Η ιστορία του Ναυτικού Ομίλου Ελλάδος ξεκινά κατά κάποιον τρόπο από τη Γερμανία, για την ακρίβεια από το Αμβούργο. Εκεί καθελκύστηκε το 1921 το «Αελλώ», το ιστιοφόρο που ο εξ Αλεξανδρείας επιχειρηματίας Αντώνης Μπενάκης είχε παραγγείλει στον φημισμένο ναυπηγό Μαξ Οερτζ. Γιος του επιχειρηματία και πολιτικού Εμμανουήλ Μπενάκη και αδελφός της συγγραφέως Πηνελόπης Δέλτα (η οποία εμπνεύστηκε από τα παιδικά τους χρόνια τον περίφημο «Τρελαντώνη»), ο Αντώνης Μπενάκης, ο οποίος έγινε γνωστός και ως ο ιδρυτής του Μουσείου Μπενάκη, χρησιμοποίησε το υπέρκομψο «Αελλώ» για το ταξίδι που έφερε εκείνον και την οικογένειά του από την Αίγυπτο στην Αθήνα. Και που μαζί του, σε εκείνο το ταξίδι επιστροφής στη γλυκιά πατρίδα, έφερε και ένα από τα πιο φιλόδοξα όνειρά του: Λάτρης της ιστιοπλοΐας, πρώτος ο Μπενάκης οραματίστηκε τη δημιουργία μιας διαφορετικής μαρίνας στον Πειραιά. Ενός ορμητηρίου για τους κατόχους μικρών σκαφών, το οποίο δεν θα λειτουργούσε μόνο ως αγκυροβόλιο, αλλά στις εγκαταστάσεις του θα καλλιεργούνταν και θα εξελισσόταν το σπορ τής διά των ιστίων πλεύσεως.
Τα πρώτα χρόνια
Η ιδέα του Μπενάκη βρήκε πολλούς υποστηρικτές ανάμεσα στους ευκατάστατους Αθηναίους της εποχής. Κάποιοι εξ αυτών θεώρησαν πως το καταλληλότερο σημείο για τη δημιουργία ενός ναυτικού ομίλου ήταν η Γλυφάδα, το παραθαλάσσιο προάστιο όπου οι αστοί απολάμβαναν τα μπάνια τους. Αλλοι, ανάμεσά τους και ο Μπενάκης, προτιμούσαν τον λιμένα της Μουνιχίας, το σημερινό Μικρολίμανο (ή Τουρκολίμανο), λόγω και του πλούσιου ιστορικού παρελθόντος του: Η περιοχή υπήρξε από την αρχαιότητα σημαντικό σημείο ελλιμενισμού των σκαφών. Οταν η άποψη αυτή επικράτησε, ο Μπενάκης ανέλαβε το κόστος αγοράς του λόφου του Κουμουνδούρου, όπου ο Ναυτικός Ομιλος Ελλάδος θα εγκαθίστατο.
Πλούσια, εκτός από την ιστορία του Μικρολίμανου, και η ιστορία του λόφου Κουμουνδούρου. Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης είχε φτιάξει εκεί, κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης, οχυρωματικά έργα. Το 1850 τοποθετήθηκε αγγλικό πυροβολείο, ενώ λίγο αργότερα στην περιοχή άρχισαν να χτίζονται μεγαλοπρεπείς εξοχικές κατοικίες, ανάμεσά τους η έπαυλη του πρωθυπουργού της Ελλάδας Αλέξανδρου Κουμουνδούρου, που (ρημαγμένη και ερημωμένη στα χρόνια μετά τον θάνατο του ιδιοκτήτη της) επίσης αγοράστηκε (μαζί με τη γύρω έκταση) από τον Ναυτικό Ομιλο Ελλάδος. Το πρακτικό ίδρυσης του Ομίλου υπεγράφη την 1η Νοεμβρίου 1933 από 27 επίλεκτα μέλη της αθηναϊκής κοινωνίας, μεταξύ των οποίων, εκτός του πρωτεργάτη Μπενάκη, περιλαμβάνονταν οι Αρτέμης Δεναξάς, Αλέξανδρος Χρυσάνθης, Γεώργιος Πανάς, Κωνσταντίνος Εμπειρίκος, Ιωάννης Δροσόπουλος, Χριστόφορος Καρόλου, Αντώνιος Φιξ, Βασίλειος Ροσόλιμος, Παναγής Χαροκόπος, Γρηγόριος Λιβιεράτος, Νικόλαος Καμπάνης κ.ά. Ο Μπενάκης διετέλεσε και πρόεδρος του πρώτου διοικητικού συμβουλίου του Ομίλου, από το 1934 έως το 1937. Η αρχική ονομασία, Ναυτικός Ομιλος Αθηνών, άλλαξε το 1936 και έγινε Ναυτικός Ομιλος Ελλάδος. Στις 11 Φεβρουαρίου 1940, και επί βασιλείας Γεωργίου Β΄, ο ΝΟΕ μετονομάστηκε σε Βασιλικό Ναυτικό Ομιλο Ελλάδος (ΒΝΟΕ). Την ονομασία αυτή διατήρησε έως το 1973, οπότε έγινε ξανά Ναυτικός Ομιλος Ελλάδος.
