Οι μετακινήσεις πηγαίνουν μεν στο… ρελαντί λόγω κορωνοϊού, οι μηχανές όμως μπαίνουν στο φουλ από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών για την προετοιμασία της επόμενης ημέρας. Μέσα σε μόλις έναν μήνα από την πρώτη απόφαση αναστολής πτήσεων από/προς τη βαριά πληττόμενη Βόρεια Ιταλία, στις 9 Μαρτίου 2020, με ένα μπαράζ 61 επιμέρους μέτρων και αποφάσεων, όσα γνωρίζαμε για τις μεταφορές έχουν ανατραπεί. Αδειοι δρόμοι, αεροπλάνα-φαντάσματα, κλειστά σύνορα, μετρό και λεωφορεία με ελάχιστους επιβάτες, μετακίνηση με βεβαιώσεις και SMS.
Βαριά ασθενείς οι αερομεταφορές, δεν έχουν ξαναδεί τις πτήσεις να μειώνονται κατά 90%, ούτε την επιβατική κίνηση στο αεροδρόμιο της Αθήνας να καταποντίζεται ακόμη και κατά 98% στα τέλη Μαρτίου. Μέσα σε 15 ημέρες ανεστάλησαν οι πτήσεις από/προς Ιταλία, Ισπανία, Τουρκία, Βρετανία, Ολλανδία, Γερμανία. Η IATA προβλέπει για την Ελλάδα πτώση 43% της επιβατικής κίνησης το 2020, απώλεια εσόδων 3 δισ. ευρώ και 192.000 χαμένες θέσεις εργασίας.
Επιδότηση για διασφάλιση της διασυνδεσιμότητας
Το πρώτο βήμα ενίσχυσης του κλάδου, σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος», αναμένεται άμεσα με νομοθετική ρύθμιση για την αποζημίωση του ελάχιστου μεταβλητού κόστους (αεροπορικά τέλη, καύσιμα) για την κάλυψη ορισμένων απαραίτητων εμπορικών δρομολογίων (δηλαδή πλην άγονων γραμμών). Αυτά θα διασφαλίσουν τη συνδεσιμότητα νησιών και κρίσιμων περιοχών της ηπειρωτικής Ελλάδας (κοντά στα σύνορα, όπου επιχειρεί η Frontex κ.λπ.).
Η ενίσχυση εκτιμάται συνολικά χαμηλότερη της ετήσιας επιδότησης των άγονων γραμμών, ύψους 9-10 εκατ. ευρώ. Θα στηρίζεται σε έναν μηχανισμό επιδότησης ανά προσφερόμενη θέση μίας τάξεως των 20 ευρώ/θέση, με βραχυπρόθεσμο ορίζοντα 2 έως 4 μηνών, με συνεχείς επαναξιολογήσεις δρομολογίων και προσφερόμενης χωρητικότητας. Η ένταξη των αερομεταφορών στο voucher 18μηνης διάρκειας ως αποζημίωση για τους επιβάτες αποτελεί μια ακόμη ένεση ρευστότητας.
Σημαντικό το πλήγμα και στα έσοδα των συγκοινωνιών της Αθήνας που ακολουθούν τη μείωση της κίνησης κατά 90%-95%, συνεπικουρούμενο από την απουσία ελέγχων. Επειτα από ένα καλό πρώτο δίμηνο, όπου τα έσοδα αυξήθηκαν κατά 5%-6% (περίπου 17,5 εκατ. ευρώ μηνιαίως), ακολουθεί κατρακύλα. Η ανάσχεση μέσω της κρατικής επιδότησης εκτιμάται ότι θα ανεβάσει συνολικά το ποσό τακτικής και έκτακτης ενίσχυσης στα 200 εκατ. ευρώ, όταν το 2019 ανήλθε σε 170 εκατ.
Κλειστά σύνορα για επιβάτες, ανοιχτά για cargo
Οι περιορισμοί έφεραν και κλείσιμο συνόρων, ξεκινώντας στις 15 Μαρτίου με Αλβανία και Βόρεια Μακεδονία, ενώ ακολούθησε η Τουρκία μία εβδομάδα μετά. Αφορά οδικές, σιδηροδρομικές, αεροπορικές και θαλάσσιες επιβατικές μεταφορές, αλλά όχι τα φορτηγά. Για την εξυπηρέτηση της αγοράς, στις 19 Μαρτίου, προβλέφθηκαν προσωρινές εξαιρέσεις στον κανονισμό ανάπαυσης.
