Είναι 8 το πρωί λίγο έξω από το Καλαί. Αστυνομικοί με προστατευτικές στολές ξεπηδούν από βανάκια, κατευθύνονται προς τις σκηνές και ξυπνούν τους πρόσφυγες και μετανάστες. Τους ζητούν να μετακινήσουν τις σκηνές και τα υπάρχοντά τους μερικές δεκάδες μέτρα πιο πέρα. Μόλις οι αστυνομικοί εγκαταλείψουν την περιοχή, οι πρόσφυγες μετακινούν και πάλι τις σκηνές τους εκεί όπου βρίσκονταν.
Το σκηνικό αυτό επαναλαμβάνεται σχεδόν καθημερινά από τον Αύγουστο του 2018. Ακόμη και την εποχή της πανδημίας η γαλλική αστυνομία δεν αλλάζει την τακτική της. Ο στόχος; Να μην δημιουργήσουν οι πρόσφυγες και μετανάστες μόνιμες δομές και καταλύματα που αργότερα θα είναι πιο δύσκολο να διαλυθούν.
Φοβούνται για τη ζωή τους
Σύμφωνα με οργανώσεις αρωγής στο Καλαί, από τη μέρα που επιβλήθηκε η μερική απαγόρευση εξόδου στη Γαλλία λόγω κορωνοϊού έχουν πραγματοποιηθεί περισσότερες από 70 τέτοιες επιχειρήσεις σε διάφορα προσφυγικά καταλύματα. «Οι αστυνομικοί δεν μας αντιμετωπίζουν σαν ανθρώπους. Δεν μας σέβονται», διηγείται ο 28χρονος Μένγκις από την Ερυθραία. «Εάν δεν σηκωθούμε όταν έρχονται, τότε μας παίρνουν τις σκηνές και πρέπει να περιμένουμε έως και μια εβδομάδα μέχρι να μας δώσουν καινούριες οι οργανώσεις αρωγής».
Ορισμένοι πρόσφυγες και μετανάστες λένε ότι φοβούνται πλέον για τη ζωή τους καθότι οι αστυνομικοί έγιναν πολύ πιο επιθετικοί από τότε που επιβλήθηκε η απαγόρευση κυκλοφορίας. Πέντε πρόσφυγες από την Ερυθραία κινήθηκαν μάλιστα νομικά κατά αστυνομικών, τους οποίους κατηγορούν ότι βιαιοπράγησαν εναντίον τους κάνοντας ακόμη και χρήση δακρυγόνων και αποκαλώντας τους «πιθήκους» και «πόρνες». Την υπόθεση έχει αναλάβει η υπηρεσία εσωτερικού ελέγχου της αστυνομίας.
Εντείνεται ο ρατσισμός
Οι πρόσφυγες και μετανάστες δεν διαμαρτύρονται όμως μόνον για τη βίαιη και ανάρμοστη συμπεριφορά των αστυνομικών. Ορισμένοι καταγγέλλουν ότι σε πολλά σούπερ μάρκετ το προσωπικό ασφαλείας τούς απαγορεύει την είσοδο στο κατάστημα. Σε σχετική ερώτηση της Deutsche Welle προς αλυσίδα σούπερ μάρκετ, την οποία αναφέρουν οι πρόσφυγες, εκπρόσωπος περιορίστηκε να απαντήσει ότι οι πρόσφυγες και μετανάστες δεν υφίστανται διακρίσεις στα καταστήματα της αλυσίδας. Ο ίδιος αρνήθηκε όμως να παραχωρήσει συνέντευξη στη DW.
Οι πρόσφυγες στο Καλαί καταγγέλλουν επίσης ότι δεν τους επιτρέπεται πλέον η πρόσβαση στο κέντρο της πόλης και πως τα λεωφορεία δεν σταματούν πλέον γι’ αυτούς. Ο αντιδήμαρχος του Καλαί Φιλίπ Μινιονέ, ο οποίος διαχειρίζεται μάλιστα και τις αστικές συγκοινωνίες, διαψεύδει τις καταγγελίες: «Απλώς δεν επιτρέπουν πλέον την επιβίβαση ομάδων 30 και 40 ατόμων. Έπρεπε να το κάνουμε αφότου εμφανίστηκαν τρία επιβεβαιωμένα κρούσματα COVID-19 στους πρόσφυγες και οι πελάτες μας δεν ήθελαν να χρησιμοποιούν άλλο τα λεωφορεία μας». Όταν είναι μόνοι τους, τα λεωφορεία σταματούν, όπως λέει.
