Η πανδημία του κοροναϊού δεν θα πρέπει να λειτουργήσει ως πρόφαση που θα επιτρέψει στα ολοκληρωτικά κράτη να παραβιάσουν περαιτέρω τα ατομικά δικαιώματα των πολιτών τους ή να καταπιέσουν την ελεύθερη διακίνηση πληροφοριών, προειδοποίησε την Πέμπτη ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες. Επιπλέον, τόνισε ότι αυτό που αρχικά ήταν υγειονομική κρίση, σταδιακά μετατρέπεται σε κρίση των ανθρώπινων δικαιωμάτων.
Οι κυβερνητικές αντιδράσεις έχουν χαρακτηριστεί δυσανάλογες ως προς το μέγεθος της κρίσης σε περιπτώσεις χωρών όπως η Κίνα, η Ινδία, η Ουγγαρία, η Τουρκία και η Νότιος Αφρικη.
Ο Γκουτέρες έχει ήδη καλέσει σε παγκόσμια εκεχειρία και έχει προειδοποιήσει για την αύξηση της οικογενειακής κακοποίησης ως αποτέλεσμα της πανδημίας, όμως συλλογικά ο ΟΗΕ έχει δεχθεί επικρίσεις για την αδυναμία του να ασκήσει επίδραση κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Δυσανάλογες επιπτώσεις του ιού σε ορισμένες κοινότητες
Στην τελευταία του παρέμβαση σημείωσε: “ο ιός έχει δυσανάλογες επιπτώσεις σε ορισμένες κοινότητες εξαιτίας της αύξησης της ρητορικής μίσους, της στοχοποίησης ευάλωτων πληθυσμών και του κινδύνου που προκύπτει από τα υπερβολικά μέτρα ασφαλείας, πράγματα που υπονομεύουν την αντίδραση του συστήματος υγείας.»
Σε νέα του έκθεση για την Covid-19 και τα ανθρώπινα δικαιώματα, ο ΟΗΕ υπογραμμίζει τη χρήση φράσεων όπως “ασθένεια των ξένων” κατά την περιγραφή του ιού, δηλώνοντας ότι τέτοια σχόλια μπορούν να οδηγήσουν σε διακρίσεις, ξενοφοβία, ρατσισμό και επιθέσεις.
Κατά την δημοσίευση της έκθεσης ο Γκουτέρες ζήτησε κάθε καθεστώς έκτακτης ανάγκης να είναι ανάλογο προς την κρίση και ορισμένο χρονικά, με συγκεκριμένους στόχους και διάρκεια.
Αναγκαία η προστασία προσφύγων και μεταναστών
Αναγνώρισε την ανάγκη για περιορισμούς στην κίνηση των πολιτών, όμως σημείωσε ότι το εύρος αυτών των περιορισμών μπορεί να μειωθεί μέσω αποτελεσματικών τεστ και στοχευμένων μέτρων καραντίνας. Ανέφερε ότι περισσότερες από 131 χώρες έχουν κλείσει τα σύνορά τους, ενώ μόλις 30 κάνουν εξαιρέσεις για τους αιτούντες άσυλο.
Χιλιάδες είναι αυτοί που “έχουν επαναπροωθηθεί ή απελαθεί σε επικίνδυνα περιβάλλοντα από την αρχή της παρούσας κρίσης. Πρόσφυγες, εσωτερικώς εκτοπισμένα άτομα και μετανάστες ζουν σε συνθήκες συνωστισμού με περιορισμένη πρόσβαση σε προϊόντα υγιεινής και υπηρεσίες υγείας”, αναφέρει ο ΟΗΕ.
Κίνδυνος για λογοκρισία και κατάχρηση εξουσίας
Επιπλέον, σημειώνει ότι σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν συλληφθεί υπό το πρόσχημα των fake news, δημοσιογράφοι, γιατροί, επαγγελματίες υγείας και ακτιβιστές ή μέλη της αντιπολίτευσης. Η διαδικτυακή επιτήρηση και οι επιθετικές πολιτικές για το διαδίκτυο σημειώνουν επίσης αύξηση. “Οι τεράστιες προσπάθειες για την εξάλειψη της παραπληροφόρησης μπορούν να οδηγήσουν σε εκούσια ή ακούσια λογοκρισία που υπονομεύει την εμπιστοσύνη”, συνεχίζει η έκθεση.
Η καλύτερη λύση, σύμφωνα με τον Γκουτέρες, είναι οι κυβερνήσεις να λειτουργήσουν με διαφάνεια στις προσπάθειες περιορισμού της πανδημίας, δίνοντας τη δυνατότητα στην αντιπολίτευση και την κοινωνία των πολιτών να ελέγξει διαδικτυακά τους υπεύθυνους.
Αν και ο ΟΗΕ αναγνωρίζει ότι οι νέες τεχνολογίες μπορούν να ενισχύσουν τη μάχη απέναντι στον ιό, μεταξύ άλλων εντοπίζοντας την εξάπλωσή του, “η χρήση τεχνητής νοημοσύνης και μαζικών δεδομένων για την επιβολή μέτρων ή την ιχνηλάτηση πληθυσμών που έχουν προσβληθεί από τον ιό, είναι ανησυχητικές”, προειδοποίησε.
Η έκθεση του ΟΗΕ σημειώνει επιπλέον ότι “υπάρχουν τεράστια περιθώρια κατάχρησης εξουσίας. Τα πράγματα που επιτρέπονται κατά τη διάρκεια μιας κρίσης μπορούν να αποτελέσουν κανονικότητα μετά το πέρας της.
Χωρίς επαρκές δίχτυ ασφαλείας, αυτές οι ισχυρές τεχνολογίες μπορούν να οδηγήσουν σε διακρίσεις, να καταστούν παραβιαστικές και να προσβάλουν την ιδιωτικότητά μας ή να χρησιμοποιηθούν εναντίον προσώπων ή ομάδων για αιτίες που δεν σχετίζονται με την αντιμετώπιση της πανδημίας”.
Πηγή: www.theguardian.com
