Αστρολάβοι, χάρτες που ανάγονται στην εποχή των μεγάλων εξερευνήσεων, μοντέλα πλοίων και πολλά ακόμη αντικείμενα. Τα μεγάλα ναυτικά μουσεία του πλανήτη κρύβουν ανεκτίμητους θησαυρούς, βοηθώντας τον επισκέπτη να κατανοήσει την ιστορία αυτού του κόσμου.
Eθνικό Ναυτικό Μουσείο Ολλανδίας
Στεγάζεται σε ένα ιστορικό κτίριο του 1656, το οποίο αποτελούσε οπλοστάσιο του ναυαρχείου του Αμστερνταμ. Τα επίσημα εγκαίνιά του ως μουσείου πραγματοποιήθηκαν το 1973, ενώ το 2007 ξεκίνησε μία εκτεταμένη ανακαίνιση που διήρκεσε τέσσερα χρόνια. Η συλλογή του Ναυτικού Μουσείου της Ολλανδίας θεωρείται μία από τις μεγαλύτερες και πιο αξιόλογες στον κόσμο, καθώς φιλοξενεί περίπου 400.000 ξεχωριστά αντικείμενα, όπως πίνακες ζωγραφικής, μοντέλα πλοίων, όργανα πλοήγησης, χάρτες κ.ά. και διαρθρώνεται σε πολλές μικρές ενότητες. Για παράδειγμα, εκείνη με τίτλο Rebublic at Sea, περιλαμβάνοντας πάνω από 50 αριστουργήματα από τη συλλογή του μουσείου, είναι το ιδανικό μέρος για να ξεκινήσει ο επισκέπτης την περιήγηση, ώστε να κατανοήσει την ιστορία της Ολλανδίας ως ναυτικού έθνους, αλλά και το πώς οι Κάτω Χώρες συνδέθηκαν με τη θάλασσα μέσω του εμπορίου και των πολέμων, παρουσιάζοντας πίνακες, όπλα και άλλα σπάνια αντικείμενα. Ακόμη, ο επισκέπτης μπορεί να περιηγηθεί στην αίθουσα των ναυτικών οργάνων, να θαυμάσει τα μικροσκοπικά αντίγραφα γιοτ που χρονολογούνται από τον 17ο αιώνα και φθάνουν μέχρι το περίφημο καταμαράν Zeeman και το τρικάταρτο Maltese Falcon, ενώ στην αίθουσα Τale of Whales – θα την αγαπήσουν ιδιαίτερα τα παιδιά – μαθαίνει πώς αντιμετωπιστήκαν οι φάλαινες μέσα στους αιώνες από τον άνθρωπο, αλλά και τις συνέπειες της φαλαινοθηρίας. Πολύ ενδιαφέρουσα και η αίθουσα των χαρτών με τον περίφημο χάρτη του Πίτερ Μπαστ, ο οποίος χρονολογείται από το 1597. Αδιαμφισβήτητα όμως κύριος πόλος έλξης για μεγάλο μέρος των επισκεπτών αποτελεί ένα πιστό αντίγραφο σε πραγματικές διαστάσεις του Αmsterdam, ενός καραβιού που χάθηκε στο παρθενικό του ταξίδι το 1749. Ο επισκέπτης περιηγείται στα καταστρώματά του, μαθαίνοντας πώς οι ολλανδοί ναυτικοί με αυτά τα σκαριά τον 17ο και τον 18 αιώνα έπλεαν μέχρι την Απω Ανατολή. Την ίδια στιγμή, μέσω της τεχνολογίας VR 360°, κάνει ένα ταξίδι στον χρόνο ανακαλύπτοντας το λιμάνι του Αμστερνταμ, όπως αυτό ακριβώς ήταν τον 17o αιώνα.