Πλήγμα για τα ανθρώπινα δικαιώματα
Εάν και πόσα κρούσματα υπάρχουν όντως στους προσφυγικούς καταυλισμούς είναι κάτι που δεν μπορεί να απαντηθεί. Οργανώσεις αρωγής αναφέρουν ότι αν και πολλοί πρόσφυγες και μετανάστες έχουν συμπτώματα του κοροναϊού, κανείς δεν έχει υποβληθεί σε τεστ. Η τήρηση των αποστάσεων ασφαλείας μεταξύ των ανθρώπων στους καταυλισμούς είναι αδύνατη ενώ οι συνθήκες υγιεινής είναι τραγικές. Μεταξύ των σκηνών υπάρχουν βουνά σκουπιδιών ενώ για μάσκες και αντισηπτικά ούτε λόγος.
Λόγω της απαγόρευσης κυκλοφορίας οι οργανώσεις αρωγής εργάζονται πλέον μόνον με τον μισό αριθμό των εθελοντών τους. Ανά δυο, συνήθως, άτομα μεταφέρουν καυσόξυλα και τρόφιμα στους εξαθλιωμένους ανθρώπους που ζουν στους καταυλισμούς. Ο Γιάν Μάντσι, ιδρυτής της οργάνωσης αρωγής Utopia 56 κάνει λόγο για προφανή παραβίαση των δικαιωμάτων των προσφύγων. «Κάνουμε ό,τι μπορούμε, αλλά δεν υπάρχει πια νομική υποστήριξη των προσφύγων. Κάθε τόσο οι αστυνομικοί τους πετάνε από τις σκηνές τους. Πίστευα ότι στην κρίση ο ένας θα στήριζε τον άλλο. Αλλά αυτοί οι ανυπεράσπιστοι άνθρωποι δεν έχουν κανέναν».
Το όνειρο δε σβήνει ποτέ
Μια τελείως διαφορετική εικόνα δίνει ο αντιπεριφερειάρχης του Καλαί, Μισέλ Τουρνέ, ισχυριζόμενος ότι ομάδες γιατρών επισκέπτονται τακτικά τους πρόσφυγες και μετανάστες. «Προσφέρουμε οργανωμένες δομές φιλοξενίας για έως και 715 μετανάστες. Εκεί τους περιθάλπουν γιατροί. 353 άτομα έχουν κάνει χρήση αυτής της δυνατότητας». Ο ίδιος χαρακτηρίζει «αναγκαίες» τις τακτικές εκκενώσεις των καταυλισμών.
«Δεν μπορώ να πω τίποτα γι’ αυτό. Έτσι το αποφάσισε η δικαιοσύνη». Οι οργανώσεις αρωγής αμφισβητούν ότι υπάρχει επαρκής αριθμός κλινών στις οργανωμένες δομές. Οι ίδιες εκτιμούν ότι ο αριθμός των προσφύγων στο Καλαί κυμαίνεται στους 1.200 και όχι στους 600 όπως ισχυρίζονται οι τοπικές αρχές. Εξάλλου σε καταυλισμό που βρίσκεται 40 χλμ. ανατολικά του Καλαί βρίσκονται άλλοι 600 περίπου πρόσφυγες και μετανάστες.
Οι τελευταίοι δεν φαίνεται όμως να εγκαταλείπουν το όνειρό τους. Ο Μένγκις λέει ότι κάθε βράδυ θα συνεχίσει να προσπαθεί να περάσει στην Αγγλία. «Δεν θα εγκαταλείψω ποτέ. Μια μέρα θα τα καταφέρω. Το όνειρό μου; Να γίνω γιατρός. Τότε θα είμαι επιτέλους πραγματικά ελεύθερος, θα έχω ένα σπίτι και μια ωραία ζωή» λέει και τα μάτια του λάμπουν. Στην άλλη πλευρά της Μάγχης τον περιμένουν τα δυο αδέρφια του.
Λίζα Λούις
Επιμέλεια: Κώστας Συμεωνίδης
