Η εισβολή του ιού Covid-19 αναπόφευκτα προκαλεί πολλά ερωτήματα. Γνωρίζει η επιστήμη αρκετά ώστε να ετοιμάσει εμβόλιο εγκαίρως; Θα υπάρξει και δεύτερο και τρίτο κύμα, ή θα εξαφανιστεί; Ποια είναι η αιτία της εμφάνισής του; Πώς μπορούμε να διακρίνουμε τα ψευδή από τα αληθινά γεγονότα και τον ρατσισμό; Αυτά και πολλά άλλα ερωτήματα ζητούν επειγόντως απαντήσεις από τις κυβερνήσεις, τους διεθνείς οργανισμούς και την επιστήμη. Επιλέξαμε να εστιάσουμε σε αυτό το κείμενο σε τρεις θεματικές ενότητες, που επηρεάζουν τη λήψη των αποφάσεων της πολιτείας και διαμορφώνουν την κοινή γνώμη: Τις ψευδείς ειδήσεις, τον ρατσισμό και τη σχέση περιβάλλοντος και ιώσεων.
1. Fake news. Τόσο ο Διεθνής Οργανισμός Υγείας όσο και η Ευρωπαϊκή Ενωση επεξεργάζονται πολιτικές αποκάλυψης των κακόβουλων ειδήσεων. Ας δούμε κάποιες από αυτές. Ούτε η αμερικανική ούτε η κινεζική κυβέρνηση έχουν συνειδητή επιλογή κήρυξης βιολογικού πολέμου. Τα δίκτυα 5G δεν παίζουν ρόλο στη διάδοση του ιού, όπως ισχυρίζονται κάποιοι, που σε μερικές περιπτώσεις καταστρέφουν τις κεραίες. Η ευλογία θρησκευόμενων τηλεαστέρων μέσω τηλεόρασης, η χρήση κοκαΐνης, η κατανάλωση νερού κάθε πέντε λεπτά, η διαφήμιση σκευασμάτων για ίαση και πολλά άλλα, έχουν χαρακτηριστεί ως fake news.
Οι εταιρείες-κολοσσοί κοινωνικής δικτύωσης, και ειδικά το Facebook, μετά το φιάσκο του δημοψηφίσματος της Μ. Βρετανίας, ανέλαβαν πρωτοβουλία αποκλεισμού όσων λογαριασμών κρίνονται ότι διασπείρουν ψευδείς ειδήσεις. Η επιλογή διαγραφής ύποπτων λογαριασμών πραγματοποιείται με κριτήριο το αν το περιεχόμενο είναι συμβατό με τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας με χρήση αλγορίθμων.
2. Ο ρατσισμός που αναδεικνύεται σε τέτοιας έκτασης θανατηφόρες ασθένειες είναι διαχρονικός. Οι πολλοί και άμαθοι ψάχνουν για αποδιοπομπαίους τράγους. Και είναι εύκολο να στιγματίσουν μικρές κοινωνικές ομάδες ή απομονωμένες ομάδες του πληθυσμού. Εβραίοι, Ρομά, ομοφυλόφιλοι, ανάπηροι κ.λπ. υπήρξαν θύματα στιγματισμού ή και διωγμών. Μια τέτοιου είδους συμπεριφορά ζήσαμε και στην επιδημία του AIDS. Για χρόνια ο ιός που χτύπησε κυρίως την ομοφυλόφιλη κοινότητα και προκάλεσε τον θάνατο 30 εκατομμυρίων ασθενών αντιμετωπιζόταν από τους πολλούς ως «θεία τιμωρία». Το κράτος αρνιόταν να χρηματοδοτήσει έρευνες για τη φύση του ιού, ώστε να βρεθεί εμβόλιο