Μπορεί ολοένα και περισσότερες χώρες ανά τον κόσμο να έχουν ήδη χαλαρώσει ή να χαλαρώνουν τα αυστηρά μέτρα ενάντια στον νέο κορωνοϊό, ωστόσο εκείνος φαίνεται να συνεχίζει ακάθεκτος το παγκόσμιο «ταξίδι» του και το εν δυνάμει φονικό του έργο. Αυτό αποδεικνύουν οι αμείλικτοι αριθμοί: την εβδομάδα που μας πέρασε (και τουλάχιστον μέχρι τη στιγμή που γράφονταν αυτές οι γραμμές) τα κρούσματα του SARS-CoV-2 σε παγκόσμιο επίπεδο είχαν ήδη αγγίξει τα εννέα εκατομμύρια και οι θάνατοι τους 470 χιλιάδες παγκοσμίως.
Μάλιστα, πριν από μερικές ημέρες – συγκεκριμένα την Πέμπτη 18 Ιουνίου – κατεγράφησαν 150 χιλιάδες νέα κρούσματα SARS-CoV-2 στον πλανήτη εντός μίας μόνο ημέρας – επρόκειτο για ημερήσιο ρεκόρ νέων κρουσμάτων από την αρχή της πανδημίας. Μια «ιο-πορεία» που σίγουρα δεν μπορεί να χαρακτηριστεί καθησυχαστική και αυτό ακριβώς έσπευσε να τονίσει πρόσφατα ο γενικός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) δρ Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους, δηλώνοντας από την έδρα του ΠΟΥ στη Γενεύη ότι «η πανδημία του νέου κορωνοϊού συνεχίζει να επιταχύνεται», και ζήτησε από όλα τα κράτη να μην επιβραδύνουν τις προσπάθειές τους για έλεγχο του ιού. Μιλώντας στο ΒΗΜΑ-Science και ο εκπρόσωπος του ΠΟΥ Ταρίκ Γιασάρεβιτς υπογράμμισε ότι «ο κόσμος βρίσκεται σε μια νέα, επικίνδυνη φάση» σε ό,τι αφορά την πανδημία, η οποία δεν χωρεί κανενός είδους εφησυχασμό.
Η Αμερική στο επίκεντρο
Σχεδόν τα μισά από τα νέα κρούσματα του SARS-CoV-2 καταγράφονται πλέον στην αμερικανική ήπειρο – με τις ΗΠΑ να έχουν καταγράψει περισσότερα από 2,2 εκατομμύρια και τη Βραζιλία πάνω από 1 εκατομμύριο κρούσματα συνολικά -, ενώ πολύ υψηλά στη λίστα των καινούργιων περιπτώσεων του ιού βρίσκονται επίσης η Νότια Ασία και η Μέση Ανατολή. Οι ΗΠΑ κρατούν και τα παγκόσμια σκήπτρα των θανάτων από τον νέο κορωνοϊό με πάνω από 120 χιλιάδες, ενώ πριν από λίγες ημέρες η Βραζιλία έγινε η δεύτερη χώρα παγκοσμίως που ξεπέρασε τους 50 χιλιάδες θανάτους εξαιτίας του SARS-CoV-2 (με πολλούς ειδικούς να αναφέρουν ότι τα πραγματικά νούμερα στη Βραζιλία μπορεί να είναι ως και επτά φορές μεγαλύτερα). Σύμφωνα με τον δρα Μάικ Ράιαν, εκτελεστικό διευθυντή του Προγράμματος Εκτάκτων Αναγκών για την Υγεία του ΠΟΥ, η Βραζιλία χρειάζεται να αυξήσει τις προσπάθειες προκειμένου να βάλει «φρένο» στην εξάπλωση του ιού. «Η επιδημία είναι ακόμη αρκετά σοβαρή στη Βραζιλία. Πιστεύω ότι οι επαγγελματίες υγείας δουλεύουν πολύ σκληρά και υπό πίεση για να αντεπεξέλθουν στον αριθμό των κρουσμάτων που αντιμετωπίζουν καθημερινά. Σίγουρα η αύξηση των κρουσμάτων δεν είναι τόσο εκθετική όσο ήταν πριν, οπότε υπάρχουν σημάδια σχετικά με το ότι η κατάσταση σταθεροποιείται». Παράλληλα υπάρχει φόβος νέων επιδημιών τόσο στη Μελβούρνη της Αυστραλίας όσο και στη Λισαβόνα της Πορτογαλίας, αλλά και ανησυχία γιααναζωπύρωση» της… κορωνοφωτιάς στο Πεκίνο και σε άλλες περιοχές της Ασίας.
Αν αναλογιστούμε ότι αυτοί οι αριθμοί δεν είναι απλώς ιλιγγιώδεις, αλλά αφορούν ανθρώπινες ζωές, είναι εύκολο να κατανοήσουμε ότι το μόνο σίγουρο είναι πως δεν έχουμε ξεμπερδέψει με αυτόν τον ιό που μπήκε απρόσκλητος πριν από περίπου ένα εξάμηνο στη ζωή μας και την άλλαξε ριζικά. Και αυτό αποδεικνύεται και από τα όσα συμβαίνουν στην ευρωπαϊκή γειτονιά μας, αλλά και στην… πόρτα μας – η χαλάρωση των περιορισμών συνοδεύεται και από τον φόβο ενός νέου κύματος επιδημίας και συνεχώς ερχόμαστε αντιμέτωποι με νέα κρούσματα και νέα τοπικού τύπου περιοριστικά μέτρα.
