Πολλοί αναλυτές εξωτερικής πολιτικής στη Δύση έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι μετά τον κορωνοϊό το παγκόσμιο γεωπολιτικό οικοδόμημα θα έχει υποστεί καίριο πλήγμα. Η καταστροφική πανδημία, όπως προειδοποιούν, θα γραφτεί στην Ιστορία όχι μόνο ως μια ανείπωτη ανθρωπιστική τραγωδία, αλλά ως μια κρίσιμη καμπή στη διεθνή σκακιέρα, όπου η αμερικανική ηγεμονία δηλώνει απούσα.

Οι New York Times θέτουν εύλογα το συλλογισμό: «Θλίψη και δυσπιστία από έναν κόσμο από τον οποίο λείπει η αμερικανική ηγεσία». Ο Economist το πάει ένα βήμα παραπέρα, θεωρώντας ότι αυτή είναι η ευκαιρία της Κίνας να ενισχύσει την κυριαρχία της, δεδομένου ότι ο ένοικος του Λευκού Οίκου όχι μόνο αποποιείται των ευθυνών του, αλλά μένει αγκιστρωμένος στη γραμμή μιας στείρας και στρεβλής περιχαράκωσης.

Δεν είναι υπερβολή να ισχυριστεί κανείς ότι αυτή είναι ίσως μια παγκόσμια κρίση όπου για πρώτη φορά σε διάστημα περισσότερο του ενός αιώνα, κανείς δεν αναζητεί την ηγεσία της Ουάσιγκτον. Πώς άλλωστε, όταν η ίδια όχι μόνο δεν διαθέτει τη βούληση να ηγηθεί μιας παγκόσμιας εκστρατείας κατά του κορωνοϊού, όχι μόνο γυρίζει την πλάτη της σε κάθε μορφής συνεργασία, αλλά στρέφει αιφνίδια τα πυρά της στον ΠΟΥ, τον πιο κρίσιμο οργανισμό στον οποίο έχει ακουμπήσει τις ελπίδες της η ανθρωπότητα για να κερδίσει τον υγειονομικό πόλεμο.

Καθώς οι θλιβερές εικόνες από τα νοσοκομεία της χώρας, οι στρατιές των ανέργων που στρέφονται στις τράπεζες τροφίμων κι ο ανεξέλεγκτος ρυθμός των θανάτων κατακλύζουν τα δελτία των ειδήσεων, καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος επιχειρεί να καλύψει τη δική του ανικανότητα με θεωρίες συνωμοσίας, καθώς η πανδημία αποκαλύπτει την ανεπάρκεια στο δίχτυ ασφαλείας κι υπογραμμίζει τις χαοτικές ανισότητες, όλο και περισσότεροι άνθρωποι από την ευρωπαϊκή πλευρά του Ατλαντικού, βλέπουν το πλουσιότερο και ισχυρότερο έθνος στον κόσμο με τεράστια δυσπιστία, αλλά και μεγάλη θλίψη.

Την ίδια ώρα, η Αμερική του Τραμπ όχι μόνο δεν ενδιαφέρεται για την περιφρούρηση και την ενίσχυση του status quo, αλλά περιφρονεί τον ειδικό ρόλο που ανέλαβε η χώρα μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, με το οριστικό τέλος στον διακηρυγμένο απομονωτισμό του παρελθόντος και την ανάδυσή της ως παγκόσμιου ηγέτη. Σήμερα η ηγεσία των Ηνωμένων Πολιτειών επιλέγει την à la carte αναδίπλωση έναντι των προκλήσεων της εποχής. Η παγκόσμια ηγεμονία της τελεί εν αποδρομή. Δεν υπάρχει πουθενά.

Τα προφητικά λόγια του Μπαράκ Ομπάμα

Πόσο προφητικά ακούγονται σήμερα τα λόγια πριν από πέντε χρόνια του Μπαράκ Ομπάμα με αφορμή την πανδημία του Έμπολα; Ο πρώην πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών μιλούσε για την ανάγκη επένδυσης σε υποδομές που θα προλαμβάνουν ανάλογες παγκόσμιες πανδημίες, αλλά και για τη σημασία των διεθνών οργανισμών υγείας για την έγκαιρη αντιμετώπιση τους.

Για άλλη μια φορά ο Τραμπ αποδεικνύεται κατώτερος των περιστάσεων και της ευθύνης που του αναλογεί τόσο στο να εκπονήσει ένα σχέδιο στοιχειώδους συνεννόησης στο εσωτερικό για να πολεμήσει τον εχθρό, αλλά και να συνάψει συμμαχίες εκτός, τόσο απαραίτητες σε ώρα ανάγκης. Η εκάστοτε κρίση κρίνει τον ηγέτη κι εν προκειμένω η σύγκριση μεταξύ του νυν και του πρώην Αμερικανού προέδρου, είναι αμείλικτη. Όσο αμείλικτη είναι και η κοινή παραδοχή πως όταν η ηγεσία απουσιάζει, η κρίση απλά επιταχύνει αλλαγές που βρίσκονται σε εξέλιξη.