ή έστω φάρμακο. Στην ιστορία αυτή έπαιξε σημαντικό ρόλο ο διάσημος στις μέρες μας Antony Fauci. Γνωστός για την αμφισβήτηση των δηλώσεων του προέδρου Τραμπ, ο άνθρωπος που εμπιστεύεται η πλειοψηφία των Αμερικανών. Οταν ξέσπασε η επιδημία του AIDS πριν από 37 χρόνια, από τη θέση που είχε ο Fauci σε αρμόδιο δημόσιο οργανισμό, ανέλαβε να ασχοληθεί με το πρόβλημα. Οι χιλιάδες ασθενείς και δικοί τους άνθρωποι, αντιδρώντας στην κρατική αδιαφορία, οργανώθηκαν και άρχισαν να απαιτούν την κρατική βοήθεια με βίαιες διαδηλώσεις, που εστιάστηκαν στο πρόσωπο του Fauci. Αυτός συνειδητοποίησε ότι δεν μπορεί να προχωρήσει στην έρευνα για νέα φάρμακα, αν δεν συμμαχήσει με τους διαδηλωτές. Πράγματι, άνοιξε διάλογο μαζί τους και τελικά βρήκε τρόπο να παρακάμψει τη γραφειοκρατία και τα πρωτόκολλα του οργανισμού φαρμάκων και έτσι βρέθηκε ένα κοκτέιλ φαρμάκων. Στη διαδικασία αυτή πέθαναν πολλοί ασθενείς, που εν γνώσει τους έπαιξαν τον ρόλο «πειραματόζωων» μέσα από το αίσθημα αλληλεγγύης που αναπτύχθηκε στους ασθενείς και στους οικείους τους. Στην περίπτωση τη δική μας, ο κ. Τσιόδρας, με την κάλυψη της κυβέρνησης, αφού προπηλακίστηκε, τελικά έπεισε τους Ρομά να ακολουθήσουν τα πρωτόκολλα προφύλαξης. Και ξεκαθάρισε ότι στη μάχη για τη Ζωή δεν υπάρχει χώρος για ρατσισμό.
3. Προέλευση της νόσου και περιβάλλον. Από τις πολλές δημοσιεύσεις που διάβασα, επέλεξα να παρουσιάσω τη θεωρία ενός μη ειδικού. Του Dr. Michael Greger, που είναι διάσημος διατροφολόγος. Ο Greger σε μια διάλεξή του το 2008, που προφανώς έγινε viral σήμερα στο Διαδίκτυο λόγω της πανδημίας, γράφει ότι πολλές επιδημίες άρχισαν από το έτος-σταθμό 10000 π.Χ. Ηταν τότε που οι άνθρωποι άρχισαν να μετατρέπουν σε οικόσιτα τα ζώα που ζούσαν στα δάση. Ομως τα ζώα είχαν τους δικούς τους ιούς.
Η δεύτερη φάση ήταν η βιομηχανική επανάσταση. Τότε νέες διατροφικές συνήθειες άρχισαν να συμβάλλουν στις λεγόμενες «ασθένειες του πολιτισμού». Στον διαβήτη, στον καρκίνο, στις καρδιοπάθειες και στην παχυσαρκία οφείλονται.
H τρίτη φάση είναι η αποψίλωση των τροπικών δασών στη Λατινική Αμερική και στην Αφρική. Τα άγρια ζώα που είχαν απομείνει στα δάση δεν έβρισκαν τροφή και άρχισαν να καταφεύγουν στον κανιβαλισμό και τελικά σε επιθέσεις εναντίον των ανθρώπων. Το δάγκωμα ενός πιθήκου σε άνθρωπο είχε ως αποτέλεσμα τον Εμπολα.
