Οι τιμές του πετρελαίου είναι σε μια εντυπωσιακή πτώση. Κατέρρευσαν οι τιμές των συμβολαίων παράδοσης Μαΐου σε επίπεδα που δεν θα μπορούσε κανείς να φανταστεί.
Υπάρχουν συμβόλαια Μαΐου που έχουν ακόμη και τιμές κάτω από το μηδέν.
Ο λόγος είναι ότι με την προθεσμία για αυτά τα συμβόλαια να λήγει, με τους traders να θέλουν να αποφύγουν οποιαδήποτε συναλλαγή εν μέσω τεράστιας υποχώρησης της ζήτησης και με τους παραγωγούς να έχουν υπερβάλει την ικανότητα αποθήκευσής τους, με αποτέλεσμα να είναι διατεθειμένοι να δεχτούν οποιαδήποτε τιμή, όσο χαμηλή και εάν αυτή είναι, ακόμη και να πληρώσουν για να διαθέσουν την παραγωγή τους.
Αλλά και τα συμβόλαια Ιουνίου που δεν είχαν την ίδια καταληκτική ημερομηνία διαπραγμάτευσης υποχώρησαν πάρα πολύ στα 25 δολάρια για το Μπρεντ που είναι η τιμή αναφοράς, δείχνοντας ότι έχουμε να κάνουμε με μια συνολική υποχώρηση των τιμών του πετρελαίου, παρά το γεγονός ότι πρόσφατα σε επίπεδο OPEC+ υπήρξε συμφωνία Σαουδικής Αραβίας και Ρωσίας για τη μεγαλύτερη μείωση της παραγωγής που συμφωνήθηκε ποτέ (-9,7 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα), ώστε να μην καταρρεύσουν οι τιμές του πετρελαίου.
Και ο λόγος που οι τιμές του πετρελαίου καταρρέουν παρά τις συντονισμένες προσπάθειες για το αντίθετο είναι πάρα πολύ απλός: αυτή τη στιγμή η παγκόσμια οικονομία έχει μπει στην πιο μεγάλη ύφεση από την εποχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Τα μέτρα περιορισμού που επιβλήθηκαν για τη συγκράτηση της πανδημίας του νέου κοροναϊού έχουν ως αποτέλεσμα ένα πρωτοφανές «πάγωμα» της οικονομικής δραστηριότητας σε παγκόσμια κλίμακα.
Οι άνθρωποι μένουν στα σπίτια τους.
Δεν κινούν τα αυτοκίνητά τους.
Πάρα πολλοί είναι άνεργοι και άρα δεν μπορούν να καταναλώσουν πολύ.
Ούτως ή άλλως τα περισσότερα εμπορικά καταστήματα είναι κλειστά.
Με πολλές δραστηριότητες σε αναστολή, οι βιομηχανίες σταδιακά κλείνουν γραμμές παραγωγής.
Ολόκληροι κλάδοι όπως ο τουρισμός ή η αεροπορική βιομηχανία ή η επιβατική ναυτιλία είναι συνολικά σε αναστολή.
Όσες επιχειρήσεις λειτουργούν κάνουν περικοπές στους μισθούς και μειώνουν ακόμη περισσότερο τη ζήτηση.
Αυτό με τη σειρά του οδηγεί σε ακόμη μεγαλύτερη μείωση της παγκόσμιας παραγωγής και άρα σε ακόμη μικρότερη ζήτηση για ενέργεια γενικά και για πετρέλαιο ειδικά.
Και όταν υπάρχει προσφορά χωρίς να υπάρχει καμία ζήτηση, οι τιμές καταρρέουν.
Γι’ αυτό το λόγο και αυτή τη στιγμή η κατάρρευση των τιμών του πετρελαίου δεν είναι απλώς μια συγκυριακή διακύμανση, αλλά η έκφραση μιας πολύ μεγάλης οικονομικής κρίσης.
Την κρίση αυτή την προκαλεί η υποχώρηση της οικονομικής δραστηριότητας από τα μέτρα για τον κοροναϊό.
Προφανώς και θα ήταν απάνθρωπο και κυνικό να υποστηρίξει κάποιος ότι δεν θα έπρεπε να πάρουμε τα μέτρα επειδή θα είχαν οικονομικό κόστος.
Αυτό θα ισοδυναμούσε με το να βάλουμε τους ισολογισμούς των επιχειρήσεων πάνω από τις ζωές ανθρώπων.
Όπως επίσης απάνθρωπο και κυνικό θα ήταν να αλλάζαμε πορεία, τώρα που δίνουμε τη μάχη, και να προχωρούσαμε σε μια βιαστική άρση των μέτρων που θα οδηγούσε σε πλήθος θυμάτων.
Αυτό που χρειάζεται είναι μια πολύ προσεκτική στρατηγική που να βάζει ως βασικό κριτήριο για την όποια «επανεκκίνηση» την υγεία των ανθρώπων.
Όμως, ταυτόχρονα το μέγεθος της οικονομικής κρίσης βάζει και τις κυβερνήσεις αντιμέτωπες με τη δική τους ευθύνη.
Γιατί μια τόσο μεγάλη ύφεση δεν θα είναι παροδική.
Θα αφήσει βαθιές πληγές στην οικονομία και κυρίως στην κοινωνία.
Οι κρίσεις δεν αφορούν ποτέ μόνο «οικονομικούς δείκτες».
Αφορούν ζωές ανθρώπων.
Ανθρώπων που χάνουν τις δουλειές τους.
Ανθρώπων που χάνουν τα σπίτια τους.
Ανθρώπων που δεν μπορούν να αγοράσουν τα βασικά.
Ανθρώπων που βλέπουν τις ζωές τους να καταστρέφονται.
Γι’ αυτό το λόγο και χρειάζεται σε εθνικό, ευρωπαϊκό αλλά και παγκόσμιο επίπεδο, μια συντονισμένη προσπάθεια τώρα να μην καταρρεύσουν οι οικονομίες και οι κοινωνίες και μετά να υπάρξει όχι «επιστροφή στην κανονικότητα» αλλά ένα μοντέλο ανάπτυξης που να εξασφαλίζει ότι δεν θα πληρώσουν την κρίση οι πιο αδύναμοι.
Ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο ουσιαστικά και ένα παγκόσμιο New Deal.
Και επειδή έρχεται και η κλιματική αλλαγή, ευκαιρία να στοχαστούμε πραγματικά τι σημαίνει βιώσιμη ανάπτυξη.