Για να επιστρέψουμε όμως στα χρόνια της ίδρυσής του, το 1935, έπειτα από αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, η διοίκησή του ανέθεσε στον σημαντικό αρχιτέκτονα Κίμωνα Λάσκαρη την εκπόνηση των σχεδίων για το νέο κτίριο του Ομίλου – ένα σύγχρονο οικοδόμημα που θα θύμιζε γέφυρα πλοίου και που προκάλεσε συζητήσεις. Την ίδια χρονιά ο δημοσιογράφος και ακαδημαϊκός Σπύρος Μελάς έγραφε στο «Ελεύθερον Βήμα»: «Οταν ακούστηκε ότι γκρεμίζουν την παληά έπαυλη Κουμουντούρου, χάλασαν τον κόσμο οι διάφοροι ωραιοπαθείς. Σήμερα που τελείωσε το Γιώτινγκ – Κλαμπ ας παν να δουν τι θαυμάσιο στολίδι φόρεσαν για κορώνα στο βράχο του Κουμουντούρου οι φίλοι της θάλασσας. Ο αρχιτέκτων Κίμων Λάσκαρης επέτυχε την απόλυτη προσαρμογή του κτηρίου στο περιβάλλον και στο Φως. Είναι ένα κομψότατο κτήριο που γράφει την απλή ελληνική γραμμή του στο γαλάζιο διπλό κατεβατό τ’ ουρανού και της θάλασσας…».
Ο πρώτος ιστιοπλοϊκός αγώνας είχε ήδη γίνει τον Ιούνιο του 1934. Η Ελληνική Ιστιοπλοϊκή Ομοσπονδία ιδρύθηκε το 1938. Στη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής μπορεί η δραστηριότητά του να αδράνησε (μέρος του κτιρίου είχε μετατραπεί εξάλλου σε ξυλουργικό εργοστάσιο), όμως ο Ομιλος ανέπτυξε σημαντικό κοινωνικό έργο οργανώνοντας, μεταξύ άλλων, συσσίτια για παιδιά και φροντίζοντας για την ιατρική τους περίθαλψη. Με τη λήξη του πολέμου ο Ομιλος ξεκίνησε και πάλι την ιστιοπλοϊκή δράση του, αγοράζοντας με τη βοήθεια φίλων και μελών νέα σκάφη, για να πάρει μέρος, το 1948, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου.