Προσοχή και επαγρύπνηση
Ποια είναι η λύση; Κατά τα λεγόμενα του δρος Ράιαν, η υιοθέτηση μιας σταδιακής, επιστημονικής προσέγγισης άρσης των μέτρων στην κάθε χώρα. «Η άρση των lockdown πρέπει να γίνεται προσεκτικά, βήμα-βήμα, και να καθοδηγείται από τα δεδομένα. Αν δεν ξέρεις πού βρίσκεται ο ιός, οι πιθανότητες είναι ότι εκείνος θα σε εκπλήξει». Ο ειδικός του ΠΟΥ σημείωσε πάντως ότι η εμφάνιση νέων συρροών κρουσμάτων σε μια χώρα δεν μεταφράζεται απαραιτήτως και σε δεύτερο κύμα της επιδημίας, ενώ πρόσθεσε ότι δεν είναι απίθανο να εμφανιστούν νέες «κορυφώσεις» μέσα στο ίδιο κύμα της επιδημίας.
Συνεχή εγρήγορση τόσο από τον πληθυσμό, όσο και από τις κυβερνήσεις ζήτησε, μιλώντας στο ΒΗΜΑ-Science, και ο εκπρόσωπος του ΠΟΥ Ταρίκ Γιασάρεβιτς, καθώς, όπως υπογράμμισε, «βρισκόμαστε σε μια νέα και επικίνδυνη φάση της πανδημίας». Ο κ. Γιασάρεβιτς ανέφερε ότι είναι κατανοητή η επιθυμία των χωρών να ανοίξουν την κοινωνία και την οικονομία τους. «Ωστόσο ο ιός συνεχίζει να εξαπλώνεται γρήγορα, είναι ακόμη φονικός και οι περισσότεροι άνθρωποι συνεχίζουν να είναι ευάλωτοι σε αυτόν». Για όλους αυτούς τους ζωτικής σημασίας λόγους συνέστησε στον καθέναν μας να συνεχίσει να τηρεί τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης, να φορά μάσκα όπου χρειάζεται, να φροντίζει την υγιεινή των χεριών του, να καλύπτει τη μύτη και το στόμα του όταν βήχει και να παραμένει αυστηρά στο σπίτι όταν νιώθει άρρωστος. «Σε ό,τι αφορά τα κράτη, συνεχίζουμε να κάνουμε έκκληση να επικεντρώνονται στα βασικά: εντοπισμός, απομόνωση και έλεγχος των πιθανών κρουσμάτων καθώς και κατάλληλη φροντίδα για κάθε κρούσμα. Ιχνηλάτηση και καραντίνα όλων των επαφών του κάθε κρούσματος». Απαιτείται λοιπόν να τηρούνται τα βασικά ώστε να διασφαλιστεί όσο περισσότερο γίνεται το βασικότερο: η προστασία της ανθρώπινης ζωής που οφείλει να είναι το βασικό μέλημα κάθε κράτους πέρα και πάνω από όλα…
Δημήτριος Παρασκευής: «Η άρση των περιοριστικών μέτρων δεν ήταν πρώιμη»
Ο αριθμός κρουσμάτων σε παγκόσμια κλίμακα παρουσιάζει αυξητικές τάσεις και για πρώτη φορά από την αρχή του έτους κατεγράφησαν προσφάτως 150 χιλιάδες κρούσματα μέσα σε μία μόνο μέρα. Το εύλογο ερώτημα που προκύπτει είναι αν τα μέτρα πρόληψης του τύπου «Μένω σπίτι» ή τα μέτρα της καραντίνας έχουν αρθεί πρόωρα με συνέπεια την αύξηση μεταδόσεων του κορωνοϊού. Παρατηρώντας την παγκόσμια εικόνα της πανδημίας, η αύξηση κρουσμάτων εντοπίζεται κυρίως στην Αμερική και δευτερευόντως στις περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου, της Νότιας – Ανατολικής Ασίας και της Αφρικής. Ειδικότερα οι χώρες με αυξανόμενη επιδημία αφορούν τη Βραζιλία, το Μεξικό, την Κολομβία καθώς και το Ιράν, το Ιράκ την Ινδία, την Αίγυπτο κ.λπ. Αντίθετα στην Ευρώπη, εκτός από μερικές εξαιρέσεις, ο αριθμός των κρουσμάτων παρουσιάζει πτωτική ή σταθεροποιητική πορεία σε χαμηλά επίπεδα. Η αυξητική πορεία των μεταδόσεων του κορωνοϊού εμφανίζεται σε πολλές περιοχές που δεν αντιμετώπισαν προηγούμενο επιδημικό κύμα και συνεπώς δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι η άρση των περιοριστικών μέτρων συνέβη πρώιμα. Σε κάθε περίπτωση, η κατάσταση της πανδημίας μάς υπενθυμίζει συνεχώς ότι ο μικρός αριθμός κρουσμάτων δεν σημαίνει ότι ο κίνδυνος έχει εξαλειφθεί. Για να διατηρείται η θετική εικόνα, είναι απαραίτητη η συνεχής τήρηση των μέτρων, όπως η κοινωνική αποστασιοποίηση, η χρήση προστατευτικής μάσκας και η εφαρμογή της υγιεινής των χεριών.
Ο κ. Δημήτριος Παρασκευής είναι αναπληρωτής καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής στο Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
