Ένας χρόνος συμπληρώνεται από τα ασυνήθιστα γεγονότα τον Ιούνιο του 2019, που προκάλεσαν την οργή του τότε υπουργού Εσωτερικών Ματέο Σαλβίνι. Παρά τη ρητή απαγόρευση να αποβιβάσει τους διασωθέντες στην Ιταλία, η Καρόλα Ρακέτε είχε οδηγήσει το Sea Watch 3 στο λιμάνι της Λαμπεντούζα, προκαλώντας μάλιστα μερικές γρατζουνιές σε πλοιάριο της αστυνομίας. Συνελήφθη, αλλά στη συνέχεια αφέθηκε ελεύθερη. Σήμερα ο Σαλβίνι εξακολουθεί να πνέει μένεα κατά της Ρακέτε, των αποστολών διάσωσης, αλλά και των μεταναστών, τους οποίους κατηγορεί συλλήβδην ως φορείς του κορωνοϊού που θέλουν να τον μεταφέρουν στην Ιταλία, αν και τα 28 κρούσματα ανάμεσα στους διασωθέντες του Sea Watch 3 είναι αμελητέο μέγεθος σε σύγκριση με τα 238.000 κρούσματα που έχουν καταγραφεί σε όλη τη χώρα.
«Εγκράτεια» της επίσημης Ιταλίας στο μεταναστευτικό
Τον περασμένο Σεπτέμβριο η πολιτική Σαλβίνι περιήλθε σε αδιέξοδο, ενώ ο ίδιος αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την κυβέρνηση συνασπισμού του Τζουζέπε Κόντε. Σημαίνει αυτό ότι βελτιώθηκαν οι συνθήκες για τις επιχειρήσεις διάσωσης; «Και ναι και όχι», λέει ο εκπρόσωπος της Sea Watch Ρούμπεν Νόιγκεμπαουερ. Ασφαλώς η κατάσταση βελτιώθηκε με την αποκαλούμενη συμφωνία της Μάλτας, τον περασμένο Σεπτέμβριο, με την οποία η Γαλλία, η Γερμανία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες δηλώνουν πρόθυμες να δεχθούν διασωθέντες από την Ιταλία και τη Μάλτα. Μόνο που αυτή η συμφωνία έχει ημερομηνία λήξης. Η διάδοχος του Σαλβίνι, Λουτσιάνα Λαμοργκέζε, που δεν ανήκει σε συγκεκριμένο πολιτικό κόμμα, ακολουθεί προς το παρόν πολιτική εγκράτειας στο μεταναστευτικό, χωρίς να κάνει σχόλια μέσω Tweet, χωρίς να ανεβάζει βίντεο στο Facebοok, αλλά μάλλον με παρασκηνιακές κινήσεις. Η Sea Watch και άλλες ΜΚΟ κατηγορούν την ιταλική κυβέρνηση ότι προσπαθεί να κρατήσει μακριά τους μετανάστες, επικαλούμενη ως δικαιολογία την κρίση του κορωνοϊού. «Με το πρόσχημα του κορωνοϊού λαμβάνεται μία σειρά μέτρων, τα οποία αποβαίνουν τελικά εις βάρος των επιχειρήσεων διάσωσης», λέει ο Νόιγκεμπαουερ. Για παράδειγμα το γερμανικό πλοίο Άλαν Κούρντι είχε παραμείνει επί εβδομάδες ολόκληρες σε λιμάνι της Σικελίας, γιατί οι αρμόδιες αρχές είχαν διαπιστώσει «τεχνικές ελλείψεις». Σήμερα βρίσκεται στην Ισπανία για συντήρηση.
Ο φόβος της πανδημίας δεν αποτρέπει όλους τους μετανάστες να αναζητήσουν καλύτερη τύχη στην Ιταλία ή άλλες δυτικές χώρες. Όπως δηλώνει στο Osservatorio Diritti ο Ματέο Βίλα από το Iταλικό Ινστιτούτο Διεθνών Σπουδών (ISPI) «ο κορωνοϊός τους φοβίζει πολύ λιγότερο από τις φυλακές της Λιβύης και τα βασανιστήρια που περνούν εκεί». Από τις αρχές της χρονιάς έχουν φτάσει στην Ιταλία 6.400 πρόσφυγες και μετανάστες. Το 2019, επί Σαλβίνι, ο αριθμός τους είχε μειωθεί στους 2.500, ενώ την προηγούμενη χρονιά έφτανε τους 16.500. Όλο και περισσότερα πλοιάρια από την Τυνησία καταφθάνουν στη Λαμπεντούζα. Το κέντρο υποδοχής και καταγραφής του νησιού είναι μονίμως υπερπλήρες. «Εδώ ζούμε αποκλειστικά από την αλιεία και τον τουρισμό, αλλά με τον κορωνοϊό έχουν σταματήσει τα πάντα», λέει ο δήμαρχος Τοτό Μαρτέλο. «Κι έτσι έχουμε σήμερα τρεις απανωτές κρίσεις: μία υγειονομική, μία οικονομική, αλλά και μία ανθρωπιστική κρίση…»
Αναμένοντας τις αποφάσεις της δικαιοσύνης
Έναν χρόνο μετά τα γεγονότα της Λαμπεντούζα η Καρόλα Ρακέτε δεν επιζητεί δημοσιότητα και δεν δίνει συνεντεύξεις. Η ίδια δεν συμμετέχει πλέον σε επιχειρήσεις διάσωσης, αλλά σε ερευνητικές αποστολές, εστιάζοντας στην προστασία του κλίματος. Τελευταίος προορισμός της ήταν η Αρκτική. Πάντως «δεν αποκλείεται μία νέα αποστολή για την Sea Watch, όπως λέει ο εκπρόσωπος της οργάνωσης Ρούμπιν Νόιγκεμπαουερ. Στο μεταξύ, επισημαίνει ο δικηγόρος της Ρακέτε, Λεονάρντο Μαρίνο, στη Σικελία συνεχίζεται ακόμη η δικαστική έρευνα για τα περσινά γεγονότα. Ωστόσο η Sea Watch θεωρεί ότι δεν πρόκειται να απαγγελθούν κατηγορίες, καθώς τον Ιανουάριο το Ανώτατο Δικαστήριο της Ιταλίας είχε απορρίψει το αίτημα της εισαγγελίας να παραμείνει υπό κράτηση η καπετάνιος. Ωστόσο τον Φεβρουάριο η εισαγγελία ζήτησε νέα διορία έξι μηνών, προκειμένου να εξετάσει πιο αναλυτικά τις αιτιάσεις εναντίον της Καρόλα Ρακέτε.
Ανέτε Ρόιτερ (DPA)
Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου