά εργαζόμενο.
46.890 λιγότεροι εργαζόμενοι στις τράπεζες από το 2013
Η εξέλιξη του αριθμού των εργαζομένων στις 4 συστημικές τράπεζες ακολούθησε αρνητική πορεία (-49% από το 2013) λόγω των απαιτήσεων των business plans που βασίστηκαν στο περιορισμό των δραστηριοτήτων τους και στη διακράτηση των κερδοφόρων τραπεζικών λειτουργιών στο εσωτερικό με πωλήσεις θυγατρικών στο εξωτερικό. Από τους συνολικά 96.062 εργαζομένους το 2013 ο αριθμός τους το 2019 περιορίστηκε στους 49.172, δηλαδή μειώθηκαν κατά 46.890 εργαζομένους. Στη χρήση του 2019, οι εργαζόμενοι στις εταιρείες της κύριας αγοράς του ΧΑ μειώθηκαν κατά 3,5% ή κατά 6.300 θέσεις σε συγκεκριμένες επιχειρήσεις όμως και όχι στο σύνολο (ΟΤΕ -1.600, ΔΕΗ -1.600 και MIG -3.600 θέσεις εργασίας).
