Το φαινόμενο της «μεταστροφής» στην κατοικία από Airbnb σε διαμερίσματα για μακροχρόνια μίσθωση άρχισε να διαφαίνεται από την αρχή της καραντίνας. Σε μελέτη που εκπονήθηκε για λογαριασμό του ΕΒΕΑ από την Ernst & Young για τις επιπτώσεις του κορωνοϊού στο Airbnb (η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα στα τέλη Μαΐου) αναφέρονται στοιχεία της πλατφόρμας ερευνών για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις AirDNA. Σύμφωνα με αυτά, μέχρι το τέλος Μαρτίου οι ενεργές αγγελίες ακινήτων στο κέντρο της Αθήνας είχαν υποχωρήσει σε 9.900 από τις σχεδόν 10.330 στις αρχές του μήνα. Συνολικά 430 ακίνητα σταμάτησαν να διατίθενται ως καταλύματα βραχυχρόνιας διαμονής. Μετά την άρση της καραντίνας και το σταδιακό άνοιγμα του τουρισμού η τάση των νέων κρατήσεων στα Airbnb μοιάζει ανοδική, όμως η αλλαγή στο τοπίο της ενοικίασης παραμένει.
Μια βόλτα στην Αθήνα θα επιβεβαιώσει την επανεμφάνιση, μετά από μακροχρόνια απουσία, σε τοίχους ή στύλους αρκετών περιοχών… ενοικιαστηρίων. Μόνο σε ένα οικοδομικό τετράγωνο κοντά στην Ακρόπολη μετρήσαμε περισσότερα από 5. Εξέλιξη που έφερε μαζί της και – σε αντίθεση με ό,τι θα περίμενε κανείς – εξωφρενικές τιμές ενοικίων που συχνά αναγράφονται σε αυτά. Παραδείγματος χάριν, για διαμέρισμα 100 τ.μ. ζητείται μηνιαίο μίσθωμα 950 ευρώ, 60 τ.μ. ισογείου ενοικιάζονται έναντι 480 ευρώ κ.λπ.! Οπως έλεγε εργαζόμενος στην περιοχή, ο οποίος αναζήτησε σπίτι κοντά στη δουλειά του, βρέθηκε αντιμέτωπος με μηνιαία μισθώματα που υπερέβαιναν τον μισθό του.
Την αίσθηση πως αυξάνονται τα προς ενοικίαση διαμερίσματα επιβεβαίωσαν τα στοιχεία που παραχώρησε στο «Βήμα» η ιστοσελίδα αγγελιών ακινήτων Spitogatos.gr: στον Δήμο Αθηναίων αυξήθηκαν κατά 24,54% από την 1η Μαρτίου μέχρι τη 15η Ιουνίου. Οπως φαίνεται, η τάση αυτή είναι αυξητική καθώς, σύμφωνα με τα στοιχεία, το ποσοστό αύξησης από τον Μάρτιο μέχρι τον Απρίλιο ήταν 7,11%.
Πρωταθλητής το ιστορικό κέντρο με 87%
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η λίστα με τις top 10 περιοχές του Δήμου Αθηναίων, οι 10 περιοχές δηλαδή όπου, από τον Μάρτιο μέχρι σήμερα, καταγράφηκε η μεγαλύτερη προσφορά ενοικιαζομένων. Πρωταθλητής είναι το ιστορικό κέντρο (Ακρόπολη, Μοναστηράκι, Θησείο, Πλάκα, Φιλοπάππου) με αύξηση 87,97%. Ακολουθούν η περιοχή Γκάζι – Μεταξουργείο – Βοτανικός με 70,49%, τα Πετράλωνα με 69,44%, ο Νέος Κόσμος με 65,35%, Πολύγωνο – Τουρκοβούνια με 44,44%, Κουκάκι – Μακρυγιάννη με 36,89%, Ιλίσια με 36,22%, Κυψέλη με 32,98%, κέντρο (ήτοι Ακαδημία, Ομόνοια, πλ. Βάθης, Κάνιγγος, πλ. Κλαυθμώνος, Σύνταγμα, Ψυρρή, πλ. Κουμουνδούρου, πλ. Καρύτση, Παλαιά Βουλή και Ζάππειο) με 31,47% και τα Πατήσια με 30%.
Το πρώτο, εύκολο συμπέρασμα είναι πως ο κορωνοϊός και η καραντίνα έφεραν μείωση των κρατήσεων των Αirbnb, κι αυτή με τη σειρά της «έριξε» πολλά από αυτά στην αγορά των μακροχρόνιων μισθώσεων. Αυτό επιβεβαιώνουν εξάλλου και τα ποσοστά αύξησης στα διαμερίσματα που αναζητούν ενοικιαστή και είναι επιπλωμένα/ανακαινισμένα. Στον Δήμο Αθηναίων από τον Μάρτιο μέχρι σήμερα αυξήθηκαν κατά 30,53% σύμφωνα με τα στοιχεία του Spitogatos.gr. Μελετώντας δε τα επί μέρους δεδομένα, δεν μπορεί παρά να εντυπωσιαστεί κανείς – στο ιστορικό κέντρο σε αυτή την κατηγορία καταγράφεται αύξηση 102%!