Εθνικό Ναυτικό Μουσείο στο Γκρίνουιτς
Για αιώνες στο Γκρίνουιτς χτυπούσε η καρδιά της βρετανικής ναυτικής ιστορίας και η συλλογή του μουσείου αποτελεί έναν απαράμιλλο θησαυρό με περισσότερα από 2 εκατομμύρια αντικείμενα, όπως για παράδειγμα μοντέλα πλοίων, έργα τέχνης, εργαλεία πλοήγησης, χάρτες, χειρόγραφα, συμπεριλαμβανομένων δημόσιων αρχείων. Τα εγκαίνιά του πραγματοποιήθηκαν στις 27 Απριλίου του 1937 από τον βασιλιά Γεώργιο ΣΤ΄, ο όποιος έφτασε στο Γκρίνουιτς από το Λονδίνο πλέοντας στον Τάμεση, συνοδευόμενος από την κόρη του, τη νυν βασίλισσα Ελισάβετ Β΄. Ουσιαστικά ο επισκέπτης του μουσείου, κατανοώντας το ναυτικό παρελθόν της Βρετανίας, μυείται στην ιστορία ολόκληρου του βρετανικού έθνους. Μαθαίνει, για παράδειγμα, για τον θαλασσοπόρο Τζέιμς Κουκ, τον πρώτο Ευρωπαίο που έφθασε μέχρι τις νήσους της Χαβάης και στις Ανατολικές Ακτές της Αυστραλίας και έκανε τον περίπλου της Νέας Ζηλανδίας, αλλά και τον Οράτιο Νέλσον, τον ναύαρχο που αναδείχθηκε από τα επιτεύγματά του κατά την περίοδο των ναπολεόντειων πολέμων ως ο θρύλος των θαλασσών. Ο Νέλσον έχασε τη ζωή του στην περίφημη ναυμαχία του Τραφάλγκαρ το1805, έχοντας προλάβει να νικήσει τις γαλλο-ισπανικές δυνάμεις, βάζοντας τέλος στα σχέδια του Ναπολέοντα να εισβάλει στη Βρετανία. Ενα από τα σημαντικότερα εκθέματα του μουσείου είναι η στολή που φορούσε εκείνη τη μοιραία ημέρα, όπου ακόμη διακρίνεται η τρύπα στον αριστερό ώμο στο μπλε μάλλινο παλτό του από τη σφαίρα που του στέρησε τη ζωή. Πέρα όμως από τα ταξίδι στην Ιστορία, το μουσείο φαίνεται να ανταποκρίνεται στα ενδιαφέροντα κάθε επισκέπτη. Για παράδειγμα, στη νέα αίθουσα Polar Worlds μαθαίνεις για την εξερεύνηση του Αρκτικού Κύκλου και της Ανταρκτικής, αλλά και για τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής στην ανθρώπινη ζωή. Την ίδια στιγμή, το μουσείο αποδεικνύεται ένας μαγικός τόπος για τα παιδιά προσφέροντας πλήθος δραστηριοτήτων, όπως τον περίφημο γιγάντιο Ατλαντα, με τον όποιο εξερευνούν διαδραστικά τον κόσμο.
Eθνικό Ναυτικό Μουσείο Αυστραλίας
Η συλλογή του είναι πλούσια και περιλαμβάνει περισσότερα από 140.000 ιστορικής αξίας αντικείμενα. Ουσιαστικά, το Εθνικό Ναυτικό Μουσείο της Αυστραλίας στο Σίδνεϊ εστιάζει στους στενούς δεσμούς της χώρας με τη θάλασσα καλύπτοντας θεματικές όπως η σχέση των αυτοχθόνων πληθυσμών με τον ωκεανό ή η ανακάλυψη και ο εποικισμός της Αυστραλίας αλλά τα υδάτινα σπορ, το εμπόριο, η άμυνα κ.ά. Ανοιξε τις πύλες του το 1991 και δέχεται πάνω από 850.000 επισκέπτες τον χρόνο. Διαθέτει ίσως τη μεγαλύτερη συλλογή ιστορικών σκαριών στον κόσμο, πολλά από τα οποία είναι ακόμη πλήρως λειτουργικά, με το μουσείο να διοργανώνει μίνι εξορμήσεις. Ετσι ο επισκέπτης μπορεί να «σαλπάρει» με το Endeavour, το πλοίο με το οποίο ο Τόμας Κουκ χαρτογράφησε τη Νέα Ζηλανδία και ανακάλυψε την ανατολική ακτή της Αυστραλίας, περιηγούμενος στους χώρους στους οποίους γευμάτιζε και εργαζόταν ο μεγάλος θαλασσοπόρος μαζί με τον βοτανολόγο Τζότζεφ Μπανκς – πρέπει να σημειωθεί ότι η κατασκευή της ρεπλίκας αυτής ξεκίνησε το 1988 και διήρκεσε πέντε χρόνια. Ακόμη, μπορεί να επιβιβαστεί στο HMAS Vampire, ένα από τα τελευταία πολεμικά πλοία της Αυστραλίας που υπηρέτησε το Βασιλικό Πολεμικό Ναυτικό της χώρας από το 1959 μέχρι το 1986, όπως και στο πολεμικό υποβρύχιο HMAS Onslow, το οποίο παροπλίστηκε το 1999, λίγες εβδομάδες πριν έρθει στο μουσείο, και βρίσκεται σε εξαιρετική κατάσταση. Εδρασε κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου και μία από τις αποστολές του ήταν να εντοπίζει σοβιετικά υποβρύχια που μετακινούνταν στον Περσικό Κόλπο από το Βλαδιβοστόκ μέσω της Θάλασσας των Κοραλλιών και του Μεγάλου Αυστραλιανού Κόλπου.
Nαυτικό Μουσείο Σαν Ντιέγκο
Η φήμη του είναι παγκόσμια και όχι τυχαία, καθώς το Ναυτικό Μουσείο του Σαν Ντιέγκο στην Πολιτεία της Καλιφόρνιας διαθέτει μία από τις πιο αξιόλογες συλλογές ιστορικών σκαφών στον κόσμο και φημίζεται για την αριστεία που επιδεικνύει στην αποκατάσταση, στη συντήρηση και στη λειτουργία τους. Ο πλούσιος «στόλος» του περιλαμβάνει μεταξύ άλλων ιστιοφόρα, ατμοκίνητα πλοία, ακόμη και υποβρύχια. Ενα από τα πιο διάσημα εκθέματα του μουσείου είναι το περίφημο Star of India, το οποίο αποτελεί το παλαιότερο ιστιοφόρο στον κόσμο που παραμένει λειτουργικό – ναυπηγήθηκε το 1863 και χρησιμοποιήθηκε μεταξύ άλλων για να μεταφέρει μετανάστες από την Αγγλία σε Νέα Ζηλανδία, Αυστραλία, Καλιφόρνια και Χιλή. Το μουσείο προσφέρει επίσης ένα πρόγραμμα θαλάσσιων εξορμήσεων, όπως για παράδειγμα η τετράωρη βόλτα με το San Salvador, μία ρεπλίκα του καραβιού με το οποίο ο ισπανός εξερευνητής Χουάν Ροντρίγκεζ Καμπρίγιο προσέγγισε στις 28 Σεπτεμβρίου του 1542 το λιμάνι που αποκαλούμε σήμερα Σαν Ντιέγκο. Επίσης φιλοξενεί πολύ ενδιαφέρουσες μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις, όπως για παράδειγμα αυτή με τον τίτλο «To The Brink Of War», η οποία παρουσιάζεται στο ρωσικό υποβρύχιο Β-39 και μυεί τον επισκέπτη στην κρίση των πυραύλων της Κούβας του 1962. Πρέπει να σημειωθεί ακόμη ότι το μουσείο αποτίνει φόρο τιμής στη ναυτική βάση του Σαν Ντιέγκο (τη μεγαλύτερη στον Ειρηνικό Ωκεανό) μέσα από εκατοντάδες σπάνιες φωτογραφίες και εκθέματα, παρουσιάζοντας τη συμβολή της στην ιστορία του αμερικανικού έθνους.
Ναυτικό Μουσείο Κόµπε
Το ιαπωνικό αυτό ναυτικό μουσείο αρχικά εντυπωσιάζει με τις φουτουριστικές του εγκαταστάσεις – η στέγη του κτιρίου παραπέμπει σε ιστιοφόρα που πλέουν στον ανοιχτό ωκεανό. Ανοιξε τις πύλες του το 1987 για να γιορτάσει τα 120 χρόνια από τη δημιουργία του σύγχρονου λιμανιού του Κόμπε το 1868. Μέσα από όργανα ναυσιπλοΐας, ναυτικά σχοινιά και αρχεία πλοίων, αλλά και με μέσα σύγχρονης τεχνολογίας όπως βίντεο, διοράματα και γραφικά, οι επισκέπτες καταδύονται στο παρελθόν, στο παρόν αλλά στο μέλλον των θαλασσών, των πλοίων, της ναυπηγικής και των λιμανιών που συνδέονται με το Κόμπε. Την ίδια στιγμή τα παιδιά κατανοούν τη σημασία των πυρετωδών εργασιών που λαμβάνουν χώρα στο λιμάνι, αλλά και έχουν την ευκαιρία να επιβιβαστούν στα πλοία για να συμμετέχουν σε μια σειρά διαδραστικών εκθέσεων, όπως για παράδειγμα το παιχνίδι προσομοίωσης που τους καλεί να χειριστούν τα όργανα του πλοίου.
Μουσείο της Θάλασσας Galata, Γένοβα
Ανοιξε τις πύλες του το 2004, όταν η πόλη του ιταλικού Βορρά τελούσε χρέη Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης, και αποτελεί σήμερα το μεγαλύτερο ναυτικό μουσείο της Μεσογείου. Εκεί ο επισκέπτης μπορεί μεταξύ άλλων να μυηθεί στην ιστορία του λιμανιού της Γένοβας, να συλλέξει πληροφορίες για τον Χριστόφορο Κολόμβο, του οποίου η ιταλική πόλη υπήρξε γενέτειρα, αλλά και να θαυμάσει μία γαλέρα μήκους 40 μέτρων την οποία μπορεί να εξερευνήσει και να μάθει για τη ζωή του πληρώματος. Επίσης, μέσω της χρήσης πολυμέσων μπορεί να περιηγηθεί σε χάρτες που σχεδιάστηκαν από τους πιο φημισμένους χαρτογράφους του 16ου και 17ου αιώνα, ενώ στο επονομαζόμενο Sea Μonsters Room θα ζωντανέψουν φανταστικές θαλασσινές ιστορίες που ισορροπούν ανάμεσα στο θαύμα και στον φόβο. Aκόμη, μπορεί να αντιμετωπίσει μια «καταιγίδα» 4D πάνω σε μία σωσίβια λέμβο, να επισκεφθεί ένα Yacht Club του 19ου αιώνα, να ανεβεί στο κατάστρωμα ενός ατμόπλοιου και να πραγματοποιήσει μανούβρες, ελιγμούς και ως άλλος καπετάνιος να «δέσει» στο λιμάνι της Γένοβας, όλα αυτά χάρη στις μαγικές ιδιότητες ενός προσομοιωτή. Φυσικά, όπως κάθε ναυτικό μουσείο που σέβεται τον εαυτό του, έτσι και το Galata παρέχει τη δυνατότητα επίσκεψης σε ένα υποβρύχιο. Το Nazario Sauro ναυπηγήθηκε το 1976, παροπλίστηκε το 2002 και το 2010 έγινε επισκέψιμο από το κοινό. Μάλιστα, στο τρίτο επίπεδο του μουσείου οι επισκέπτες προετοιμάζονται ειδικά για την επίσκεψή τους σε αυτό, καθώς μία αίθουσα έχει διαμορφωθεί σε προσομοίωσή του. Εκεί μπορούν να αλληλεπιδράσουν με ορισμένα από τα όργανά του.
