Τα «ηχηρά μηνύματα» προς την Άγκυρα που εκπέμπουν κατά καιρούς Ευρωπαίοι ηγέτες και αξιωματούχοι μπορεί να ακούγονται ωραία στα αυτιά μας, ωστόσο το αυτί του Ερντογάν δεν δείχνει να ιδρώνει.
Την ώρα που ο ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την Εξωτερική Πολιτική, Ζοζέπ Μπορέλ, δήλωνε από τον Έβρο ότι η Ευρώπη είναι αποφασισμένη να προστατεύσει τα εξωτερικά σύνορα και να στηρίξει σθεναρά την κυριαρχία της χώρας μας, τουρκικά αεροσκάφη επιδίδονταν επιδεικτικά σε μπαράζ υπερπτήσεων στο Αιγαίο.
Ενθαρρυμένος από την ευνοϊκή για τη χώρα του εξέλιξη των στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Λιβύη, την αμηχανία της Ευρώπης αλλά και την ανοχή του Ντόναλντ Τραμπ, ο Ερντογάν αισθάνεται κυρίαρχος του παιχνιδιού και δεν διστάζει να ανοίγει μέτωπα παντού.
Όσο πυκνώνουν τα προβλήματα και η πίεση στο εσωτερικό της χώρας του, τόσο περισσότερο αναζητά διέξοδο στο εξωτερικό. Σχολιάζοντας τις φιλοδοξίες του Τούρκου προέδρου, το αμερικανικό Bloomberg σημειώνει ότι «μια εθνική οικοδόμηση στο εξωτερικό φαίνεται καλύτερη από την εγχώρια αντιμετώπιση κρίσεων» και εκτιμά ότι η Τουρκία έχει πλέον τη δυνατότητα να επεκτείνει έτι περαιτέρω την επιρροή της στη Λιβύη.
Η χώρα μας, αντιθέτως, φαίνεται ότι έκανε λάθος επιλογές στο λιβυκό ζήτημα ποντάροντας στον Χαφτάρ, όπως άφησε να διαφανεί και ο αναπληρωτής σύμβουλος του πρωθυπουργού για θέματα εθνικής ασφάλειας, Θάνος Ντόκος, περιγράφοντας ως εξαιρετικά δυσχερή τη θέση της Ελλάδας σε ό,τι αφορά την ακύρωση του τουρκολιβυκού συμφώνου.
Και μπορεί ο Γάλλος πρόεδρος να απευθύνει αυστηρά μηνύματα στην Τουρκία για τις ενέργειές της στη Λιβύη, ωστόσο δεν φαίνεται να βρίσκει ευήκοα ώτα στην Ευρώπη. Το ευρωπαϊκό μέτωπο έναντι της Άγκυρας δεν είναι αρραγές.
Είναι γνωστό ότι η Γερμανία βλέπει την Τουρκία ως ισχυρό ανάχωμα στις προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές αλλά και ως σημαντικό πελάτη οπλικών συστημάτων. Ας μην ξεχνάμε ότι η Άγκυρα παρέμεινε και το 2019 στην πρώτη θέση του πελατολογίου της γερμανικής αμυντικής βιομηχανίας.
Καθώς όμως η πολιτική της Τουρκίας εγκυμονεί ευρύτερους κινδύνους στην περιοχή – όπως απεδείχθη χαρακτηριστικά με το επεισόδιο με τη γαλλική φρεγάτα – η Ευρώπη πρέπει να επαναπροσδιορίσει συνολικά τη σχέση της με την Τουρκία. Το ζήτημα εδώ και χρόνια – εξαιτίας και του προσφυγικού – δεν είναι πλέον ελληνοτουρκικό, είναι ευρωτουρκικό.
Γι’ αυτό και είναι πολύ χρήσιμη η προτροπή του Μακρόν προς την Ε.Ε. να συζητήσει επιτέλους «χωρίς ταμπού» για τις σχέσεις με την Τουρκία και να χαράξει κοινή στρατηγική απέναντι στην αυξανόμενη τουρκική προκλητικότητα.
