“April is the cruellest month”
(Waste Land του T.S Eliot)
Σκληρός και ανάλγητος ο Απρίλιος, όπου ενώ παραδοσιακά έρχεται γεμάτος υποσχέσεις για άνοιξη, αναγέννηση, ήλιο και απέραντη ομορφιά, εφέτος μας έφερε τα πάνω κάτω και ακόμα δεν μπορούμε να συνέλθουμε από αυτή τη δυσάρεστη ανατροπή που άλλαξε επί τα χείρω τη ζωή μας.
Αλλά ήδη από το πρώτο δεκαπενθήμερο του Μαρτίου, η κυβέρνησή μας φρονίμως ποιούσα, έκανε «ό,τι χρειαζόταν» («Whatever it takes», κατά την ιστορική ρήση του Μάριο Ντράγκι) να επιβραδύνει την εξάπλωση του κορωνοϊού, της μάστιγας αυτής του Θεού που ξέσπασε πάνω μας και τάραξε συθέμελα σχεδόν ολόκληρη την υφήλιο. Μας μετασχημάτισε και μας έκανε άλλους ανθρώπους: ανασφαλείς, καχύποπτους, οργισμένους, ευερέθιστους, γιατί εδώ που τα λέμε η ζωή μας εδώ και πολλά χρόνια, δώδεκα για την ακρίβεια, δεν υπήρξε ποτέ στρωμένη με ροδοπέταλα.To ακριβώς αντίθετο, μάλιστα.
Εχουμε υποφέρει βάναυσα από μία παράλογη λιτότητα που δεχθήκαμε να υποστούμε αγόγγυστα, εκόντες άκοντες από ασυνείδητους και αδαείς, ως επί το πλείστον, ανθρώπους που έκριναν σκόπιμο να πειραματισθούν στην καμπούρα μας και ό,τι ήθελε προκύψει. Σαν να μην έφθανε αυτό, ήρθε τώρα και η πανδημία να μας κάνει τη ζωή μας ακόμα πιο δύσκολη.
Με την επίθεση του ιού η κυβέρνηση ανέστειλε σχεδόν όλες τις οικονομικές δραστηριότητες. Εβαλε λουκέτο σε όλα τα καταστήματα, εκτός από φαρμακεία, σουπερμάρκετ, φούρνους και πρατήρια βενζίνης, οπότε ο τζίρος σχεδόν μηδενίστηκε. Εκλεισε τα σχολεία, απαγόρευσε την κυκλοφορία –εκτός ορισμένων δικαιολογημένων περιπτώσεων- και η πόλη άρχισε να μοιάζει με την έρημη γη του Τ. Σ. Ελιοτ.
Τα πάντα νέκρωσαν. Η Αθήνα που έσφυζε άλλοτε από ζωή, άρχισε να μοιάζει με νέκυια. Ακόμη και οι συμπαθείς κυράδες της Κυψέλης, επέλεξαν-για να μερακλώσουν, βέβαια – το μακάβριο άσμα «Ο χάρος βγήκε παγανιά» και έκαναν και γκραντ γκινιόλ χιούμορ επί τούτου.
Αλλά –να λέμε την αλήθεια- ο κρατικός μηχανισμός λειτούργησε σωστά και με αξιοθαύμαστη ετοιμότητα. Εκανε ευαγγέλιο τη μαγική φράση «μένουμε σπίτι». Εξύπνησε εντός μας τις ξεχασμένες ομορφιές των «σπιτόγατων» όπου τόσα ωραία και ωφέλιμα πράγματα μπορούν να κάνουν κατ’οίκον: διάβασμα, ραδιόφωνο, τηλεόραση και προπάντων περισυλλογή. Και μας έγινε μια τέτοια πλύση εγκεφάλου που όλοι συνειδητοποιήσαμε, ετεροχρονισμένα, πως να κάθεσαι εις την οικίαν του σπιτιού σου, χωρίς να ξεμυτάς από αυτή, είναι ό,τι το καλύτερο μπορείς να επιλέξεις.
Προφανέστατα αυτό συνέβη για ανθρωπιστικούς λόγους. Για την αποφυγή απώλειας ανθρώπινων ζωών. Εναντίον των μαζώξεων που δεν θα κάνουν τίποτα άλλο εκτός από το να διευκολύνουν τη διασπορά της νόσου, η οποία απλώνεται με θαυμαστή ταχύτητα και συνεπιφέρει αναπόδραστα το θάνατο. Και για αυτό μάλιστα το λόγο (υπείκοντες στην εντολή «μένουμε σπίτι»)καταφέραμε να αποσπάσουμε διεθνώς επαινετικά σχόλια και να ανακηρυχθούμε επίτιμοι διδάκτορες που διδάσκουν επιτυχώς πώς θα πρέπει να αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά ο θανάσιμος ιός. Η έγκριτη ιταλική εφημερίδα Corriere della Sera μας προβάλλει-ούτε λίγο ούτε πολύ ως παράδειγμα προς μίμηση, για την Ιταλία και όχι μόνο.
Μέχρι πρότινος επικρατούσε η προς τους Ελληνες υπόδειξη/συμβουλή: Κάντε το, όπως οι Σουηδοί/ Φινλανδοί/Ιρλανδοί κ. ά. Τώρα ήρθε η δικαίωσή μας επιτέλους. Ολοι λένε: Κάντε το, όπως οι Ελληνες. Εκείνοι ξέρουν, αποδεδειγμένα
Ο ξένος τύπος συμπαραθέτει δύο χώρες, την Ελλάδα και την Ισπανία και συμπεραίνει ότι η πρώτη τα πήγε πολύ καλά, σε αντίθεση με την δεύτερη διότι διδάχθηκε και εμπέδωσε, ωσάν επιμελής μαθητής, πολλά από την τραγωδία της Ιταλίας και έπραξε ανάλογα.
Η οικονομία τι γίνεται;
Τα κακά μαντάτα όμως έρχονται από το ΔΝΤ : ύφεση στην Ελλάδα 10% (η μεγαλύτερη σε ολόκληρη την ευρωζώνη, αλλά βλέπε δηλώσεις Στουρνάρα που διατείνεται ότι οι αριθμοί είναι υπερβολικοί και ότι η ύφεση είναι 4-6% ). Ανεργία 20%. Πώς θα πορευθούμε λοιπόν με αυτά τα τόσο δυσοίωνα στρογγυλοποιημένα ποσοστά; Τι θα πράξουμε για αποφευχθεί η επιβολή ενός νέου μνημονίου;
Σαν να μην έφτανε αυτό, η από ανέκαθεν «βαριά μας βιομηχανία», ο τουρισμός πλήττεται καίρια από τον ιό και την ιοφοβία των τουριστών. Ακυρώσεις επί ακυρώσεων κρατήσεων, οδηγούν τους ξενοδόχους σε πλήρη απόγνωση (με τη χειρότερη απόληξη να είναι το κλείσιμο των ξενοδοχείων).
Αλλοτε είχα επισκεφθεί τη Ροδο μέσα Απριλίου, όπου μια σχετικά απόμερη πλαζ ήταν κατάμεστη από τουρίστες μιας κάποιας ηλικίας που όμως φαινόντουσαν πανευτυχείς. Τώρα όμως πού είναι;
Μέσα στην «ένωση» υποκατηγοροποιείται σημασιολογικά, ως υπώνυμό της και η έννοια της αλληλεγγύης/ αλληλοβοήθειας, αλλά αυτά είναι στα ψιλά γράμματα για τους Γερμανούς και τους Ολλανδούς (και κατά δεύτερο λόγο, τους Αυστριακούς και τους Φιλανδούς). Η οίηση τούς τυφλώνει. Δεν θέλουν να ακούσουν για ευρωομόλογα γιατί είναι ασύμφορα για αυτούς και την οικονομία τους. Και, όπως συνέβη με τους Ελληνες που έσφαλαν, ως άσωτοι υιοί και το πλήρωσαν ακριβά, υφιστάμενοι την υποδειγματική τιμωρία μιας ανθρωποκτόνας λιτότητας, έτσι πρέπει να γίνει τώρα και με τους Ιταλούς που δεν έκαναν καλό κουμάντο και δεν πρόβλεψαν ανακουφιστικό «μαξιλάρι», οπότε τώρα οφείλουν να υποστούν τα επίχειρα της απρονοησίας τους.