Ναυτικό Μουσείο Ελλάδος
Η ναυτοσύνη είναι συνδεδεμένη με την ιστορία της Ελλάδας. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο ότι η πρώτη προσπάθεια ίδρυσης του Ναυτικού Μουσείου Ελλάδος έγινε το 1867. Χρειάστηκε όμως να περάσουν τελικά 82 χρόνια μέχρι τη στιγμή που μία ομάδα έγκριτων πολιτών του Πειραιά μαζί με αξιωματικούς του Πολεμικού και του Εμπορικού Ναυτικού συγκεντρώθηκε στο γραφείο τού τότε υπουργού Ναυτικών Γεράσιμου Βασιλειάδη και υπέγραψε την ιδρυτική πράξη του σωματείου με την επωνυμία «Εταιρεία Ναυτικού Μουσείου και περισυλλογής κειμηλίων των κατά θάλασσαν αγώνων του Εθνους». Το ημερολόγιο έγραφε 7 Απριλίου του 1949. Ετσι έγινε η αρχή.
Σήμερα το κτίριο του Ναυτικού Μουσείου Ελλάδος βρίσκεται στην Ακτή Θεμιστοκλέους στη Μαρίνα Ζέας στον Πειραιά. Σε περίπου 1.700 τ.μ. παρουσιάζονται πάνω από 3.500 αντικείμενα. Πρέπει να σημειωθεί ότι στην είσοδό του έχει ενσωματωθεί ένα τμήμα των τειχών του Κόνωνος που προστάτευαν το αρχαίο λιμάνι και στους εξωτερικούς αυτούς χώρους έχουν τοποθετηθεί γλυπτά και σημαντικά υπαίθρια εκθέματα, όπως ο πυργίσκος του ιστορικού υποβρυχίου «Παπανικολής» και άγκυρες πλοίων της εποχής της Ναυμαχίας του Ναβαρίνου.
Μέσα από τη μόνιμη συλλογή του μουσείου παρουσιάζεται με ανάγλυφο τρόπο η ναυτική πορεία του Ελληνισμού μέσα στους αιώνες. Ταξιδεύουμε στην Προϊστορική Εποχή και στην Κλασική Αρχαιότητα μέσα από ομοιώματα πλοίων στην αίθουσα που είναι αφιερωμένη στη Βυζαντινή Εποχή, μαθαίνουμε μεταξύ άλλων για τον δρόμωνα, το κατ’ εξοχήν πολεμικό πλοίο της εποχής, ενώ εκεί βρίσκεται και ένα από τα σημαντικότερα αρχαιολογικά ευρήματα που φιλοξενούνται κάτω από τη στέγη του: πρόκειται για έναν αποθηκευτικό πίθο της όψιμης βυζαντινής περιόδου που βρέθηκε στην Εύβοια και φέρει εγχάρακτες παραστάσεις ενός εμπορικού και ενός πολεμικού πλοίου.
Η επόμενη αίθουσα μάς μυεί στα προεπαναστατικά χρόνια και στον ναυτικό αγώνα του 1821 όπου θαυμάζουμε τον περίφημο πίνακα του Κωνσταντίνου Βολανάκη που απεικονίζει την ανατίναξη του τουρκικού δικρότου στην Ερεσό της Λέσβου από το πυρπολικό του Ψαριανού Δημητρίου Παπανικολή. Τα εκθέματα επίσης περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων σπαθιά και όπλα της εποχής, προσωπικά είδη αγωνιστών όπως η πίπα και το τηλεσκόπιο του ναυάρχου Ανδρέα Μιαούλη. Οπως είναι φυσικό, ειδική μνεία γίνεται στη ναυμαχία του Ναβαρίνου μέσα από την παρουσίαση εφημερίδων και εγγράφων της εποχής, τμημάτων πλοίων και όπλων που ανασύρθηκαν από τον βυθό της περιοχής και σημαντικών εικαστικών έργων.
