Μετά από δύο δεκαετίες στην εξουσία, η δημοτικότητα του Βλαντίμιρ Πούτιν βρίσκεται σε ιστορικό χαμηλό, καθώς η ρωσική οικονομία παλεύει να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της πανδημίας του κορωνοϊου και τη «βουτιά» στις τιμές του πετρελαίου.

«Είναι αυτή καλύτερη στιγμή για τον Πούτιν να επεκτείνει την προεδρία του για ακόμη 16 χρόνια;» διερωτάται στο πλαίσιο αυτό το πρακτορείο Bloomberg, αναφερόμενο στις τροποποιήσεις του ρωσικού Συντάγματος.

Από την περασμένη Τετάρτη έως και την 1η Ιουλίου, δηλαδή για διάστημα μίας εβδομάδας, οι Ρώσοι πολίτες καλούνται στα εκλογικά κέντρα για να εγκρίνουν ή να απορρίψουν τις προτεινόμενες αλλαγές.

Η επιτυχής ολοκλήρωση της συνταγματικής αναθεώρησης, η πρώτη από το 1993, θα επιτρέψει στον Πούτιν να διεκδικήσει ακόμη δύο, εξαετούς διάρκειας, προεδρικές θητείες.

Η τρέχουσα θητεία του λήγει το 2024. Επομένως, έχει τη δυνατότητα να παραμείνει στον προεδρικό θώκο έως και το 2036, όταν και συμπληρώσει το 83ο έτος της ηλικίας του.

Το στοίχημα του Πούτιν

Αν και αρκεί μία απλή πλειοψηφία και να εμφανιστεί το 50% των ψηφοφόρων στην κάλπη, το Κρεμλίνο δεν θα είναι ευχαριστημένο με τίποτα άλλο εκτός από μια συντριπτική υποστήριξη του ρωσικού λαού.

Για το Κρεμλίνο, η εν εξελίξει ψηφοφορία θα κριθεί ως αποτυχημένη, εκτός αν οι προτεινόμενες αλλαγές τύχουν της συντριπτικής υποστήριξης του ρωσικού λαού, κάτι το οποίο θα προσδώσει στον Πούτιν την απόλυτη νομιμοποίηση, προκειμένου να συνεχίσει να ελέγχει το πολιτικό –και όχι μόνο- γίγνεσθαι.

Ωστόσο, αυτό δεν θεωρείται δεδομένο, καθώς τους τελευταίους μήνες παρατηρείται μια αυξανόμενη δυσαρέσκεια προς τον Ρώσο πρόεδρο. «Ο κόσμος απομακρύνεται από την προεδρική δημοκρατία και τη διακυβέρνηση με σιδηρά γροθιά στην οποία πίστευαν πριν από 20 χρόνια» παραδέχεται ο κοινωνιολόγος Σεργκέι Μπελανόφκσκι, μιλώντας στο Bloomberg.

Στο 59% το ποσοστό αποδοχής

Ο Βλάντιμιρ Πούτιν εξέπληξε ακόμα και τους πιο στενούς του συνεργάτες όταν ανακοίνωσε τον Ιανουάριο τα σχέδια του για την συνταγματική αλλαγή. Ο όρος που του επιτρέπει να αλλάξει το όριο για την ηγεσία της προεδρίας εμφανίστηκε τον Μάρτιο, αλλά πολλοί πιστεύουν ότι αυτός ήταν εξαρχής ο στόχος του Ρώσου ηγέτη.

Αυτή τη στιγμή, ο Πούτιν είναι ο μακροβιότερος ηγέτης της Ρωσίας και της Σοβιετικής Ένωσης, μετά τον Ιωσήφ Στάλιν.

Παρ’ όλα αυτά, το ποσοστό αποδοχής του κυμαίνεται στο 59%, σύμφωνα με τις τελευταίες μετρήσεις. Πρόκειται για το χαμηλότερο επίπεδο από το 2000, όταν και έγινε πρόεδρος της χώρας.

Σύμφωνα με τον Ντένις Βολκόφ, αναλυτή του think tank Levada, η πτώση της δημοτικότητας του Πούτιν οφείλεται στη δυσαρέσκεια του ρωσικού λαού για την τρέχουσα οικονομική κρίση λόγω του κοροναϊού.

Μετά από αρκετά έτη στασιμότητας, η ρωσική οικονομία αναμένεται να συρρικνωθεί φέτος κατά 6,6%, καταγράφοντας τη χειρότερη επίδοση από την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008-2009.

Ταυτόχρονα, το πραγματικό κατά κεφαλήν εισόδημα μειώνεται, ενώ η ανεργία αυξάνεται (6,1% τον Μάιο).

Οι ύστατες προσπάθειες

Λίγο πριν το άνοιγμα των εκλογικών κέντρων, ο Πούτιν προσπάθησε να επενδύσει στο πατριωτικό αίσθημα των Ρώσων, διοργανώνοντας μια μεγαλειώδη στρατιωτική παρέλαση στην Κόκκινη Πλατεία, με αφορμή τη συμπλήρωση 75 ετών από την ήττα της ναζιστικής Γερμανίας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Παράλληλα, με το βλέμμα στην κάλπη, προέβη σε μια σειρά οικονομικών εξαγγελιών, δεσμευόμενος για τη χορήγηση έκτακτων επιδομάτων στις πολυμελείς οικογένειες και τους ανέργους.

Και πάλι, όμως, σύμφωνα με δημοσκόπηση του Levada, λιγότερο από το 50% των πολιτών στηρίζει τις προτεινόμενες συνταγματικές μεταρρυθμίσεις. Οι δημόσιοι υπάλληλοι δέχονται πιέσεις να πάνε να ψηφίσουν, ενώ το γεγονός ότι η ψηφοφορία γίνεται διαδικτυακά σε διάστημα μιας εβδομάδας καθιστά δύσκολη την εύρεση τυχόν παρατυπιών στην εκλογική διαδικασία.

Βέβαια, από την πλευρά της, έρευνα της κρατικής εταιρείας VTsIOM, ανεβάζει το ποσοστό στήριξης προς τις προτεινόμενες αλλαγές στο 67% έως 71%.

Αίσθημα ασφάλειας

Πηγή με γνώση του πολιτικού σχεδίου του Κρεμλίνου ανέφερε στο Bloomberg ότι παρά τις επιφυλάξεις, οι αρχές περιμένουν ότι ο λαός θα συσπειρωθεί σε μία περίοδο εθνικής κρίσης, αναγνωρίζοντας ότι η κυβέρνηση προσφέρει ένα αίσθημα ασφάλειας.

Η πλειοψηφία των Ρώσων πολιτών υποστηρίζει ορισμένες συνταγματικές αλλαγές που αποσκοπούν στη διατήρηση των παραδοσιακών αξιών. Λίγοι όμως επιθυμούν μια επέκταση της προεδρίας του Πούτιν.

Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις μεταξύ Μαρτίου και Μαΐου, οι πολίτες δεν εμπιστεύονται όχι μόνο τον πρόεδρο, αλλά ολόκληρο τον θεσμό της κυβέρνησης. Υπάρχει οργή για τη πτώση του επιπέδου ζωής, τη διαφθορά και την έλλειψη βοήθειας από τις αρχές για την αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας.