Μέρες αγωνίας, γεμάτες διλήμματα και ανησυχίες, οι τελευταίες για το Μέγαρο Μαξίμου. Ο Πρωθυπουργός κάθεται στην κυριολεξία σε αναμμένα κάρβουνα. Τον απασχολούν κυρίως ο χρόνος και ο τρόπος αναστολής των περιοριστικών μέτρων, το «ξεκλείδωμα» δηλαδή της οικονομίας και της κοινωνίας από τον ευρύ κύκλο των απαγορεύσεων. Νιώθει ο ίδιος την ανάγκη έναρξης της διαδικασίας επιστροφής των πολιτών στις δουλειές τους, αντιλαμβάνεται πόσο ζωτικής σημασίας είναι για την οικονομία και την κοινωνία η ομαλοποίηση των συνθηκών, αλλά από την άλλη κλονίζεται βλέποντας τις εξάρσεις κρουσμάτων κορωνοϊού σε ιδιωτικές κλινικές τις τελευταίες ημέρες, που δεν μαρτυρούν τίποτε άλλο πέρα από την παραβίαση των κανόνων κοινωνικής αποστασιοποίησης και την άμβλυνση των όρων υγιεινής μονάδων που πρώτες θα έπρεπε να πειθαρχούν. Το προφανές δίλημμα που αντιμετωπίζει είναι πώς θα οργανωθεί η «επιστροφή» ώστε να μη χαθεί μέσα στον Μάιο ό,τι κερδήθηκε με τόσους κόπους και τόσες θυσίες τους προηγούμενους δύο μήνες. Κατά κοινή ομολογία, οι αποφάσεις μόνο εύκολες δεν είναι. Ωστόσο έχει ένα πρώτο πλάνο και το Σαββατοκύριακο προβλέπεται να εξαντληθεί σε αλλεπάλληλες συσκέψεις με τους ειδικούς επιστήμονες, με την ομάδα Τσιόδρα και βεβαίως με τους εμπλεκόμενους υπουργούς προκειμένου να λάβει τις ορθότερες των αποφάσεων. Το μόνο που μπορούμε να σας βεβαιώσουμε είναι ότι το «ξεκλείδωμα» θα γίνει με ηλικιακά κριτήρια, από τους μικρότερους προς τους μεγαλύτερους.
******
Εν τω μεταξύ, έχει δώσει οδηγίες στον κινητικό και άοκνο υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας Νίκο Χαρδαλιά να «σαρώσει» στην κυριολεξία τις επικίνδυνες ζώνες και περιοχές, τις ιδιωτικές κλινικές, τα γηροκομεία και τις δομές μεταναστών και προσφύγων, ώστε να ασφαλίσει κατά το δυνατόν τις διαδικασίες «ξεκλειδώματος» και να αποφύγει ενδεχόμενη οπισθοδρόμηση και μαζί εκατόμβες θυμάτων από τον κύκλο της τρίτης ηλικίας, όπως συνέβη στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Η αλήθεια είναι ότι ο αναβαθμισμένος προσφάτως υφυπουργός έχει επιδείξει μοναδικές ικανότητες, είναι στην κυριολεξία παντού και παρεμβαίνει πάραυτα όπου ανακύπτει πρόβλημα. Τον βοηθούν βεβαίως οι εμπειρίες που έχει αποκομίσει από την πολύχρονη θητεία του στην Τοπική Αυτοδιοίκηση (διετέλεσε τρεις τετραετίες δήμαρχος Βύρωνα και επί σχεδόν τρία έτη συντόνιζε την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδος στη διάρκεια της θητείας Κώστα Μπακογιάννη), αλλά και ο οργανωτισμός που τον διακρίνει. Ηταν ομολογουμένως μία από τις θετικές εκπλήξεις της παρούσης περιόδου και από τα πρόσωπα που τίμησαν τη θέση και τον ρόλο που τους εμπιστεύτηκε η πολιτεία. Γράφει, πέραν των άλλων, και πολιτικές υποθήκες τούτο τον καιρό ο Νίκος Χαρδαλιάς. Αν μάλιστα ασφαλίσει και το «ξεκλείδωμα», το μέλλον του προδιαγράφεται σπουδαίο.