Ο υπερπληθυσμός, η απληστία, τα αυταρχικά καθεστώτα που κρύβουν την πραγματικότητα και η έλλειψη προετοιμασίας στις Δημοκρατίες δρουν καταλυτικά στην αδυναμία μας να σκεφτούμε λογικά και μακροπρόθεσμα. Μας αρέσει ή όχι, βρισκόμαστε στο έλεος ηγετών που θα έπρεπε να εμπιστευτούν την επιστήμη. Η έλλειψη θωράκισης των συστημάτων υγείας έχουν δυναμώσει την κυριαρχία των ιών στο ανθρώπινο είδος. Οπως γράφει ο καθηγητής Ελευθέριος Ζούρος «…ο άνθρωπος χρειάζεται 25 με 30 χρόνια για να πολλαπλασιαστεί, ενώ ο ιός, από τη στιγμή που θα εισέλθει στο στάδιο του πολλαπλασιασμού στο ανθρώπινο κύτταρο, κάθε μόριό του πολλαπλασιάζεται κάθε μία ώρα. Εδώ τα μεγέθη αντιστρέφονται: ο ιός είναι 250 χιλιάδες φορές ανώτερος! Αν έχετε διερωτηθεί πώς μια τόσο μικρή ποσότητα ύλης έχει τόσο μεγάλη δύναμη ώστε να ακινητοποιήσει έναν ολόκληρο πλανήτη έχετε τώρα την απάντηση: η δύναμη βρίσκεται στην επιβίωση – του ιού -, αλλά κυρίως στην ταχύτητα του πολλαπλασιασμού».
Αλλά και αυτά που αποκαλύπτονται σχετικά με τις διατροφικές συνήθειες στις λαϊκές αγορές της Βόρειας Κίνας είναι εφιαλτικά. Από το Λάος και το Βιετνάμ εισάγονται νυχτερίδες, μυρμηγκοφάγοι και άλλες «λιχουδιές» που γίνονται ανάρπαστες από τον τοπικό πληθυσμό. Τον κίνδυνο αγνόησαν οι κινεζικές αρχές, αλλά και οι αμερικανικές. Αναφορές μυστικών υπηρεσιών προς το Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας των ΗΠΑ δεν βρήκαν ανταπόκριση από τους προϊσταμένους τους. Αλλά και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας άργησε να επιτελέσει το έργο του. Ηταν φανερό ότι δίσταζε να κηρύξει πανδημία, ακόμη και τη στιγμή που κάποια ευρωπαϊκά κράτη φλέγονταν. Η αποτυχία ούτε τυχαία ήταν ούτε απρόσμενη, και μας στοιχειώνει.
Η μόνη αισιόδοξη πρόβλεψη προήλθε από φίλο μου βιολόγο ο οποίος μου είπε. «Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία που οι μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες παρέκαμψαν τον σκληρό ανταγωνισμό τους και αποφάσισαν να συνεργαστούν μεταξύ τους. Αυτό πολλαπλασιάζει τη δύναμη πυρός. Εύλογα λοιπόν αναμένεται να υπάρξει σύντομα εμβόλιο».
Μακάρι.
Πριν από λίγα χρόνια η Elisabeth Kolbert, βραβευμένη δημοσιογράφος και συγγραφέας, διατύπωσε την άποψη ότι η «έκτη εξαφάνιση» των ειδών θα είναι αποτέλεσμα της ανθρώπινης δραστηριότητας, αναφερόμενη στην κλιματική αλλαγή, και όχι όπως οι πέντε προηγούμενες που προήλθαν από φυσικά αίτια: πτώση αστεροειδούς, έκρηξη υπερηφαιστείου, σεισμοί κ.λπ. – βλέπε άρθρο στο «Βήμα» (Η δύσκολη αντιμετώπιση του ανορθολογισμού-2018).
Μήπως λοιπόν έρθει η στιγμή που οι ιοί, που όπως είδαμε έχουν σχέση με την περιβαλλοντική κρίση, θα είναι η αιτία της εξαφάνισης του ανθρώπινου είδους;
Ο κ. Αντώνης Τριφύλλης είναι πρώην στέλεχος της ΕΕ, μέλος του ΕΣ της διαΝΕΟσις.
