Κοινός τόπος είναι πως η Ελλάδα στάθηκε άτυχη, καθώς, μόλις είχε αρχίσει να ανακάμπτει βγαίνοντας από μια δεκαετή κρίση χρέους και μνημονίων, βρέθηκε αντιμέτωπη με την πανδημία, η οποία αναμένεται να της κοστίσει δύο-τρία έτη καθυστέρησης στην αναπτυξιακή της πορεία. =Και αν στην αρχή της νέας περιπέτειας σχεδόν όλοι οι οικονομολόγοι αποφαίνονταν πως θα έχουμε τουλάχιστον ταχεία ανάκαμψη σε σχήμα «V», υποδεικνύοντας πως η ανάπτυξη του 2021 θα ήταν ανάλογη της ύφεσης του 2020, τώρα εκτιμούν πως η ανάκαμψη θα πάρει το σχήμα «U», αφού μετά τη βαθιά ύφεση θα ακολουθήσει μια εκτεταμένη περίοδος ανάκαμψης. Με τις διεθνείς τουριστικές ροές να δέχονται ισχυρό χτύπημα, η Ελλάδα θα βρεθεί αντιμέτωπη με μια περίοδο όπου η δραστηριότητα θα κινείται κάτω των «κανονικών» επιπέδων, πιθανώς έως το 4ο τρίμηνο του 2021, προέβλεψε και η Citigroup.
Αργή και δύσκολη
Η ανάκαμψη, σύμφωνα με την Capital Economics, θα είναι δύσκολη, αργή και εύθραυστη, απόρροια και της εξάρτησης από τον τουρισμό, του υψηλού χρέους και της αύξησης των κόκκινων δανείων, με το ΑΕΠ να εξακολουθήσει να βρίσκεται κάτω από τα προ πανδημίας επίπεδα για τουλάχιστον δύο ή τρία χρόνια.
Ο γερασμένος πληθυσμός, η εξάρτηση από τον τουρισμό, το μεγάλο μερίδιο των αυτοαπασχολουμένων και το σχετικά μικρό μέγεθος των ελληνικών επιχειρήσεων καθιστούν πάντως την ελληνική οικονομία ευάλωτη, με το Consensus, τη μέση εκτίμηση δηλαδή των οικονομολόγων των διεθνών οργανισμών και των διεθνών τραπεζών βάσει των στοιχείων στις 20 Μαΐου, να κάνει λόγο για ύφεση 7,6% το 2020 και ανάκαμψη 4,7% το 2021.
Για να κυμανθεί η ύφεση στην Ελλάδα στο 9%-10% εφέτος, όπως προβλέπουν τα σενάρια του ΔΝΤ και της Κομισιόν, θα πρέπει, όπως εκτιμούν κορυφαίοι οικονομολόγοι, τα τουριστικά έσοδα να κινηθούν τουλάχιστον γύρω στο 30% (περίπου 6 δισ. ευρώ) αυτών του 2019 (περίπου 19 δισ. ευρώ). Με δεδομένο ότι τους μήνες Ιούνιο έως Σεπτέμβριο συγκεντρώνεται το 73% των εισπράξεων από τον τουρισμό, αν παραταθεί λίγο η σεζόν και τα έσοδα κυμανθούν στο 50% αυτών του 2019, κάτι που συγκεντρώνει αρκετές πιθανότητες, και δεδομένων των 24 δισ. ευρώ κυβερνητικών παρεμβάσεων στην οικονομία, τότε ίσως τα πράγματα, όπως υποστηρίζουν ορισμένοι, να πάνε καλύτερα. Εκτιμήσεις αξιωματούχων που παρακολουθούν τα οικονομικά στοιχεία προβλέπουν πως το ΑΕΠ του 2020 θα μειωθεί κατά 17 δισ. ευρώ, στην περιοχή των 175 δισ. ευρώ, με την ελληνική οικονομία να διατηρεί τις προϋποθέσεις θετικής έκπληξης μετά και την επιτυχή υγειονομική διαχείριση που έχει προσδώσει σημαντικά οφέλη στην αξιοπιστία και στο brand name της χώρας.
Κοινή απάντηση
Από την άλλη πλευρά, η νέα γαλλογερμανική πρόταση (η οποία αποτελεί απάντηση στην απόφαση-βόμβα του γερμανικού δικαστηρίου στις 5 Μαΐου που αμφισβήτησε το τύπωμα χρήματος από την ΕΚΤ, αλλά και την ίδια τη διακυβέρνηση της ΕΕ) για τη σύσταση Ταμείου Ανάκαμψης 500 δισ. ευρώ, που θα προσφέρει επιδοτήσεις σε περιοχές που πλήττονται περισσότερο από την πανδημία με την έκδοση κοινού χρέους από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για τη Morgan Stanley αποτελεί μια «ισχυρή, κοινή απάντηση που βοηθάει να αντισταθμιστεί ο κίνδυνος βαθύτερης ύφεσης», ενώ και για την Goldman Sachs θα βελτιώσει το κόστος δανεισμού των χωρών της περιφέρειας, αναμένοντας πτώση των αποδόσεων των ομολόγων σε Ιταλία, Ισπανία και Ελλάδα.
Στις αγορές
Ηδη οι αποδόσεις των ελληνικών 10ετών ομολόγων υποχωρούσαν στο 1,76%, μια εξέλιξη που ενισχύει τον σχεδιασμό του ΟΔΗΧΧ να βγει ακόμη δύο-τρεις φορές στις αγορές ως το τέλος του έτους, στοχεύοντας στην άντληση επιπλέον 4-5 δισ. ευρώ. Η μορφή των νέων εκδόσεων θα εξαρτηθεί από τη ζήτηση των θεσμικών επενδυτών, ενώ με βάση τα σημερινά δεδομένα προκρίνονται κυρίως ομόλογα 3ετούς ή 5ετούς διάρκειας ή ακόμα και επανέκδοση (reopening) του 15ετούς ομολόγου. Η πρώτη έξοδος αναμένεται νωρίς το καλοκαίρι και σίγουρα όχι μετά τις 20 Ιουλίου.
