Προειδοποιητικό μήνυμα προς όλους απέστειλε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για το καθεστώς της Αγίας Σοφίας.
Μόλις μία ημέρα μετά τη συνεδρίαση-αστραπή του τουρκικού ΣτΕ για την Αγία Σοφία και το ζήτημα μετατροπής της σε τζαμί, ο Τούρκος πρόεδρος πήρε θέση, εξαπολύοντας επίθεση όχι μόνο κατά της Ελλάδας, αλλά και όσων τοποθετήθηκαν υπέρ της.
Όπως αναφέρει η Yeni Safak, μιλώντας σε τελετή στο Levent τζαμί στην Κωνσταντινούπολη, ο πρόεδρος της Τουρκίας είπε χαρακτηριστικά: “Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να παρεμβαίνει στους χώρους προσευχής της χώρας μας, όπως δεν παρεμβαίνουμε εμείς σε άλλες χώρες. Οι κατηγορίες σε βάρος μας για την Αγιά Σοφία αποτελούν επίθεση στα κυριαρχικά μας δικαιώματα”.
Πότε αναμένεται η απόφαση για την Αγία Σοφία
Στο μεταξύ, με διαδικασίες εξπρές συνεδρίασε το Ανώτατο Δικαστήριο της Τουρκίας για το θέμα της μετατροπής ή μη της Αγιάς Σοφιάς σε τζαμί.
Η απόφαση θα είναι γραπτή και σύμφωνα με όσα μεταδίδουν τα τουρκικά ΜΜΕ θα εκδοθεί μέσα σε 15 ημέρες.
Το ανώτατο δικαστήριο της Τουρκίας, γνωμοδότησε επί της προσφυγής του τουρκικού συλλόγου «Στήριξης Αρχαίων Μνημείων και Περιβάλλοντος» με την οποία ο σύλλογος ζητεί να επανεξεταστεί το διάταγμα του 1934 για την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε μουσείο, αμφισβητώντας την αυθεντικότητα της υπογραφής του Κεμάλ Ατατούρκ.
Το ΣτΕ γνωμοδότησε ότι η υπογραφή του Κεμάλ είναι αυθεντική, πετώντας με τον τρόπο αυτό το «μπαλάκι» στον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν.
Η φιλοκυβερνητική εφημερίδα Yeni Safak δημοσίευσε δημοσκόπηση που παρουσιάζει την πλειονότητα των ερωτηθέντων να επιθυμεί τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας. Το ποσοστό των Τούρκων πολιτών που επιθυμεί να λειτουργήσει ως τζαμί η Αγία Σοφία ανήλθε στο 79,4% και το 20,6% εξέφρασε αντίθετη άποψη. Οι ψηφοφόροι του κυβερνητικού συνασπισμού AKP-MHP στηρίζουν κατά 97,7% την άποψη της λειτουργίας της Αγίας Σοφίας ως τέμενος!
Πάντως, η Αγκυρα φαίνεται να έχει και «σχέδιο Β» σε περίπτωση απόρριψης της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί από το τουρκικό Ανώτατο Δικαστήριο. Σύμφωνα με τη φιλο-κυβερνητική εφημερίδα Τurkiye, βουλευτές-νομικοί του κυβερνώντος κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) υπέβαλαν μία μελέτη στον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν, σύμφωνα με την οποία «αν το δικαστήριο αποφασίσει η Αγία Σοφία να διατηρήσει το καθεστώς του μουσείου, όπως έχει γίνει πολλές φορές και στο παρελθόν, θα μπορούσε να ετοιμαστεί προεδρικό διάταγμα που να τη μετατρέπει σε τζαμί».
Παρέμβαση Πομπέο
Υπενθυμίζεται ότι λίγες ώρες πριν την συνεδρίαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Τουρκίας, με παρέμβασή τους οι ΗΠΑ ζητούσαν από την Αγκυρα να διατηρήσει το καθεστώς της Αγιάς Σοφιάς στην Κωνσταντινούπολη ως μουσείου.