Αλλά η Ιταλία έκανε τη μεγαλύτερη θυσία στο Μολώχ: έχουν πεθάνει ως το Μέγα Σάββατο πάνω από 23.660 άνθρωποι, ενώ οι Ολλανδοί, όπως ορθώς εδήλωσε ο Πορτογάλος πρωθυπουργός Αντόνιο Κόστα «επιδεικνύουν απόλυτη αναισθησία σε ό,τι απάνθρωπο συμβαίνει.
Θέλοντας να αμβλύνει την ένταση που προκλήθηκε, η Επίτροπος Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν , ζήτησε συγνώμη από τους Ιταλούς για την άργητα με την οποία αντέδρασαν οι Ευρωπαίοι στην ιταλική τραγωδία και υπόσχεται στην Ιταλία γενναιόδωρη βοήθεια, όχι όμως την έκδοση ευρωομολόγων που ζητάει με τόσο μεγάλη επιμονή ο Ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε.
Πρόσθετα η ιταλική κυβέρνηση έκανε απεγνωσμένη έκκληση για την προμήθεια μασκών και οι Ευρωπαίοι προσποιήθηκαν βαρηκοΐα, αλλά η απόμακρη Κίνα, σε αντίθεση, της έστειλε τις μάσκες, δίνοντας έτσι ένα μάθημα ανθρωπιάς στους πολιτισμένους Ευρωπαίους.
Πώς θα είμαστε μετά την υποχώρηση του κορωνοϊού ;
Σίγουρα ήρθε για να φύγει ο ιός. Θα χρειασθεί, ωστόσο αυτοπειθαρχία και αυτοσυγκράτηση αλλά προπάντων σεβασμός της ζωής των συνανθρώπων μας- ιδίως των ευάλωτων. Αλλά μετά τι θα γίνει;
Εχουμε έναν φύλακα-άγγελο που ονομάζεται Σωτήρης Τσιόδρας, έναν άνθρωπο με λιτή και απέριττη μορφή αγίου. Μας συντρόφευσε όλες αυτές τις δύσκολες ημέρες που περάσαμε εμψυχώνοντάς μας, αλλά και λέγοντάς πικρές και πολύ δυσάρεστες αλήθειες. Αυτός με τη νηφαλιότητα της σκέψης του, ίσως μας οδηγήσει στο δρόμο της λύτρωσης, που δε φαίνεται να είναι πολύ μακριά, βοηθούσης και της υπεύθυνης στάσης που τήρησε απαρέγκλιτα ο ελληνικός λαός στη συντριπτική του πλειονότητα.
Πλέον ο Ελληνας έχει κατανικήσει τις αρχικές φοβίες, τις υστερίες, τις καχυποψίες και τις ανασφάλειές του και εκείνο που τον καίει τώρα είναι το οικονομικό του μέλλον. Πώς θα ανακάμψει;
Πώς θα επανέλθει στην κανονικότητα (άλλη μια λέξη που εμπεριέχει στοιχεία μαγείας και παραπλάνησης).
Η 23η Απριλίου φθάνει αλλά τίποτα δεν μας εγγυάται ότι η Γερμανία θα εγκαταλείψει την πεισματικά απάνθρωπη στάση της στην τηλεδιάσκεψη(;) αυτής της μέρας.
Γι αυτό δεν μένει τίποτα άλλο από το να συγκροτηθεί ένας ισχυρός, συμπαγής Μεσογειακός Αξονας του Νότου από μεγάλες χώρες όπως οι Γαλλία (;) , Ιταλία, Ισπανία και μικρότερες: Ελλάδα, Πορτογαλία και ακόμα πιο μικρές: Μάλτα και Κύπρος. Ολες έτοιμες και αποφασισμένες να φθάσουν έως τα άκρα. Ολες ανυποχώρητες ώστε να θέσουν εν αμφιβόλω την ύπαρξη της ΕΕ.
Δεν χρειάζεται να περάσουν τα ευρωομόλογα πάνω από το πτώμα της Α(γ)κελα Μέρκελ, Μπορούν να περάσουν από πάνω της όσο αυτή θα ζει αλλά αντί να λέει «νάιν», «νάιν», θα περιοριστεί σε ένα «για», γιαβόλ κλπ.
*O κ. Θάνος Κακουριώτης είναι ομότιμος καθηγητής ΑΠΘ.
