Τις διπλωματικές επαφές με στόχο την ενίσχυση των συνεργασιών και την οικοδόμηση ισχυρών σχέσεων επανακκινούν Αθήνα και Λευκωσία στο πλαίσιο των πολυμερών συνεργασιών.
Η τριμερής συνεργασία Ελλάδας – Κύπρου – Αιγύπτου τον περασμένο Ιανουάριο διευρύνθηκε με την Γαλλία να προστίθεται στο σχήμα «3+1» και να ενισχύει το υπάρχον σχήμα, το οποίο επιχειρείται πλέον να διευρυνθεί ακόμα περισσότερο με τη συμμετοχή και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
Σε αυτό το πλαίσιο σήμερα πραγματοποιήθηκε τηλεδιάσκεψη των ΥΠΕΞ της Ελλάδας, Νίκου Δένδια, της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκου Χριστοδουλίδη, της Αιγύπτου, Σαμέχ Σούκρι, της Γαλλίας, Ζαν Υβ Λεντριάν και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, Σείχη Αμπντουλάχ μπιν Ζαγέντ, με όλους να εκφράζουν την ιδιαίτερη ανησυχία τους για τις εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο, στη σκιά των κλιμακούμενων τουρκικών προκλήσεων.
Στην ατζέντα των συνομιλιών βρέθηκαν οι παράνομες ενέργειες της Άγκυρας στην κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, οι διαρκείς παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου, οι μεθοδεύσεις για επιβολή τετελεσμένων σε Ανατολική Μεσόγειο και Αιγαίο μέσω του τουρκολυβικού μνημονίου, η προσπάθεια εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού από την Τουρκία, αλλά και ο ρόλος της γείτονος στην σύγκρουση της Λιβύης.
Στην κοινή δήλωση τους οι πέντε ΥΠΕΞ σημειώνουν αναλυτικά:
1- Σε συνέχεια των προηγούμενων διαβουλεύσεων και του τακτικού συντονισμού μεταξύ της Αιγύπτου, της Κύπρου και της Ελλάδας με τη Γαλλία στο πλαίσιο του σχήματος «3 + 1», οι Υπουργοί Εξωτερικών του σχήματος πραγματοποίησαν τηλεδιάσκεψη στις 11 Μαΐου 2020 με τον ομόλογό τους από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα για να συζητήσουν σχετικά με τις πρόσφατες ανησυχητικές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και μια σειρά από περιφερειακές κρίσεις που απειλούν την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή.
2- Οι Υπουργοί τόνισαν ότι η ενίσχυση και η εντατικοποίηση των πολιτικών τους διαβουλεύσεων είναι στρατηγικής σημασίας και εξήραν την έκβαση της συνάντησης του Καΐρου στις 8 Ιανουαρίου 2020 για την ενίσχυση της ασφάλειας και της σταθερότητας στην ανατολική Μεσόγειο, ενώ εξέφρασαν τη βαθύτατη ανησυχία τους για την τρέχουσα κλιμάκωση και τις συνεχείς προκλητικές ενέργειες στην ανατολική Μεσόγειο.
3- Οι Υπουργοί καταδίκασαν τις συνεχιζόμενες τουρκικές παράνομες δραστηριότητες στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη και στα χωρικά ύδατα της Κυπριακής Δημοκρατίας, καθώς αποτελούν σαφή παραβίαση του διεθνούς δικαίου όπως αντανακλάται στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας.
Πρόκειται για την έκτη απόπειρα της Τουρκίας σε λιγότερο από έναν χρόνο να διεξαγάγει παράνομες γεωτρήσεις στις θαλάσσιες ζώνες της Κύπρου.
4- Οι Υπουργοί καταδίκασαν επίσης την κλιμάκωση των τουρκικών παραβιάσεων στον εθνικό εναέριο χώρο της Ελλάδας, περιλαμβανομένων των υπερπτήσεων πάνω από κατοικημένες περιοχές και χωρικά ύδατα κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου. Επιπλέον, οι υπουργοί καταδίκασαν την εργαλειοποίηση αμάχων από την Τουρκία σε μια απόπειρα να διασχίσουν παράνομα τα ελληνικά χερσαία σύνορα, και παρέχοντας τους συνεχή υποστήριξη για να διέλθουν παράνομα τα ελληνικά θαλάσσια σύνορα.
5- Οι Υπουργοί κάλεσαν την Τουρκία να σεβαστεί πλήρως την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα όλων των κρατών στις θαλάσσιες ζώνες τους στην ανατολική Μεσόγειο.
6- Οι Υπουργοί επανέλαβαν ότι το Μνημόνιο Συναντίληψης για την Οριοθέτηση των Περιοχών Θαλάσσιας Δικαιοδοσίας στη Μεσόγειο και το Μνημόνιο Συναντίληψης για την Ασφάλεια και τη Στρατιωτική Συνεργασία που υπογράφτηκαν τον Νοέμβριο του 2019 μεταξύ της Τουρκίας και του κ. Fayez El Saraj, αντιβαίνουν στο διεθνές δίκαιο και στο εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ στη Λιβύη, και ότι αμφότερα υπονομεύουν την περιφερειακή σταθερότητα. Οι Υπουργοί υπενθύμισαν ότι το μνημόνιο συναντίληψης για την οριοθέτηση των περιοχών δικαιοδοσίας στη Μεσόγειο Θάλασσα παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συμμορφώνεται με το δίκαιο της θάλασσας και δεν μπορεί να επιφέρει ουδεμία νομική συνέπεια για τρίτα κράτη.
7- Οι Υπουργοί εξέφρασαν τη βαθιά λύπη τους για την κλιμάκωση των εχθροπραξιών στη Λιβύη και υπενθύμισαν τη δέσμευση αποχής από οποιαδήποτε στρατιωτική επέμβαση στη Λιβύη, όπως συμφωνήθηκε στα συμπεράσματα της Διάσκεψης του Βερολίνου. Σε αυτό το πλαίσιο, οι Υπουργοί καταδίκασαν έντονα τη στρατιωτική παρέμβαση της Τουρκίας στη Λιβύη και κάλεσαν την Τουρκία να σεβαστεί πλήρως το εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ και να σταματήσει την εισροή ξένων μαχητών από τη Συρία στη Λιβύη. Αυτές οι εξελίξεις αποτελούν απειλή για τη σταθερότητα των χωρών που γειτνιάζουν με τη Λιβύη τόσο στην Αφρική όσο και στην Ευρώπη.
8- Οι Υπουργοί κάλεσαν τα μέρη της Λιβύης να τηρήσουν ανακωχή κατά τον ιερό μήνα του Ραμαζανιού και τόνισαν τη δέσμευσή τους να εργαστούν για μια ολοκληρωμένη πολιτική λύση στην κρίση της Λιβύης υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών, και εξέφρασαν την επιθυμία τους για επανεκκίνηση των συναντήσεων για τους τρεις άξονες της διαδικασίας του Βερολίνου (πολιτικό, στρατιωτικό, οικονομικό /χρηματοοικονομικό).
9- Οι Υπουργοί συμφώνησαν να συνεχίσουν τις διαβουλεύσεις τους σε τακτική βάση.
