Με την προκήρυξη των πρώτων 80 μελετών στις αρχές Σεπτεμβρίου θα ξεκινήσει η εκπόνηση των νέων Τοπικών Χωρικών Σχεδίων σε 200 δημοτικές ενότητες της Ελλάδας. Σήμερα μόνο το 20% των περίπου 1.140 δημοτικών ενοτήτων της χώρας έχει πολεοδομικό σχεδιασμό, δηλαδή Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΓΠΣ) ή Σχέδια Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτών Πόλεων (ΣΧΟΟΑΠ). Από τα υφιστάμενα σχέδια, περίπου τα μισά (δηλ. για το 10% των δημοτικών ενοτήτων) θεωρούνται παρωχημένα ενώ για το 23% των δημοτικών ενοτήτων βρίσκονται σε εξέλιξη μελέτες ΓΠΣ ή ΣΧΟΟΑΠ.
Σύμφωνα με τα όσα ανέφερε, σήμερα σε συνέντευξη Τύπου, ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Δημήτρης Οικονόμου με τις πρώτες 80 μελέτες που θα προκηρυχθούν θα αποκτήσει πολεοδομικό σχεδιασμό το 18% των δημοτικών ενοτήτων. Στόχος είναι στην τριετία να καλυφθεί με Τοπικά Χωρικά Σχέδια το 32% των δημοτικών ενοτήτων, σε τέσσερα χρόνια το 45% και έως το 2030 το σύνολο της χώρας.
Η αρχή θα γίνει από τις περιοχές που δέχονται τις μεγαλύτερες αναπτυξιακές πιέσεις, δηλαδή υπάρχει έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον ή ύπαρξη σημαντικών αναξιοποίητων αναπτυξιακών πόρων, ώστε να αποφευχθούν δυσάρεστες καταστάσεις. Επίσης, σε προτεραιότητα θα μπουν και οι δημοτικές ενότητες με έντονα περιβαλλοντικά προβλήματα, ιδίως συνδεόμενα με το αστικό περιβάλλον (πολύ μικρό ποσοστό ελεύθερων χώρων, αστικές θερμικές νησίδες, τρωτότητα στην κλιματική αλλαγή κλπ.).
Η εκπόνηση των τοπικών πολεοδομικών σχεδίων θα γίνει σταδιακά διότι δεν υπάρχει επαρκής αριθμός μελετητών και επιβλεπόντων. Σήμερα, οριακά υφίσταται δυνατότητα ταυτόχρονης εκπόνησης μελετών για 200 δημοτικά διαμερίσματα. Γι΄ αυτό οι διαγωνισμοί θα διενεργούνται ανά εξάμηνο, με το κάθε «πακέτο» να περιλαμβάνει περί τις 200 δημοτικές ενότητες. Συνολικά για τις περίπου 1.140 δημοτικές ενότητες απαιτούνται έξι «πακέτα» μελετών. Για μια μελέτη, η διαγωνιστική διαδικασία διαρκεί 9 με 10 μήνες (πιθανώς και 6 μήνες βάσει ειδικής διαδικασίας που μπορεί να ακολουθηθεί), ενώ η εκπόνησή της υπολογίζεται στα δύο χρόνια. Στο χρονοδιάγραμμα θα πρέπει να υπολογιστεί και το εξάμηνο της διαδικασίας έγκρισης με Προεδρικό Διάταγμα.
Η έλλειψη πολεοδομικού σχεδιασμού στο 80% της ελληνικής επικράτειας οδηγεί σήμερα στην άναρχη εκτός σχεδίου δόμηση, σε καθυστέρηση των επενδύσεων, καθώς υπάρχει ασάφεια ως προς τις χρήσεις γης, στην καθυστέρηση των αναγκαίων επεκτάσεων σε πόλεις και οικισμούς, ενώ δυσχεραίνεται η νόμιμη οικοδομική δραστηριότητα και υποθάλπεται η αυθαίρετη δόμηση.
Για τη χρηματοδότηση των μελετών έχουν εξασφαλιστεί περί τα 200 εκατ. ευρώ (με δυνατότητες αύξησης αν απαιτηθεί) από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (EIB), χωρίς να αποκλείονται και άλλες πηγές. Η πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος από τους δήμους για συμμετοχή στο Πρόγραμμα Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων ξεκίνησε σήμερα, με τελική προθεσμία τη 10η Ιουλίου.
Επίσης, ο κ. Οικονόμου, απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων ανέφερε ότι, αναμένονται προκηρύξεις για την εκπόνηση μελετών για Ειδικά Χωρικά Σχέδια (αντίστοιχα με εκείνο που έγινε για το Μάτι Αττικής) σε περιοχές όπου πρέπει να επιλυθούν επείγουσες ανάγκες όπως είναι η Σαντορίνη, η Μύκονος και ο δήμος Μινώα Πεδιάδος του Νομού Ηρακλείου. Επίσης, άμεσα θα προκηρυχθούν και οι μελέτες για τη χωροθέτηση των πρώτων 50 Ζωνών Υποδοχής Συντελεστή (ΖΥΣ), ώστε να είναι έτοιμες έως την ερχόμενη Άνοιξη. Στόχος να ξεμπλοκάρουν οι διαδικασίες για την ενεργοποίηση ενός …παγωμένου «εργαλείου», της Μεταφοράς Συντελεστή Δόμησης.
Σχετικά με τα 12 Περιφερειακά Χωροταξικά Σχέδια (η 13η Περιφέρεια, η Αττική, καλύπτεται από Ρυθμιστικό Σχέδιο), όπως επεσήμανε ο υφυπουργός, απομένει η αναθεώρηση άλλων πέντε – για τα τέσσερα θα εκδοθούν οι σχετικές ΚΥΑ έως το φθινόπωρο και θα απομείνει για το 2021 η ολοκλήρωση το σχεδίου για το Νότιο Αιγαίο. Να σημειωθεί ότι τα Περιφερειακά Χωροταξικά Σχέδια ισχύουν από το 2003 και θα έπρεπε εδώ και χρόνια να έχουν αναθεωρηθεί ώστε να δίνουν νέες κατευθύνσεις για παραγωγικές δραστηριότητες και για ένα πιο σύγχρονο μοντέλο οικιστικής ανάπτυξης.