Για τον απρόσκοπτο ανεφοδιασμό της ευρωπαϊκής αγοράς, στις 23 Μαρτίου, η Κομισιόν έδωσε κατευθύνσεις για χρόνο ελέγχου των φορτηγών στα τελωνεία μέχρι 15 λεπτά και καθορισμό «πράσινων λωρίδων» διέλευσης συνόρων στο διευρωπαϊκό δίκτυο, ενώ έχει αρθεί η απαγόρευση κυκλοφορίας για Πάσχα και Πρωτομαγιά. Οι καθυστερήσεις όμως παραμένουν, με μεγάλες ουρές στα σύνορα χωρών όπως οι Ρουμανία, Βουλγαρία, Αυστρία, Ουγγαρία.
Η ισχύς διπλωμάτων οδήγησης και δελτίων ΚΤΕΟ έχει παραταθεί μέχρι τις 30 Απριλίου, με εξαίρεση μόνο για φορτηγά/λεωφορεία που εκτελούν διεθνείς μεταφορές. Θεωρητικές και πρακτικές εξετάσεις οδήγησης έχουν τραβήξει «χειρόφρενο» ως το τέλος Απριλίου, ενώ έχει ανασταλεί η λειτουργία δημόσιων και ιδιωτικών ΚΤΕΟ, με εξαιρέσεις επίσης για οχήματα διεθνών διαμεταφορών. Για τα τελευταία έχει παραταθεί η ισχύς μιας σειράς πιστοποιητικών απαραίτητων για την κυκλοφορία τους.
Τι γίνεται με μετρό και λεωφορεία
Τα δρομολόγια των ΜΜΜ έχουν αναθεωρηθεί σταδιακά με μείωση 30% από τις 16 Μαρτίου. Πλέον, κατά τις ώρες αιχμής εκτελούνται βάσει του αρχικού ειδικά διαμορφωμένου προγράμματος και μειωμένα ως 50% τις υπόλοιπες ώρες. Για την αποφυγή συνωστισμού και την τήρηση της πληρότητας στο 50% των προβλεπόμενων θέσεων, όπως ορίστηκε με εγκύκλιο την 1η Απριλίου, το πρωί έχουν προστεθεί επιπλέον 70 οχήματα και το απόγευμα 45. Ο περιορισμός πληρότητας αφορά ακόμη δημοτική συγκοινωνία, ΚΤΕΛ, mini buses, τουριστικά λεωφορεία.
Από τις 12 Μαρτίου, με εντολή του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών Κώστα Καραμανλή, εντατικοποιήθηκαν ο καθαρισμός, οι απολυμάνσεις και οι συχνές νεφώσεις, ενώ στο Κέντρο Ελέγχου Λειτουργίας μετρό και τραμ γίνονται απολυμάνσεις ανά δίωρο. Η πληρωμή των προστίμων έχει ανασταλεί ως τα τέλη Μαΐου, ενώ υπό εξέταση είναι η παράταση των καρτών του ΟΑΣΑ.
Με πακέτα και δέματα κινούνται τα ταξί
Η κλιμάκωση των μέτρων προστασίας από το πρωινό της 23ης Μαρτίου έφερε, εκτός από τις μετακινήσεις μόνο με βεβαίωση ή SMS στο 13033, ανατροπές στα ΙΧ και στα ταξί. Σε κάθε όχημα πέραν του οδηγού επιτρέπεται να επιβαίνει ένα ακόμη άτομο, με εξαίρεση τα άτομα που αιτιολογημένα χρειάζονται συνοδό για επίσκεψη σε γιατρό/νοσοκομείο (π.χ. αιμοκάθαρση). Η συρρίκνωση των μετακινήσεων έχει μειώσει κατά 85% το έργο των ταξί, που, εκτός από εργαζομένους, μεταφέρουν ακόμα δέματα και σακούλες με τρόφιμα ή φάρμακα.