Οι σηµερινές εγκαταστάσεις
Το κεντρικό κτίριο του Ναυτικού Ομίλου Ελλάδος, βρίσκεται στην κορυφή του λόφου Κουμουνδούρου και περιβάλλεται από κήπους και από τη θάλασσα του Σαρωνικού. Το εντευκτήριό του λειτουργεί στους πρόποδες του λόφου και οι ναυτικές εγκαταστάσεις του στο λιμάνι της Μουνιχίας. Κύριος σκοπός του Ομίλου «ήταν και εξακολουθεί να είναι η συστηματική καλλιέργεια και η ανάπτυξη των δυνατοτήτων των αθλητών του για τη συμμετοχή τους σε αθλητικούς αγώνες. Εξ ίσου σημαντικούς σκοπούς του Ομίλου αποτελούν η ανάπτυξη εθνικού θαλασσίου πνεύματος, η προαγωγή της πίστης στη θάλασσα ως στοιχείου ζωής και προόδου του έθνους, η συμβολή στη διάδοση της ιδιωτικής ψυχαγωγικής ναυσιπλοΐας και η συμμετοχή σε κάθε εκδήλωση αγάπης προς τη θάλασσα». Στις εγκαταστάσεις του λειτουργούν Σχολές Ιστιοπλοΐας για Ιστιοπλοΐα Ανοικτής Θαλάσσης και Τριγώνου, Σχολή Καταδύσεων και Σχολή Ταχυπλόων Σκαφών, πλήρως εξοπλισμένο γυμναστήριο κ.ά.
Από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα ο Ναυτικός Ομιλος Ελλάδος έχει διοργανώσει πολλά Παγκόσμια και Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα. Μεγάλες είναι οι επιτυχίες των αθλητών του σε εθνικούς και διεθνείς ιστιοπλοϊκούς αγώνες, με μία από τις σημαντικότερες, βεβαίως, την κατάκτηση, το 1960, στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ρώμης χρυσού μεταλλίου (κατηγορία Ντράγκον) από το σκάφος «Νηρεύς», με κυβερνήτη τον τότε διάδοχο Κωνσταντίνο και πλήρωμα τους Οδυσσέα Εσκιτζόγλου και Γεώργιο Ζαΐμη.
Δεξιώσεις και υψηλοί προσκεκληµένοι
Εκτός από τη σημαντική αθλητική δραστηριότητά του, ο Ομιλος έχει κατά καιρούς φιλοξενήσει στις αίθουσές του σημαντικές κοινωνικές και φιλανθρωπικές εκδηλώσεις καθώς και ημερίδες και συνέδρια. Μεταξύ άλλων, εκεί εορτάστηκαν το 2011 τα 50 χρόνια από την κατάκτηση του πρώτου ολυμπιακού μεταλλίου στην ιστιοπλοΐα. Τον Φεβρουάριο του 2013 εορτάστηκαν τα 80 χρόνια από την ίδρυσή του με μία εκδήλωση αφιερωμένη στον Αντώνη Μπενάκη. Εκεί γιόρτασαν και τα πενήντα χρόνια του γάμου τους ο Κωνσταντίνος Γλύξμπουργκ και η σύζυγός του Αννα-Μαρία το 2014, σε δεξίωση στην οποία μεταξύ άλλων παρέστησαν η βασίλισσα της Ισπανίας Σοφία, η βασίλισσα Μαργκρέτε Β΄ της Δανίας, ο πρώην βασιλιάς και πρωθυπουργός της Βουλγαρίας Συμεών με τη σύζυγό του Μαργαρίτα, και από ελληνικής πλευράς ο Βαρδής και η Μαριάννα Βαρδινογιάννη και μέλη των εφοπλιστικών οικογενειών Νιάρχου, Λαιμού, Γουλανδρή, Νομικού κ.λπ. Στον Ναυτικό Ομιλο Ελλάδος πραγματοποίησε πέρυσι το φιλανθρωπικό δείπνο του, με θέμα «Captain’s Dinner», ο ανθρωπιστικός οργανισμός Lifeline Hellas υπό την αιγίδα του πρίγκιπα Αλέξανδρου και της πριγκίπισσας Αικατερίνης της Σερβίας με σκοπό τη στήριξη των κρατικών νοσοκομείων της Ελλάδας. Οι εκδηλώσεις συνεχίζονται, όπως συνεχίζεται και ο αθλητισμός και η δίχως τέλος αγάπη για το απέραντο γαλάζιο που αγκαλιάζει την Ελλάδα. Με τον Ομιλο «να καθοδηγείται από διαχρονικές αξίες και να διαπνέεται από το ίδιο πάθος και αγάπη για τον ναυταθλητισμό, τη θάλασσα και τις παραδόσεις της, που συνδέονται άρρηκτα με την ευημερία και την ισχύ της χώρας μας».
