Στον τόπο του εγκλήματος

Στο άδειο νεοκλασικό κτίριο επί των οδών Σκουφά και Πινδάρου ένα ποιητικό δρώμενο από την εικαστικό Εφη Σπύρου έχει έρθει να διασαλεύσει τη σταθερή τάξη πραγμάτων της καθημερινότητας σε αυτή τη γωνιά του Κολωνακίου

Στο άδειο νεοκλασικό κτίριο επί των οδών Σκουφά και Πινδάρου ένα ποιητικό δρώμενο από την εικαστικό Εφη Σπύρου έχει έρθει να διασαλεύσει τη σταθερή τάξη πραγμάτων της καθημερινότητας σε αυτή τη γωνιά του Κολωνακίου. Η έκθεση «My finest fabulous and amazing math book» διαρθρώνεται εσωτερικά του άδειου κτιρίου, δίχως ωστόσο επισκέπτες να έχουν πρόσβαση σε αυτό.

Από τις βιτρίνες μόνο μπορούν να δουν επτά μεγάλες εκτυπώσεις, όπως τα κοντινά πλάνα χεριών που σχηματίζουν αριθμούς στη νοηματική γλώσσα που χρησιμοποιούν οι οίκοι δημοπρασίας στη διάρκεια δημοπράτησης έργων, ή την ίδια την εικαστικό ως άλλο «κορίτσι με το μαργαριταρένιο σκουλαρίκι» του Γιοχάνες Βερμέερ αλλά με το χαρακτηριστικό τιρμπάνι της φτιαγμένο από μεζούρες. Οι ίδιες μεζούρες υποκαθιστούν τις ίνες στα τρία υφαντά της έκθεσης που επίσης βρίσκονται σε βιτρίνες, μια πρώτη ύλη πάνω στην οποία η Σπύρου έχει τυπώσει φράσεις από τη γλώσσα που χρησιμοποιείται σε άρθρα και διαφημίσεις για την τέχνη και το χρηματιστήριό της ή για τη μόδα στην οποία δούλεψε η ίδια ως μοντέλο προτού στραφεί στα εικαστικά.

Σαράντα λέξεις στο σύνολό τους που συνιστούν το προσωπικό της μανιφέστο και φορτίζουν τις εικόνες που «ντύνονται» και με ήχο, καθώς από το εσωτερικό του κτιρίου ακούγεται ένα ποίημα με στίχους τους αριθμούς και οδηγίες καθοδήγησης με μια μεταλλαγμένη ψηφιακά φωνή η οποία αποδεικνύεται ότι είναι της Σπύρου. Οι σχέσεις μεταξύ τέχνης, αγοράς και θεάματος σχολιάζονται με την απαραίτητη δόση αυτοσαρκασμού από μια γυναίκα που έχει γνωρίσει και τα τρία πεδία.

«Ηθελα να αξιολογήσω πώς θα μπορούσε να υπάρξει ένα έργο τέχνης σήμερα τόσο εννοιολογικά όσο και επικοινωνιακά, να εξετάσω πώς καθορίζεται ή πώς διαμορφώνεται ο διάλογος του έργου τέχνης με την αξία του. Υπό μια έννοια έγινα εξειδικευμένος πράκτορας των μυστικών υπηρεσιών και απομόνωσα φράσεις από άρθρα που έχουν γραφτεί, αποκωδικοποίησα ομιλίες ή συγγράμματα και εστίασα σε λέξεις και νοήματα που επηρεάζουν και αυξάνουν την αξία ενός έργου, δημιουργώντας ένα νέο έργο τέχνης έξω από αυτό που ήδη είναι» σχολιάζει η Σπύρου.

Το «σφράγισμα» κτιρίων

Η έκθεση είχε προγραμματιστεί να ανοίξει τον Μάρτιο αλλά είχε αναβληθεί εξαιτίας των μέτρων αντιμετώπισης της πανδημίας. Είχε σχεδιαστεί κατά τον ίδιο τρόπο και ήταν επί της ουσίας μια φωτογραφική εγκατάσταση η οποία προοριζόταν για το περίβλημα του κτιρίου και ένα ηχητικό ποίημα για το εσωτερικό του, «με τον κενό χώρο να λειτουργεί σαν ένας «εγγαστρίμυθος» ο οποίος εκφέρει τον προσωπικό μου λόγο» όπως εξηγεί. Παράλληλα με την έκθεση που βρισκόταν σε limbo μέχρις ότου αρθούν τα αυστηρά περιοριστικά μέτρα, η Σπύρου πραγματοποίησε μια σειρά δράσεων με τίτλο «Αrt scene crime soon» στη διάρκεια του lockdown.

Οι δράσεις με τις κίτρινες κορδέλες όπου αναγράφονται οι λέξεις «art scene crime soon» ξεκίνησαν από το νεοκλασικό αυτό κτίριο στο Κολωνάκι, απλώθηκαν σε όλη την πόλη, σε χώρους τέχνης και πολιτισμού, όπως η γκαλερί Καλφαγιάν, το Moυσείο Μπενάκη, η γκαλερί CAN Christina Androulidaki, το Θέατρο Κάρολος Κουν, το Ηρώδειο, το Cine Paris, και τελικά ξεπέρασαν τα σύνορα με τη βοήθεια φίλων σε Θεσσαλονίκη και Κύπρο. Η Σπύρου έβγαινε βράδυ, «τύλιγε τα κτίρια» με τις χαρακτηριστικές κίτρινες κορδέλες που οριοθετούν έναν τόπο εγκλήματος και κατέγραφε τη δράση με τον φακό της. «Η μεγαλύτερη δυσκολία στο όλο εγχείρημα ήταν η ταχύτητα που έπρεπε να ολοκληρώσω τη δράση σε κάθε κτίριο. Ειδικά στην αρχή υπήρχε αυστηρή και πυκνή αστυνόμευση παντού. Κατέληξα να στολίζομαι σαν να βγαίνω σε γιορτή για να μην κινήσω οποιαδήποτε υποψία για το «παράνομο» της δράσης μου».

Το «Art scene crime soon» ήταν ένα έργο αυτόνομο που είχε στόχο να ξεδιπλωθεί έξω από τις παραδοσιακές σχέσεις θεατή – έργου – καλλιτέχνη. «Λειτούργησε ως ένα teaser αν θέλετε, που προανήγγειλε τη γέννηση ενός νέου εγκλήματος, τη δημιουργία ενός νέου έργου. Προφανώς προέκυψε μέσα από τις σκοτεινές συνθήκες μιας άγνωστης πανδημίας, αλλά αυτό το εκτυφλωτικό κίτρινο δήλωνε ότι είμαστε ακόμα εδώ και το όποιο «έγκλημα» δεν έχει ακόμα αποκαλυφθεί αλλά είναι εδώ και εκκολάπτεται.

Με την άρση των μέτρων η δράση αυτή μεταλλάχθηκε στην εγκατάσταση ενός νέου συμβάντος στην πόλη που προήλθε από μακροχρόνια έρευνα. Είναι μια προέκταση της προηγούμενης ατομικής μου έκθεσης, με τίτλο «Η επέλαση των σκύλων» στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Διάτοπος στη Λευκωσία στην οποία παρουσιάζονταν σώματα-τόποι πάνω στα οποία προβάλλονταν φράσεις διαμαρτυρίας οι οποίες είχαν χαρακτήρα πυθιακού χρησμού».

Ακολούθησε το Βήμα στο Google news και μάθε όλες τις τελευταίες ειδήσεις.