«Προτρέπουμε την κυβέρνηση της Τουρκίας να διατηρήσει το καθεστώς της Αγίας Σοφίας ως μουσείου, ως υπόδειγμα της δέσμευσής της για τον σεβασμό των θρησκευτικών παραδόσεων και της ποικιλόμορφης ιστορίας που συντέλεσαν στη Δημοκρατία της Τουρκίας και να διασφαλίσει ότι θα παραμείνει προσβάσιμη σε όλους», τόνισε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, προσθέτοντας ότι οι ΗΠΑ θεωρούν ότι η αλλαγή στο καθεστώς της Αγίας Σοφίας συνιστά υποβάθμιση της κληρονομιάς ενός εμβληματικού μνημείου.
Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Τουρκίας Χαμί Ακσοϊ μίλησε για «εσωτερικό ζήτημα» απαντώντας στις δηλώσεις του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Μάικ Πομπέο σχετικά με την Αγία Σοφία.
«Η Αγία Σοφία, όπως και όλα τα πολιτιστικά μνημεία, βρίσκεται στην ιδιοκτησία της Τουρκίας. Και κάθε αρμοδιότητα σχετικά με την Αγία Σοφία είναι ένα εσωτερικό ζήτημα στα πλαίσια των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων. Φυσικά όλοι έχουν το δικαίωμα να εκφράζουν τις απόψεις τους. Ομως κανένας δεν πρέπει να έχει το ύφος “σας προειδοποιούμε, σας υποδεικνύουμε”», ανέφερε.
Η στάση της Ρωσίας
Η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Ρωσίας Μαρία Ζαχάροβα δήλωσε ότι η Μόσχα περιμένει μια ισορροπημένη απόφαση που θα λαμβάνει υπόψη της τις οδηγίες της UNESCO.
«Θεωρούμε τον ναό εξαιρετικά σημαντικό για όλη την ανθρωπότητα όσον αφορά τον πολιτισμό και την ιστορία. Η UNESCO έχει εντάξει την Αγιά Σοφιά στον κατάλογο των μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς και πιστεύουμε ότι κάθε αίτημα που σχετίζεται με την αλλαγή αυτού του καθεστώτος θα πρέπει να λάβει υπόψη της αυτό το γεγονός» πρόσθεσε η κυρία Ζαχάροβα.
«Αναμένουμε ότι οποιεσδήποτε αποφάσεις για το καθεστώς αυτού του μοναδικού μνημείου θα έχουν ισορροπημένο χαρακτήρα, θα συνυπολογίζουν την υψηλή ευαισθησία του ζητήματος αυτού για τους πιστούς, το γνωστό διαθρησκευτικό πλαίσιο και την καθιερωμένη πρακτική του διεθνούς δικαίου για τον προσδιορισμό της διαχείρισης μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO», καταλήγει η Μαρία Ζαχάροβα. Σίγουρα η αντίδραση της Ρωσίας είναι σε πιο ήπιους τόνους σε σχέση με την υπόλοιπη παγκόσμια κοινότητα.
Προβληματισμός από τη Γαλλία
Επίσης το υπουργείο Εξωτερικών της Γαλλίας ζήτησε σήμερα να παραμείνει «ανοιχτή για όλους» η Αγία Σοφία.
«Ένα σύμβολο ανεξιθρησκίας και πολυπολιτισμικότητας, ο χώρος αυτός πρέπει να παραμείνει ανοιχτός για όλους», ανέφερε ένας εκπρόσωπος του υπουργείου στέλνοντας μήνυμα στην Τουρκία και στον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για την ανάγκη σεβασμού του μνημείου.
Στο μεταξύ σε μια κίνηση υψηλού συμβολισμού, ο Γενικός Πρόξενος της Γαλλίας στην Πόλη κ. Bertrand Buchwalter είχε σήμερα συνάντηση με τον Παναγιώτατο Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο στο Φανάρι, με την ευκαιρία της ολοκλήρωσης της θητείας του στην Τουρκία και της μετάθεσής του στο Λονδίνο.