Εξάλλου, ένα ψάξιμο στις φωτογραφίες και στα στοιχεία που συνοδεύουν τις αγγελίες για τα υπό ενοικίαση επιπλωμένα διαμερίσματα στο Διαδίκτυο καταδεικνύει πως πάρα πολλά είναι ανακαινισμένα τα τελευταία 2 χρόνια, ενώ είναι εξοπλισμένα με σύγχρονα έπιπλα και σύγχρονη οικοσκευή.
71 τ.μ. σε ημιώροφο έναντι 1.150 τον μήνα!
Η αύξηση της προσφοράς των ενοικιαζομένων δεν έφερε όμως, όπως ίσως περίμενε κανείς, μείωση των τιμών. Προφανώς και σύγκριση ανάμεσα στα διαμερίσματα δεν είναι δυνατή.
Η αξία του καθενός εξαρτάται από πολλούς παράγοντες: θέση, όροφο, υποδομή κ.λπ. Ομως πόσο πολυτελές μπορεί να είναι ένα διαμέρισμα 71 τ.μ. (και μάλιστα μη επιπλωμένο), όταν, αν και σε ημιώροφο, ενοικιάζεται έναντι 1.150 ευρώ τον μήνα; Τι αβαντάζ μπορεί να έχει ένα επιπλωμένο διαμέρισμα 87 τ.μ., για να ζητείται ενοίκιο 900 ευρώ; Μπορεί η αυτόνομη θέρμανση να δικαιολογεί το μίσθιο των 1.400 ευρώ για ένα επιπλωμένο διαμέρισμα 83 τ.μ.;
Και αυτές δεν είναι ακραίες περιπτώσεις. Διαμέρισμα 45 τ.μ. με κεντρική θέρμανση, ανακαινισμένο το 2019, αναζητεί ένοικο έναντι 800 ευρώ. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι αυτές οι περιπτώσεις αφορούν το Κουκάκι, και να δικαιολογήσει (;) το υπερβολικό μίσθιο λόγω γειτνίασης με την Ακρόπολη.
Το φαινόμενο, όμως, των υπερβολικά υψηλών ενοικίων ισχύει σε πολλές γειτονιές της πόλης. Ενδεικτικά: Ανακαινισμένο το 2017, επιπλωμένο διαμέρισμα 102 τ.μ. στο Μετς ενοικιάζεται έναντι 1.850 ευρώ. Στα Κάτω Πετράλωνα επιπλωμένο με αυτόνομη θέρμανση, ανακαινισμένο το 2019, έχει έκταση 59 τ.μ. και μηνιαίο μίσθωμα 800 ευρώ. Επιπλωμένο διαμέρισμα 31 τ.μ. στον Νέο Κόσμο, ενοικιάζεται αντί 530 ευρώ τον μήνα. Στο Παγκράτι διαμέρισμα 100 τ.μ., ενοικιάζεται επιπλωμένο με 1.250 ευρώ τον μήνα και στην Πλάκα τα 75 τ.μ. «ζητούν» 1.200 ευρώ, ενώ στα Κάτω Ιλίσια το ενοίκιο διαμερίσματος 118 τ.μ. προσφάτως ανακαινισθέντος είναι 1.700 ευρώ.
Μεγάλη ζήτηση
«Υπάρχουν δύο όψεις στο τοπίο ενοικίασης κατοικιών στη μετα τον κορωνοϊό εποχή» λέει στο «Βήμα» ο πρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Αθηνών Αττικής Ελευθέριος Ποταμιάνος. «Η πρώτη όψη είναι – και αυτό το περίμεναν όλοι – ότι κάποια διαμερίσματα της βραχυχρόνιας μίσθωσης βγήκαν στην αγορά. Κι αυτό γιατί δεν υπήρχαν έσοδα από τη βραχυχρόνια μίσθωση τουλάχιστον τους μήνες της καραντίνας – όπως φαίνεται, και τους επόμενους μήνες θα είναι μειωμένα τα έσοδα. Η άλλη όψη του νομίσματος είναι ότι όλοι περίμεναν ότι θα υπάρχουν μειώσεις στα ενοίκια – αλλά δεν υπάρχουν. Δεν υπάρχει καμία μεταβολή στις τιμές των ενοικίων – μερικά έχουν δεχθεί και αυξήσεις. Πού οφείλεται αυτό; Κάποιοι ιδιοκτήτες (το καλώς ή κακώς δεν θα το κρίνουμε εμείς, θα το κρίνει η αγορά) ήταν συνηθισμένοι σε αρκετά μεγάλα έσοδα λόγω βραχυχρόνιων μισθώσεων και παλεύουν να πάρουν όσο το δυνατόν υψηλότερο τίμημα μισθώματος για τα ακίνητά τους. Υπάρχει και ένας ακόμα λόγος: υπάρχει μεγάλη ζήτηση στις μισθώσεις κατοικιών. Επειδή διαφαίνεται ένα μούδιασμα στην αγορά κατοικίας, μέχρι να γίνει φανερό τους επόμενους μήνες τι θα γίνει με την αγορά, κάποιοι προβαίνουν σε μίσθωση».
