Ο σκηνοθέτης Λευτέρης Γιοβανίδης είναι ο νέος καλλιτεχνικός διευθυντής του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά, που ανέλαβε με ανάθεση ως το τέλος Δεκεμβρίου τα νέα του καθήκοντα. Παίρνοντας τη σκυτάλη από τον Νίκο Διαμαντή, ο 45χρονος πειραιώτης δημιουργός είναι αλήθεια ότι αναλαμβάνει σε μια εξαιρετικά δύσκολη για το θέατρο εποχή και συγκυρία. Εχοντας στις αποσκευές του και την πρόσφατη εμπειρία του ως επικεφαλής στο ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης, επιστρέφει στο λιμάνι για να συνεχίσει στο κομμάτι της πολιτιστικής διοίκησης που, όπως λέει, τον ενδιαφέρει ιδιαίτερα.
«Το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά είναι ένα από τα μεγαλύτερα της χώρας» λέει ο ίδιος στη συνέντευξή του στο «Βήμα της Κυριακής», «και αυτό το πέτυχε μέσα σε ένα πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Εκτοξεύθηκε από το 2014 μέχρι σήμερα. Είναι μια ευθύνη το πώς συνεχίζεις αυτή την πορεία. Οι προκάτοχοί μου πέτυχαν, γι’ αυτό και από εδώ και πέρα το σχέδιο είναι να γίνουν σωστά βήματα».
Ποιες είναι οι προτεραιότητές του; «Με ενδιαφέρει να έχει το θέατρο μια εξωστρέφεια. Να βρει τη θέση του ανάμεσα στα θέατρα της Ευρώπης, αλλά και να επικοινωνήσει με την τοπική κοινωνία του Πειραιά. Το θέατρο είναι ένας ζωντανός οργανισμός, συνομιλεί με την κοινωνία και τις ανάγκες της. Πρέπει να δούμε αυτή τη στιγμή τι συμβαίνει γύρω μας».
Με οικογενειακή καταγωγή από τον Πειραιά, όπου πέρασε τα παιδικά και τα εφηβικά του χρόνια, εκεί τέλειωσε και το σχολείο. «Δεν είναι μόνο το λιμάνι που χαρακτηρίζει τον Πειραιά, είναι κυρίως η θάλασσα, το υγρό στοιχείο: Ολες οι πόλεις που είχαν κοντά θάλασσα είχαν και αρχαίους πολιτισμούς. Προσωπικά με συνδέουν πολλά με τον τόπο μου» τονίζει ο Λευτέρης Γιοβανίδης.
«Είναι μια ιδιαίτερη πόλη, από τις πρώτες βιομηχανικές της Ελλάδας, με μεγάλη ιστορία. Υπάρχει έντονα το τοπικό στοιχείο, μια τοπική δυναμική. Είναι ένας ξεχωριστός τόπος, κι ας βρίσκεται δίπλα στην Αθήνα. Ο Πειραιάς έχει μια δική του μαγεία και οφείλει ο καλλιτεχνικός διευθυντής να κάνει τη σύνδεση. Ηδη έχω αρχίσει να ανακαλύπτω πολλά πράγματα».
Με τη σκέψη ότι «όταν είναι κάτι πετυχημένο, πρέπει να συνεχίσει» και με το δεδομένο ότι «χρειάζεται πολλή δουλειά», ο νέος επικεφαλής σκέφτεται πώς θα το εξελίξει και θα ανοίξει νέες πόρτες. «Χρειαζόμαστε άλλη μια σκηνή. Κάθε μεγάλο θέατρο χρειάζεται και μια μικρότερη – και θα τη δημιουργήσουμε. Πάντα υπάρχουν πράγματα να ανακαλύψεις, κι αυτή είναι η ομορφιά στη δουλειάς μας, δεν σταματάει ποτέ». Και εξηγεί: «Η δεύτερη σκηνή είναι στις άμεσες προτεραιότητές μου. Εχουν ξεκινήσει τα σχέδια και θα είναι έτοιμα τον Σεπτέμβριο». Υπολογίζει ότι θα έχει χωρητικότητα περίπου 120-130 θέσεις, θα βρίσκεται μέσα στο Δημοτικό, σε έναν χώρο «από κάτω που δεν ξέρει ο κόσμος, δίνοντας τη δυνατότητα να λειτουργεί παράλληλα με την κεντρική αίθουσα».