******
Κατά τα λοιπά, ο κ. Μητσοτάκης αποδίδει εξαιρετική σημασία στις ευρωπαϊκές αποφάσεις. Ετυχε καλής υποδοχής στη συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος που προηγήθηκε της συνόδου κορυφής και επιπλέον παρενέβη δυναμικά διεκδικώντας κυρίως προσοχή για τις υπηρεσίες, τον τουρισμό, την καινοτομία και βεβαίως για την Κοινή Αγροτική Πολιτική. Ο ίδιος πάντως πιστεύει ότι, παρά τις όποιες διαφορές μεταξύ των χωρών και των ηγετών, στο τέλος θα προκύψει κάτι πολύ μεγάλο και αναγεννητικό για την Ευρώπη από όλη αυτή τη δοκιμασία. Εκτιμά, σε αντίθεση με το υπόλοιπο πολιτικό προσωπικό της χώρας, ότι οι ευρωπαίοι ηγέτες έχουν κατανοήσει την κρισιμότητα των περιστάσεων και οδεύουν προς μια θεμελιακού τύπου αλλαγή που μπορεί να μεταβάλει τον ρου των πραγμάτων και να επιτρέψει στην Ευρώπη να ξαναγεννηθεί, ενισχύοντας μέσα από την κρίση της πανδημίας τις διαδικασίες ενοποίησης. Αν όντως επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις και οι προσδοκίες του, η διαχείριση της επόμενης, μετά κορωνοϊού, περιόδου (Μ.Κ.) θα διευκολυνθεί αφάνταστα και ίσως προσφέρει δυνατότητες ταχείας ανάκαμψης το 2021. Γιατί η εφετινή θα έχει, όπως όλοι αντιλαμβάνονται, μεγάλα ζόρια.
******
Τούτη η κρίση επίσης έκρυβε και άλλες εκπλήξεις, και μάλιστα σε τομείς που κανείς δεν ανέμενε. Λίγοι πιθανώς θυμάστε, για παράδειγμα, την εξαγγελθείσα από τον Πρωθυπουργό μεταρρύθμιση της Οικονομικής Διπλωματίας το περασμένο καλοκαίρι. Ολο το προηγούμενο, προ κορωνοϊού, διάστημα ο υφυπουργός Εξωτερικών Κ. Φραγκογιάννης και ο γενικός γραμματέας Γρ. Δημητριάδης με την ομάδα τους πάλευαν επί ματαίω να πείσουν τους διπλωμάτες και τους εμπορικούς ακολούθους να ενσωματώσουν στο έργο τους αρχές και κανόνες της οικονομικής διπλωματίας. Αλλά ω του θαύματος, με την έναρξη της κρίσης του κορωνοϊού υπήρξε έκρηξη προσαρμογής και άπαντες οι πρέσβεις και οι εμπορικοί ακόλουθοι παντού στον κόσμο κινητοποιήθηκαν και συμμετείχαν ενεργά στο διεθνές κυνήγι μασκών και άλλων προστατευτικών υλικών για τους γιατρούς, τους νοσηλευτές και τις πολλές μονάδες υγείας. Απέκτησαν όλοι εμπειρίες και δυνατότητες και πλέον οι κ.κ. Φραγκογιάννης και Δημητριάδης μπορούν να ελπίζουν ότι θα είναι το ίδιο δραστήριοι και στη Μ.Κ. εποχή στην αναζήτηση επενδυτών και στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων.
******
Οι αγωνίες της Κουμουνδούρου
Οι αγωνίες πάντως για να επανέλθουμε στα προηγούμενα περισσεύουν και στον χώρο της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Σε τούτο τον καιρό του Τσιόδρα και του Χαρδαλιά, οι του ΣΥΡΙΖΑ απειλούνται να περιπέσουν σε κατάσταση αφωνίας και απραξίας. Μέχρι πρότινος είχαν σχεδόν ακυρωθεί. Αν δεν ήταν ο Γιάννης Βρούτσης με την αποκοτιά του να τους προσφέρει πάτημα, δεν θα έβγαιναν από τη «ναφθαλίνη» του εγκλεισμού. Εκτοτε φωνάζουν, ωρύονται, δεν βάζουν γλώσσα μέσα. Αναζητούσαν ένα θέμα αντιπολίτευσης και τους το προσέφερε στο πιάτο ο υπουργός Απασχόλησης. Γνωρίζουν ωστόσο και αυτοί ότι είναι πεπερασμένης διάρκειας, δεν θα αντέξει στον χρόνο, ούτε μπορεί να οικοδομήσει βάση αντιπολιτευτικού λόγου.
