Στα νοσοκομεία «Αττικόν» και «Ευαγγελισμός» έγινε για πρώτη φορά η χορήγηση πλάσματος με αντισώματα, σε ασθενείς κορωνοϊού.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών σε περίπου 15 ημέρες θα υπάρχουν οι πρώτες ενδείξεις για την κλινική τους εικόνα και την αποτελεσματικότητα αυτής της μορφής ανοσοθεραπείας. Τι είναι όμως η θεραπεία με πλάσμα αναρρώσεως και σε τι ακριβώς συνίσταται;
Τι είναι το πλάσμα του αίματος;
Πλάσμα είναι το υγρό στοιχείο του αίματος: συνιστά περίπου το 55% του αίματος ενώ το υπόλοιπο 45% αποτελούν τα κυτταρικά στοιχεία, δηλαδή τα ερυθρά και τα λευκά αιμοσφαίρια καθώς και τα αιμοπετάλια. Η περιεκτικότητα του πλάσματος σε νερό υπερβαίνει το 90% ενώ σε αυτό εντοπίζονται και τα αντισώματα, ειδική κατηγορία πρωτεϊνών οι οποίες παράγονται ως ανταπόκριση του οργανισμού στην προσβολή από παθογόνους μικροοργανισμούς.
Τι είναι πλάσμα αναρρώσεως;
Με τον όρο αυτό περιγράφεται το πλάσμα του αίματος θεραπευμένων ασθενών. Με άλλα λόγια, όταν ένα άτομο μολυνθεί από έναν παθογόνο μικροοργανισμό, νοσήσει και στη συνέχεια θεραπευτεί, στο πλάσμα του αίματός του κυκλοφορούν αντισώματα ικανά να αντιμετωπίσουν το παθογόνο.
Τι είναι η θεραπεία με πλάσμα αναρρώσεως;
Πρόκειται για ένα είδος ανοσοθεραπείας. Με τον όρο «ανοσοθεραπεία» οι επιστήμονες περιγράφουν τις θεραπευτικές προσεγγίσεις οι οποίες δεν στοχεύουν στο να πλήξουν απευθείας τους παθογόνους μικροοργανισμούς (ή άλλους «εχθρούς» όπως παραδείγματος χάριν ο καρκίνος) αλλά στο να ενισχύσουν το ανοσοποιητικό σύστημα ώστε αυτό να αντιμετωπίσει στη συνέχεια το πρόβλημα.
Η ανοσοθεραπεία με πλάσμα αναρρώσεως βασίζεται στο σκεπτικό ότι στο πλάσμα του αίματος των ασθενών που έχουν αναρρώσει υπάρχουν αντισώματα ικανά να βοηθήσουν άλλους ασθενείς. Στο παρελθόν, πλάσμα θεραπευμένων ασθενών χρησιμοποιήθηκε επιτυχώς για την αντιμετώπιση της πολυομυελίτιδας, της ιλαράς και της παρωτίτιδας, πριν να υπάρξουν τα αντίστοιχα εμβόλια. Καθώς προς το παρόν δεν υπάρχει εμβόλιο και οι θεραπείες για τον SARS-CoV-2 είναι ακόμη σε πρώιμα στάδια κλινικών δοκιμών, η ιδέα να χρησιμοποιηθεί πλάσμα αναρρώσεως για ορισμένους ασθενείς επανήλθε στο προσκήνιο.
Σε τι ακριβώς συνίσταται η θεραπεία;
Η θεραπεία απαιτεί κατ΄ αρχάς έναν θεραπευμένο πρώην ασθενή ο οποίος θα συναινέσει να γίνει δότης πλάσματος. Το πλάσμα ελέγχεται για τα κατάλληλα αντισώματα (ενώ βεβαίως γίνονται και οι έλεγχοι που γίνονται σε κάθε περίπτωση αιμοληψίας) και εφόσον κριθεί κατάλληλο, χορηγείται στον ή στους ασθενείς για τους οποίους εκτιμάται ότι θα βοηθηθούν από αυτό.
Υπάρχει περίπτωση το πλάσμα θεραπευμένων ασθενών να μην έχει αντισώματα;
Υπάρχει! Εξάλλου δεν είναι όλα τα αντισώματα θεραπευτικά. Δεν είναι δηλαδή μόνο θέμα ποσότητας αλλά και θέμα ποιότητας αντισωμάτων. Ειδικότερα, οι επιστήμονες αναζητούν στο πλάσμα των ασθενών τα εξουδετερωτικά αντισώματα, εκείνα δηλαδή τα οποία είναι ικανά να εξουδετερώνουν τον ιό.
Εφαρμόζεται ήδη η θεραπεία με πλάσμα αναρρώσεως για τον SARS-Cov-2; Και ποια είναι τα αποτελέσματα;
Οι πρώτες δύο μελέτες διενεργήθηκαν από κινέζους γιατρούς και σύμφωνα με τις σχετικές δημοσιεύσεις τους η βελτίωση των ασθενών στους οποίους χορηγήθηκε πλάσμα αναρρώσεως υπήρξε θεαματική. Ωστόσο και οι δύο μελέτες αφορούσαν πολύ μικρό αριθμό ασθενών. Από τότε η θεραπεία εφαρμόζεται πειραματικά σε πολλές χώρες, μεταξύ των οποίων και οι ΗΠΑ. Θα είναι πράγματι ενδιαφέρον να δούμε τα αποτελέσματα της εφαρμογής της στους Έλληνες ασθενείς.
Είναι επικίνδυνη ή/και επώδυνη η δωρεά πλάσματος για τον δότη;
Η διαδικασία πλασμαφαίρεσης όπως ονομάζεται μοιάζει με αιμοληψία μόνο που το αίμα δεν καταλήγει στα γνωστά φιαλίδια ή σακουλάκια, αλλά περνά από μια διαδικασία διήθησης κατά τη διάρκεια της οποίας αφαιρείται το πλάσμα ενώ τα κυτταρικά στοιχεία επιστρέφουν στον δότη. Το πλάσμα που έχει αφαιρεθεί αναπληρώνεται στα επόμενα 1-2 εικοσιτετράωρα και η διαδικασία δεν θεωρείται επικίνδυνη για τους δότες.
