H αγορά ακινήτων ξεκίνησε με δειλά βήματα να επανέρχεται σε λειτουργία σίγουρα χτυπημένη από την κρίση του κορωνοϊού, την ουσιαστική διακοπή συναλλαγών αλλά και από την αδυναμία εγγραφής βαρών σε ακίνητα ως εξασφάλιση δανειοδότησης. Οι λειτουργίες που υποστηρίζουν τις συναλλαγές άρχισαν πλέον να επανέρχονται, αλλά συνεχίζει να υπάρχει άγνοια των δεδομένων που θα οδηγήσουν στην εφεξής πορεία της αγοράς.
Παραμένουν πολλές αβεβαιότητες γύρω από τον τρόπο και τον χρόνο επαναλειτουργίας πολλών δραστηριοτήτων, την επαναφορά των ταξιδιών από τις χώρες προέλευσης των τουριστών, τον τρόπο αντιμετώπισης παλαιών και νέων δανείων, τη διαθεσιμότητα πόρων για την ενίσχυση των οικονομιών της Ευρώπης (και της Ελλάδας) και πολλά ακόμα. Οι πιθανές εκβάσεις των παραπάνω οδηγούν σε μεγάλο εύρος εναλλακτικών σεναρίων εξέλιξης της αγοράς ακινήτων, δημιουργώντας ένα περιβάλλον μέσα στο οποίο θα προχωρούν σε συναλλαγές μόνο αυτοί που έχουν οικονομική ή λειτουργική ανάγκη, ή πολύ ισχυρή άποψη για αυτά τα οποία θα ακολουθήσουν.
Σε αυτό το κλίμα, περιμένουμε η πρώτη περίοδος μετά το lockdown να χαρακτηριστεί από περιορισμένες συναλλαγές και στάση αναμονής εκ μέρους των πωλητών και των εκμισθωτών μέχρι να αξιολογήσουν και να αποκτήσουν άποψη για αυτά που θα φέρει η επόμενη μέρα. Πιέσεις θα εμφανιστούν κυρίως στις μισθώσεις καταστημάτων και ξενοδοχείων, λιγότερο στα γραφεία, ενώ οι κατοικίες θα δουν εξορθολογισμό των μισθωτικών αξιών τους αλλά μάλλον με τις τιμές αγοραπωλησιών να μένουν κοντά στα προ κορωνοϊού επίπεδα. Εάν η αγορά οδηγηθεί σε σημαντικά αρνητική πορεία αξιών, θα αρχίσει μια διαδικασία αντιστροφής των ευεργετικών συνεπειών της ανόδου αξιών της τελευταίας διετίας. Είναι σημαντικό λοιπόν να ληφθούν άμεσα μέτρα στήριξης της αγοράς ακινήτων μέχρι να επικρατήσουν πάλι συνθήκες πραγματικής ομαλότητας στην αγορά. Τέτοια μέτρα θα μπορούσε να είναι τα εξής:
1. Παράταση της διάρκειας όλων των ενυπόθηκων δανείων και καταβολή μόνο τόκων με ισόχρονη μετάθεση των δόσεων αρχικά για 9 μήνες και στη συνέχεια για όσο απαιτηθεί για την πλήρη επαναφορά της ομαλότητας στην αγορά. Οι τόκοι της περιόδου θα υπολογίζονται με ετήσιο επιτόκιο 1% καταβλητέο κατά το ήμισυ από το Δημόσιο. Ισόχρονη αναβολή όλων των πλειστηριασμών.
2. Υπολογισμός του πρόσθετου ΕΝΦΙΑ στην καθαρή αξία (αφαιρουμένων των βαρών), ή κατάργησή του. Μετάθεση της καταβολής του ΕΝΦΙΑ το 2021-2022.
3. Αναβάθμιση της αγοράς ακινήτων με θέσπιση του ψηφιακού συμβολαίου και δημοσίευση δεδομένων συναλλαγών που να ενισχύουν τη διαφάνεια της αγοράς, της ψηφιακής καταχώρισης τίτλων, αιτήσεων μεταγραφής και εγγραφής και άρσης βαρών και αναβάθμιση της νομοθεσίας των μεσιτών με ψηφιακή καταχώριση εντολών.
Τέτοια μέτρα θα δώσουν στην αγορά την ευκαιρία να βρει θετικότερη περπατησιά και να συμβάλει στην επαναφορά της οικονομίας στον δρόμο της ανάκαμψης.
*Ο κ. Γιάννης Περρωτής είναι διευθύνων σύμβουλος του ομίλου Atria – CBRE Greece.