Πρωτοβουλία «Επόμενη Μέρα»
Ο κύκλος της αριστερής διανόησης, που ψάχνεται έτσι κι αλλιώς εκ παραδόσεως, δεν σταματά τις αναζητήσεις. Προσφάτως λοιπόν χτίστηκε μια ομάδα ξεχωριστή προκειμένου να επεξεργαστεί πολιτικές της επόμενης μέρας, όπως λένε. Ετσι, προχθές έκανε την εμφάνισή της με ένα ενδιαφέρον τηλε-σεμινάριο μια νέα πρωτοβουλία που κινείται ευρύτερα στον χώρο της φιλελεύθερης Αριστεράς. Στην Πρωτοβουλία «Επόμενη Μέρα», όπως είναι ο τίτλος της, συμμετέχουν πρόσωπα που κινούνται στον ευρύτερο προοδευτικό χώρο, χωρίς οι περισσότεροι να είναι κοντά στον ΣΥΡΙΖΑ. Στόχος τους είναι να βάλουν στον δημόσιο διάλογο κρίσιμα ηθικά διλήμματα αλλά και το θέμα του συνολικού ανασχεδιασμού των δημοσίων πολιτικών. Στην πρωτοβουλία, που είναι ανοικτή για συμμετοχή και συνεργασία, συμμετέχουν ο Σωτήρης Βαλντέν, οικονομολόγος, διδάσκων στο ULB, η Κωνσταντίνα Ζάνου, επίκουρη καθηγήτρια Μεσογειακής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Columbia, ο Νάσος Ηλιόπουλος, επικεφαλής της δημοτικής παράταξης «Ανοιχτή Πόλη» στον Δήμο Αθηναίων, ο Γιάννης Καλομενίδης, καθηγητής Ιατρικής ΕΚΠΑ, υπεύθυνος «Ευαγγελισμού» για τη μονάδα COVID-19, ο Κωστής Καρπόζηλος, ιστορικός – διευθυντής ΑΣΚΙ, η Ιωάννα Λαλιώτου, ιστορικός, αναπληρώτρια καθηγήτρια και αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, ο Αντώνης Λιάκος, ιστορικός, ομότιμος καθηγητής ΕΚΠΑ, η Ιρις Λυκουριώτη, αρχιτέκτων, επίκουρη καθηγήτρια στο τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, ο Γιώργος Νικολαΐδης, ψυχίατρος, διευθυντής της Δ/νσης Ψυχικής Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού και πρόεδρος στην Επιτροπή Lanzarote του Συμβουλίου της Ευρώπης, ο Πουλίκος Πουλικάκος, βιολόγος, αναπληρωτής καθηγητής, νοσοκομείο Mount Sinai Νέας Υόρκης, ο Γιάννης Σταυρακάκης, πολιτικός επιστήμονας, καθηγητής ΑΠΘ, ο Ανδρέας Τάκης, επίκουρος καθηγητής Νομικής, ΑΠΘ και ο Δημήτρης Χριστόπουλος, πολιτειολόγος, καθηγητής Παντείου.
Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας είχε την τιμητική του στη Βουλή την περασμένη Παρασκευή. Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας χρησιμοποίησε την πρόβλεψή του για ύφεση 4% το 2020 προκειμένου να χρεώσει στον Πρωθυπουργό ό,τι παραπάνω από αυτό το ποσοστό προκύψει. Ωστόσο, ο κ. Στουρνάρας μαθημένος είναι, δεν πτοείται από αυτά. Αντιθέτως επιμένει να ανακαλύπτει ενδιαφέρουσες πτυχές της παρούσης κρίσης. Με τον εγκλεισμό, υποστηρίζει, ανεβαίνουν οι καταθέσεις και δημιουργείται ένα απόθεμα για την επόμενη μέρα που θα βοηθήσει τις τράπεζες να δράσουν πιο αποφασιστικά. Και μαζί επισημαίνει ότι κάτι πολύ μεγάλο θα βγει μέσα από τούτη την κρίση για την Ευρώπη. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι σε αυτήν πάμε «όλοι μαζί». Ιδιαιτέρως στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, όπως λέει, δεν υπάρχουν διαφορές, ιδεολογικές ή πολιτικές. Το σώμα της τράπεζας είναι ενιαίο, τονίζει, και εκπροσωπεί ομόθυμα την Ενωμένη Ευρώπη. Υπολογίζει δε ότι το ίδιο τείνει να επικρατήσει και στη Γερμανία, από όπου πηγάζει και η αισιοδοξία του για τον επερχόμενο κύκλο μεγάλων αλλαγών στη Γηραιά Ηπειρο.