Στις επόμενες αίθουσες παρουσιάζεται η ιστορία του Πολεμικού Ναυτικού στους νεότερους χρόνους. Ετσι, για παράδειγμα, μπορούμε να παρακολουθήσουμε διοράματα για τη δράση του θρυλικού θωρηκτού «Γεώργιος Αβέρωφ» και τις νικηφόρες ναυμαχίες της Ελλης (3.12.1912) και της Λήμνου (5.1.1913) στους Βαλκανικούς Πολέμους, να μάθουμε για τον τορπιλισμό της «Ελλης» τη 15η Αυγούστου του 1940, ενώ αναμφισβήτητα ένα από τα πιο συγκινησιακά φορτισμένα εκθέματα του μουσείου είναι η φθαρμένη από τον άνεμο και την αρμύρα της θάλασσας σημαία του θρυλικού υποβρυχίου «Παπανικολής».
Στην αίθουσα που είναι αφιερωμένη στην Εμπορική Ναυτιλία αντιπροσωπεύονται όλοι οι τύποι των εμπορικών πλοίων, από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι και τον 20ό αιώνα: φορτηγά, δεξαμενόπλοια, πλοία γερανοί, πετρελαιοφόρα, super tankers, αεριοφόρα, bulk carriers, container ships, υπερωκεάνια, κρουαζιερόπλοια, ακτοπλοϊκά, ferry boats, ενώ ο επισκέπτης πληροφορείται για τις εξαιρετικές επιδόσεις των ελλήνων εφοπλιστών στον στίβο των θαλάσσιων μεταφορών. Από τα πιο εντυπωσιακά εκθέματα είναι τα όργανα πλοήγησης ενός παλαιού εμπορικού ατμοπλοίου που έχουν τοποθετηθεί κατά τέτοιον τρόπο ώστε να αναπαριστούν τη γέφυρα πλοίου.
Παράλληλα, μία αίθουσα αφιερώνεται στην παραδοσιακή ναυπηγική και στα ιστιοφόρα σκάφη, ενώ σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο παρουσιάζεται ένα τμήμα της συλλογής Αριστοτέλη Ωνάση, η οποία περιλαμβάνει ομοιώματα πλοίων, έργα μικροτεχνίας, ναυτικά όργανα, όπλα, έπιπλα, πίνακες ζωγραφικής και χαρακτικά που χρονολογούνται από τον 17o αιώνα, κειμήλια που κοσμούσαν τη θαλαμηγό «Χριστίνα».
Εντυπωσιακή και η εικαστική συλλογή του Μουσείου, όπως και η βιβλιοθήκη «Αθηνούλα Μαρτίνου», η οποία αποτελεί τη μεγαλύτερη ναυτική βιβλιοθήκη της χώρας μας, με περισσότερους από 17.000 τίτλους, μονογραφίες, περιοδικά, εγκυκλοπαίδειες, πρακτικά συνεδρίων, ημερολόγια κ.ά. Σημαντικό είναι επίσης το αρχείο χαρτών, με μια πλούσια συλλογή από περίπου 700 παλαιούς ιστορικούς χάρτες γνωστών χαρτογράφων που καλύπτει τη χρονική περίοδο από τον 16ο μέχρι τον 20ό αιώνα, η σχεδιοθήκη με ναυπηγικά-μηχανολογικά σχέδια πλοίων, το ιστορικό, το φωτογραφικό, αλλά και το οπτικοακουστικό αρχείο, που ξεκίνησε να συγκροτείται από τις αρχές της δεκαετίας του 1980.
Πολύ σημαντικό για την προώθηση της έρευνας για τη ναυτική ιστορία είναι το εκδοτικό έργο που επιτελεί ο φορέας. Αξίζει να σημειωθεί ότι την τελευταία πενταετία έχουν βραβευθεί τέσσερις εκδόσεις του από το ανώτατο πνευματικό ίδρυμα της χώρας, την Ακαδημία Αθηνών. Ο φορέας εκδίδει επίσης το τριμηνιαίο περιοδικό «Περίπλους Ναυτικής Ιστορίας» με σκοπό την προώθηση της επιστημονικής έρευνας και την ευαισθητοποίηση του αναγνωστικού κοινού στη διαφύλαξη και συνέχιση της ναυτικής παράδοσης. Τέλος, μία από τις σημαντικότερες δραστηριότητες του Μουσείου είναι τα εκπαιδευτικά προγράμματα που πραγματοποιούνται καθημερινώς στις αίθουσές του και παρακολουθούνται ετησίως από περίπου 20.000 μαθητές όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων.