Παραδέχεται ωστόσο ότι η ανάληψη των νέων καθηκόντων του και η εξάμηνη θητεία του συνέπεσε με αυτή την εξαιρετικά δύσκολη στιγμή για τον τόπο, το θέατρο, τον κόσμο ολόκληρο: «Φυσικά και με απασχολεί όλο αυτό, αλίμονο. Προσπαθώ να σκεφτώ την επόμενη μέρα. Με προβληματίζει η συγκεκριμένη εποχή, όχι μόνον για το θέατρο αλλά και για την κοινωνία μας – σε παγκόσμια κλίμακα. Είμαι ιδιαίτερα ανήσυχος. Ζουν πολλές οικογένειες – όχι μόνον ηθοποιοί, αλλά και συντελεστές, τεχνικοί, μουσικοί, και είναι όλα στον αέρα. Και δεν υπάρχει καμία προοπτική. Δεν ξέρουμε αν από την 1η Σεπτεμβρίου θα λειτουργήσουν τα θέατρα. Δεν είναι εύκολο και δεν αντιμετωπίζεται εύκολα. Μοιάζει με συνθήκες πολέμου. Με ανησυχεί. Συνομιλούμε μεταξύ μας. Ψάχνουμε λύσεις για το τι μπορούμε να κάνουμε ως θέατρο, πως μπορούμε να βοηθήσουμε με θέσεις εργασίας τους ανθρώπους. Το καλύτερο από όλα είναι να ενωθούμε μεταξύ μας, να βρούμε τρόπους να συνεννοηθούμε και να το αντιμετωπίσουμε».
Η επόμενη μέρα
Οσον αφορά τον σχεδιασμό της προσεχούς σεζόν, ο Λευτέρης Γιοβανίδης ξέρει ότι «είναι ένα μεγάλο πρόβλημα. Το θέμα είναι πώς θα βρούμε γι’ αυτές τις συνθήκες τις καλύτερες λύσεις. Να κάνουμε τον εφιάλτη ευλογία έτσι ώστε την επόμενη μέρα της επόμενης να είμαστε έτοιμοι. Αλλά παράλληλα πρέπει να σκεφτούμε εναλλακτικές, να κρατηθούμε ζωντανοί και παρόντες. Ωστόσο το θέατρο δεν μπορεί να υπάρξει μέσα από το Διαδίκτυο. Δεν είναι αυτή η συνθήκη του».
Με τη σκέψη στην επόμενη τριετία και όχι μόνο στο προσεχές φθινόπωρο, καταστρώνει τα σχέδιά του. «Με ενδιαφέρει η επαφή μας με το εξωτερικό και πώς οι έλληνες ηθοποιοί θα συναντηθούν με ξένους σκηνοθέτες. Θεωρώ ότι είναι υποχρέωσή μου και να δείξουμε τη δουλειά μας έξω και να έρθουν να μας δουν ξένοι». Οσον αφορά τα οικονομικά, ο νέος καλλιτεχνικός διευθυντής φαίνεται πως θέλει να βλέπει τη μισογεμάτη εκδοχή. «Υπάρχουν θέατρα που δίνουν μάχες επιβίωσης χωρίς να έχουν την υποστήριξη που έχουμε εμείς. Το Θέατρο Τέχνης, για παράδειγμα, δίνει μια σκληρή μάχη από μόνο του. Οπότε είμαι ευτυχής με τη σημαντική βοήθεια που έχουμε από τον Δήμο Πειραιά, το υπουργείο Πολιτισμού και την Περιφέρεια και πολεμάμε με αυτά. Βεβαίως και μπορούμε να έχουμε κι άλλα λεφτά, και θα τα διεκδικήσουμε, αλλά με άλλη προοπτική και αντίληψη. Με στόχο να γίνουμε πιο δημιουργικοί, να δώσουμε ευκαιρίες έκφρασης και να κάνουμε περισσότερες παραγωγές».
Με τη σκέψη να συνεχίσει στο δίπολο παραστάσεις-τοπικές δράσεις, ακολουθώντας την πορεία που είχε ως τώρα το ΔΘΠ ως «μπούσουλα», ο Λευτέρης Γιοβανίδης θέλει να εντάξει και κάποιες ακόμα μορφές τέχνης – τον χορό και τη μουσική, «πάντα με γνώμονα ότι πρόκειται για θεατρικό οργανισμό». Με τις επίσημες ανακοινώσεις να παίρνουν παράταση για τον Σεπτέμβριο καταλήγει ότι «στόχος μου είναι να εξελίξω αυτό που έχω παραλάβει. Να κάνω το θέατρο του Πειραιά ανεξάρτητο, δυνατό, με δυναμική παρουσία στα δρώμενα της χώρας μας αλλά και στο εξωτερικό – και έχω συγκεκριμένες δράσεις στο μυαλό μου». Εν τω μεταξύ, πραγματοποιείται αυτή την εποχή ένα σεμινάριο γραφής, ώστε στο τέλος να επιλεγεί ένα έργο και να ανέβει στο θέατρο του Πειραιά. «Ετσι δίνουμε τη δυνατότητα σε συγγραφείς να βρουν ένα πεδίο δράσης μέσα σε αυτή τη συγκυρία».
