Τον περασμένο Φεβρουάριο τερματίστηκε η μεγαλύτερη σε διάρκεια περίοδος ανάπτυξης της αμερικανικής οικονομίας στην Ιστορία – διήρκεσε περισσότερα από 10 χρόνια. Τα στοιχεία που ανακοίνωσε την Τρίτη το Εθνικό Γραφείο Οικονομικών Ερευνών των ΗΠΑ προοιωνίζονται ύφεση τη χρονιά που διανύουμε. Ωστόσο αίσθηση προκαλεί η αισιοδοξία της Wall Street, που συνεχίζει να ανακάμπτει.
Είναι άραγε η αντίδραση της αμερικανικής κεφαλαιαγοράς απότοκο της αισιοδοξίας των επενδυτών ότι η συρρίκνωση της αμερικανικής οικονομίας θα είναι βραχύβια; Ή η Wall Street έχει αυτονομηθεί τελείως και από τη μακροοικονομία και από τη μικροοικονομία και έχει πάψει πλέον να επηρεάζεται από τα λεγόμενα «θεμελιώδη μεγέθη» (fundamentals) της οικονομίας και από τις επιδόσεις των εισηγμένων επιχειρήσεων;
Το ερώτημα δεν είναι βέβαιο ότι θα απασχολήσει τους αναλυτές. Διότι αν αρχίσουν και μιλούν για υπερβολές και για «φούσκες» και προκληθεί κανένα «ατύχημα», φουντώσει δηλαδή η φλόγα του πανικού και καταρρεύσουν οι τιμές, κινδυνεύουν να κατηγορηθούν για αυτοεκπληρούμενες προφητείες – και να διεκδικήσουν τη δόξα (ή το ανάθεμα;) που εδώ και χρόνια μονοπωλεί ο διάσημος καθηγητής του New York University Νουριέλ Ρουμπινί, γνωστός και ως «Dr. Doom».
Το πρώτο τρίμηνο η αμερικανική οικονομία συρρικνώθηκε κατά 5%. Το Μάρτιο και τον Απρίλιο οι αμερικανικές επιχειρήσεις κατάργησαν περίπου 22 εκατ. θέσεις εργασίας. Αλλά το Μάιο, που άρχισε σταδιακά να χαλαρώνει το lockdown, τα στοιχεία έδειξαν ότι η αμερικανική οικονομία ανέκτησε 2,5 εκατ. θέσεις εργασίας.
Δώδεκα υφέσεις από το 1948
Το Εθνικό Γραφείο Οικονομικών Ερευνών, που είναι ένας ιδιωτικός οργανισμός μελετών, θεωρεί ότι το σημαντικό στοιχείο της παρούσας ύφεσης δεν είναι το βάθος της αλλά η διάρκειά της. Και σημειώνει ότι «τεχνική ύφεση» δεν έχουμε ακόμα στις ΗΠΑ αφού, βάσει της οικονομικής θεωρίας, πρόκειται για μια κατάσταση που βεβαιώνεται όταν καταγράφεται συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας επί δύο συνεχόμενα τρίμηνα.
Από το 1948 στις ΗΠΑ έχουν καταγραφεί 12 οικονομικές υφέσεις με τη μεγαλύτερη σε διάρκεια να είναι εκείνη που ξέσπασε μετά την κατάρρευση της αγοράς στεγαστικών δανείων υψηλού ρίσκου και χαμηλής εξασφάλισης (subprime market) και την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση που προκάλεσε. Η ύφεση της αμερικανικής οικονομίας είχε διαρκέσει από το Δεκέμβριο του 2007 έως τον Ιούνιο του 2009, για 18 συναπτούς μήνες δηλαδή.