Ναυτικό Μουσείο Κρήτης
Στη βορειοδυτική πλευρά στο παλιό λιμάνι των Χανίων, στεγασμένο στο Φρούριο Φιρκά, το οποίο κατασκεύασαν οι Ενετοί, το Ναυτικό Μουσείο Κρήτης αποτελεί μια κιβωτό γνώσης, διαφυλάττοντας τις ναυτικές μας παραδόσεις και ειδικότερα τις ναυτικές παραδόσεις της Μεγαλονήσου. Εγκαινιάστηκε την 27η Μαΐου του 1973, μία ημερομηνία όχι τυχαία, καθώς συνέπιπτε με την 32η επέτειο της Μάχης της Κρήτης και τα πλούσια εκθέματά του ταξιδεύουν τον επισκέπτη πίσω στον χρόνο. Η περιήγηση ξεκινά από την Εποχή του Χαλκού – παρουσιάζονται, για παράδειγμα, εργαλεία ναυπηγικής και μοντέλο αντιπροσωπευτικού πλοίου της μινωικής περιόδου -, φθάνει μέχρι τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ενώ εξερευνάται και η βυζαντινή περίοδος (ξεχωρίζει ανάμεσα στα πολλά εκθέματα το μοντέλο του πλοίου «Κουμπαρέα – Κουμβάριον»). Τέτοιου είδους σκαριά χρησιμοποιούσαν οι μουσουλμάνοι της Κρήτης και ειδικά οι Αραβες. Η συλλογή πλαισιώνεται και από πορτρέτα των σημαντικότερων αυτοκρατόρων του Βυζαντίου και πίνακες βυζαντινών πλοίων. Ακόμη μαθαίνουμε για την Ενετοκρατία, για τον Αγώνα της Ανεξαρτησίας – οι Κρήτες ήρθαν εθελοντικά στην ηπειρωτική Ελλάδα και πολέμησαν για την ανεξαρτησία της, λαμβάνοντας μέρος σε πάμπολλες μάχες κατά των Οθωμανών – αλλά για και τους Βαλκανικούς Πολέμους. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, με τη συλλογή να περιλαμβάνει ναυπηγικό εξοπλισμό, εξαρτήματα και όργανα ναυσιπλοΐας (γυροσκοπική πυξίδα, διόφθαλμα κ.ά.) τα οποία χρησιμοποιήθηκαν εκείνη την περίοδο, ενώ ειδική ενότητα αφιερώνεται στη συμβολή της ελληνικής εμπορικής ναυτιλίας στον αγώνα εναντίον των δυνάμεων του Αξονα. Υπάρχει ακόμη έκθεση φαρικού υλικού, καθώς και μία πλούσια συλλογή γραμματοσήμων από όλον τον κόσμο με θέμα τη ναυσιπλοΐα, τους φάρους του κόσμου και τον θαλάσσιο πλούτο, ενώ ο επισκέπτης μπορεί να ξεναγηθεί και στη γέφυρα ενός αντιτορπιλικού μέσα από μία ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα του μουσείου. Αξιόλογη επίσης η μόνιμη έκθεση αρχαίας και παραδοσιακής ναυπηγικής που φιλοξενείται στον εξαιρετικό χώρο του Νεωρίου Μόρο στην ανατολική πλευρά του βενετσιάνικου λιμανιού. Το μουσείο περιλαμβάνει πολλές ακόμη ενότητες, φημίζεται δε επίσης για τα πλούσια εκπαιδευτικά του προγράμματα – δεν είναι τυχαίο ότι τις πύλες του περνούν 5.000 παιδιά τον χρόνο. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο χώρος του εργαστηρίου στον οποίο εθελοντές κατασκευάζουν μοντέλα πλοίων σε μεγάλη κλίμακα με πρωτογενή υλικά. Μάλιστα, λέγεται ότι είναι το μοναδικό ναυτικό μουσείο στον κόσμο που κατασκευάζει τα μοντέλα in situ.
